Polityka zagraniczna Rosji 2104-M-D3PZRO-IE
1. Wprowadzenie do zajęć
2. Identyfikacja interesów współczesnej Rosji jako uczestnika stosunków międzynarodowych
Zmieniona sytuacja geostrategiczna Rosji. Demokratyzacja jako czynnik zbliżający Rosję do świata zachodniego. Kryzys społeczno – gospodarczy i jego wpływ na pozycję międzynarodową Federacji Rosyjskiej. „Konsolidacja państwa” pod rządami W. Putina. Dynamika ról międzynarodowych Rosji. Rosja w G-8.
3. Redefiniowanie rosyjskiej racji stanu w nowych warunkach
Konsekwencje „nowego myślenia” ery Gorbaczowa. Orientacje ideowo – programowe w rosyjskiej polityce zagranicznej. Ewolucja rosyjskich priorytetów geopolitycznych w latach dziewięćdziesiątych. Pragmatyzm ekipy Putina i tzw. prozachodni zwrot w polityce zagranicznej Federacji Rosyjskiej.
4. Doktryna i polityka bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej
Przegrana w zimnowojennym wyścigu zbrojeń. Ewolucja rosyjskiej doktryny bezpieczeństwa i doktryny wojennej. Rosyjska wizja systemu bezpieczeństwa europejskiego. Dążenie Rosji do zachowania pozycji mocarstwowej w aspekcie militarnym. Nuklearny wymiar rosyjskiej mocarstwowości. Aktualne kierunki transformacji rosyjskich sił zbrojnych.
5. Ewolucja polityki zagranicznej Rosji wobec USA
Rosyjska wizja „strategicznego partnerstwa” Rosja – USA w latach dziewięćdziesiątych. Sprzeciw wobec hegemonii USA w stosunkach międzynarodowych. Ocieplenie w rosyjsko – amerykańskich relacjach na początku XXI wieku. Dialog Rosja – USA na temat sił strategicznych
i nieproliferacji. Kooperacja gospodarcza.
6. Dynamika relacji Rosja - NATO
Spór o nowy kształt systemu bezpieczeństwa europejskiego na początku lat dziewięćdziesiątych. Zmienność stanowiska Rosji w kwestii rozszerzenia NATO na Wschód. Współpraca i rywalizacja Rosji z NATO na Bałkanach. Reakcja Rosji na koncepcję strategiczną Paktu z 1999 roku. Ewolucja stosunków Federacja Rosyjska – NATO na początku XXI wieku. Płaszczyzny praktycznej kooperacji.
7. Rola Rosji w przestrzeni poradzieckiej
Znaczenie przestrzeni poradzieckiej dla nowej Rosji. Próba reintegracji regionu
w ramach WNP. Polityka Federacji Rosyjskiej wobec Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, państw zakaukaskich i poradzieckich republik Azji Środkowej. Rosyjska wersja doktryny Monroe i reakcja na zaangażowanie na obszarze WNP podmiotów spoza regionu.
8-9. Polityka Rosji na kierunku europejskim. Rosja wobec integracji
europejskiej
Znaczenie Europy Zachodniej dla Rosji. Relacje bilateralne Rosji
z mocarstwami zachodnioeuropejskimi. Rosja wobec UE. Polityka Federacji Rosyjskiej wobec Europy Środkowo – Wschodniej. Stosunki rosyjsko – polskie. Pogłębienie i rozszerzenie integracji europejskiej – szanse i zagrożenia z punktu widzenia Rosji. Rosja w Radzie Europy i OBWE.
10. Azjatycka polityka Rosji
Relacje bilateralne federacji Rosyjskiej z ChRL, Indiami, Japonią, Iranem, Irakiem. Udział w procesach integracyjnych w regionie Azji i Pacyfiku (ASEAN, Szanghajska Organizacja Współpracy). Zaangażowanie w uregulowanie problemu koreańskiego. Polityka Rosji na kierunku bliskowschodnim.
11. Polityka Rosji wobec innych regionów globu
Wyzwania dla rosyjskiej polityki zagranicznej w pozostałych częściach świata. Pozycja Federacji Rosyjskiej w Afryce i Ameryce Łacińskiej.
12-13. Stosunki gospodarcze Rosji z zagranicą
Pozycja gospodarki rosyjskiej w świecie. Dynamika i struktura handlu zagranicznego Federacji Rosyjskiej, główni partnerzy handlowi. Rosyjski sektor paliwowo – energetyczny i jego wpływ na stosunki gospodarcze Rosji z zagranicą. Inwestycje zagraniczne w Rosji. Zadłużenie zagraniczne Rosji. Federacja Rosyjska w międzynarodowych organizacjach gospodarczych. Problem akcesji Rosji do WTO. Rola czynnika ekonomicznego w relacjach Rosji z UE i państwami WNP.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Po zakończeniu kursu student/ka powinien/powinna:
- rozumieć ewolucję polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej i znaczenie jej poszczególnych kierunków;
- posiąść wiedzę o historycznych, kulturowych, społecznych, ekonomicznych, militarnych i innych uwarunkowaniach polityki zagranicznej nowej Rosji;
- poznać system podejmowania decyzji w obszarze stosunków Rosji z zagranicą;
- uzyskać swobodę w wyszukiwaniu informacji na temat polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej oraz ich analizowaniu;
- rozwinąć umiejętność analitycznego i krytycznego myślenia i oceny polityki zagranicznej Rosji;
- rozwinąć zdolność do formułowania przemyślanych konkluzji na ten temat;
- być lepiej przygotowanym do udziału w innych kursach z zakresu stosunków międzynarodowych.
Kryteria oceniania
Zaliczenie na ocenę.
Studenci uzyskają zaliczenie na podstawie ich pracy w ciągu całego semestru. Pod uwagę będą brane:
- obecność na zajęciach (dopuszczalne 2 nieobecności) – 25% oceny;
- aktywność w trakcie zajęć (przygotowanie i udział w dyskusji) – 25% oceny;
- kolokwium końcowe (w formie testu) – 50% oceny.
Literatura
1. J. Adamowski, A. Skrzypek (red.), Federacja Rosyjska 1991 – 2001, Warszawa 2002.
2. J. Afanasjew, Groźna Rosja, Warszawa 2005.
3. R. Asmus, NATO. Otwarcie drzwi, Warszawa 2002.
4. B. J. Albin, W. Baluk (red.), Rosja, Wrocław 2003.
5. W. Baluk (red.), Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa krajów WNP, Wrocław 2008.
6. S. Bieleń, W. Góralski (red.), Nowa tożsamość Niemiec i Rosji w stosunkach międzynarodowych, Warszawa 1999.
7. S. Bieleń, Tożsamość międzynarodowa Federacji Rosyjskiej, Warszawa 2006.
8. S. Bieleń, K. Chudoliej, Stosunki Rosji z Unią Europejską, Warszawa 2009.
9. S. Bieleń, M. Raś (red.), Polityka zagraniczna Rosji, Warszawa 2008.
10. M. Bodio, Polityka energetyczna w stosunkach między Unią Europejską a Federacją Rosyjską w latach 2000-2008, Warszawa 2009.
11. M. Bodio, Stosunki między Unią Europejską a Federacją Rosyjską, Warszawa 2005.
12. P. Bożyk (red.), Polska – Rosja. Stosunki gospodarcze 2000-2020, Warszawa 2009.
13. A. Bryc, Cele polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej, Toruń 2005.
14. A. Bryc, Rosja w XXI wieku, Warszawa 2008.
15. A. Curanovič, S. Kardaś, R. Alf, Polityka zagraniczna Federacji Rosyjskiej w okresie prezydentury Władimira Putina. Próba bilansu, Żurawia Papers, Zeszyt 12, Warszawa 2008
16. M. Czajkowski, Rosja w Europie, Kraków 2003.
17. A. Czarnocki, I. Topolski (red.), Federacja Rosyjska w stosunkach międzynarodowych, Lublin 2006.
18. E. Cziomer, M. Czajkowski (red.), Polityka Federacji Rosyjskiej wobec państw członkowskich WNP, Kraków 2006.
19. A. Eberhardt, Gra pozorów. Stosunki rosyjsko – białoruskie 1991-2008, Warszawa 2008.
20. S. Gardocki, Instytucja prezydenta w polityce Federacji Rosyjskiej, Warszawa 2008.
21. A. Głowacki, A. Stępień – Kuczyńska (red.), Rosja – między współczesnością a historią, Łódź 2002.
22. E. Haliżak, Stosunki międzynarodowe w regionie Azji i Pacyfiku, Warszawa 1999.
23. E. Haliżak, R. Kuźniar, G. Michałowska, S. Parzymies, J. Symonides, R. Zięba (red.), Stosunki międzynarodowe w XXI wieku, Warszawa 2006.
24. Imperium Putina, praca zbiorowa, Warszawa 2007.
25. W. Iskra, Rosja a integrująca się Europa, Warszawa 2009.
26. T. Jałmużna, A. Stępień-Kuczyńska (red.), Dialog europejski Zachód - Wschód. Polityka – Gospodarka - Społeczeństwo, Toruń 2006.
27. M. Kaczmarski, Rosja na rozdrożu, Warszawa 2006.
28. M. Kosienkowski, Strategia adaptacyjna Federacji Rosyjskiej wobec państw bałtyckich, Toruń 2006.
29. A. W. Kozyriew, Demokratyczna transformacja, Warszawa 1999.
30. A. Legucka, K. Malak (red.), Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa na obszarze WNP, Warszawa 2008.
31. M. Leonard, N. Popescu, Rachunek sił w stosunkach UE – Rosja, Londyn – Warszawa 2008.
32. A. Magdziak – Miszewska (red.), Rosja 2000. Koniec i początek epoki?, Warszawa 2000.
33. K. Malak, Polityka bezpieczeństwa narodowego Federacji Rosyjskiej, Warszawa 1997.
34. W. Marciniak, Rozgrabione imperium. Upadek Związku Sowieckiego i powstanie Federacji Rosyjskiej, Kraków 2001.
35. J. Marszałek – Kawa, Z. Karpus, Stosunki polsko – rosyjskie, Stereotypy, realia, nadzieje, Toruń 2008.
36. W. Modzelewski, Polska – Obwód Kaliningradzki FR, Olsztyn 2006.
37. S. Parzymies, R. Zięba (red.), Instytucjonalizacja wielostronnej współpracy międzynarodowej w Europie, Warszawa 2004.
38. J. Potulski, Rola i znaczenie tradycji w funkcjonowaniu współczesnych instytucji politycznych w Rosji, Toruń 2005.
39. J. Potulski, Społeczno – kulturowy kontekst aktywności międzynarodowej Federacji Rosyjskiej, Gdańsk 2008.
40. M. Raś, Ewolucja polityki zagranicznej Rosji wobec Stanów Zjednoczonych i Europy Zachodniej w latach 1991-2001, Warszawa 2005.
41. Rosja i jej sąsiedzi, Kraków 2000.
42. A. D. Rotfeld (red.), Kontrola zbrojeń. Rozbrojenie u progu XXI wieku, Warszawa 2002.
43. J. Smaga, Rosja w 20 stuleciu, Kraków 2001.
44. A. Stępień – Kuczyńska (red.), Europa Środkowa i Wschodnia wobec współczesnych wyzwań integracyjnych, Łodź 2003.
45. A. Stępień – Kuczyńska, Rosja: ku Europie, Toruń 2007.
46. A. Stępień – Kuczyńska, S. Bieleń (red.), Rosja w okresie prezydentury Władimira Putina, Łódź – Warszawa – Toruń 2008.
47. R. Śmigielski, Osierocona armia, Warszawa 2006.
48. K. Wańczyk, Polityka FR wobec regionu Morza Kaspijskiego w l. 1999 – 2004, Toruń 2007.
49. A. Włodkowska, Polityka Federacji Rosyjskiej na obszarze WNP, Toruń 2006.
50. E. Wyciszkiewicz (red.), Geopolityka rurociągów. Współzależność energetyczna a stosunki międzynarodowe na obszarze postsowieckim, Warszawa 2008.
51. M. Zamarlik (red.), Polityka zagraniczna Rosji, Kraków 2002.
52. M. Zamarlik, W. Unge (red.), Polska – Rosja. Wczoraj, dzisiaj, jutro, Kraków 2006.
53. R. Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, Warszawa 2008.
54. A. Żukowski (red.), Polska wobec Obwodu Kaliningradzkiego FR, Olsztyn 2004.
55. P. Żurawski vel Grajewski, Polityka UE wobec Rosji a interesy Polski 1991-2004, Kraków – Warszawa 2008.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: