Brazylia i Meksyk w stosunkach międzynarodowych 2104-M-D2BMSM-AMERYK
Krótka historia Brazylii i Meksyku (do 1945 r.). ▪ Brazylia i Meksyk w czasie odkryć geograficznych ▪ Okres kolonialny – polityka, gospodarka, społeczeństwo, kultura ▪ Rywalizacja z Francją oraz Holandią ▪ Gospodarka oraz społeczeństwo brazylijskie w okresie kolonialnym ▪ Stosunki międzynarodowe Brazylii w okresie Cesarstwa ▪ „Stara Republika” ▪ Getulizm i Estado Novo ▪ Meksykańska droga do niepodległości ▪ Wojna o reformę i okres Porfiriatu ▪ Rewolucja meksykańska 1910 ▪ Brazylia i Meksyk w czasie I i II wojny światowej ▪ Stosunki Brazylii i Meksyku ze Stanami Zjednoczonymi oraz Niemcami w okresie międzywojennym
Brazylia i Meksyk w okresie zimnowojennym ▪ Lata dyktatury i ewolucja brazylijskiej polityki zagranicznej ▪ Gospodarcze, polityczne i społeczne problemy Brazylii ▪ Brazylia a rywalizacja zimnowojenna ▪ Dyplomacja rozwojowa J. Kubitschka ▪ Niezależna polityka zagraniczna J. Quadrosa, J. Goularta oraz Luisa Echevarii▪ ”Diplomacia da prosperidade” Costa e Silva ▪ Doktryna Bezpieczeństwa Narodowego ▪ „Odpowiedzialny pragmatyzm” Trzecioświatowa polityka Meksyku i Brazylii ▪ Reformy ekonomiczne i przekształcenia systemu politycznego Meksyku w latach 80.
Brazylijska i meksykańska szkoła geopolityczna ▪ Najważniejsze cechy brazylijskiej oraz meksykańskiej szkoły geopolitycznej ▪ Doktryna bezpieczeństwa narodowego i rozwoju ▪ Reguła Ojedy▪ Doktryny meksykańskiej polityki zagranicznej
Ewolucja polityki zagranicznej Brazylii i Meksyku po zimnej wojnie ▪ Główne zasady polityki zagranicznej obu państw w okresie postzimnowojennym ▪ Demokratyzacja meksykańskiego systemu politycznego ▪ Ewolucja polityki bezpieczeństwa po zimnej wojnie ▪ Multilateralizm ▪ Strategie rozwoju ekonomicznego obu państw – próba porównania ▪ Brazylijski i meksykański model przywództwa – teoria i praktyka ▪ ”Soft” czy „hard” power? ▪ Brazylia i Meksyk w ONZ
Relacje Brazylia – Ameryka Północna ▪ Ewolucja polityki Brazylii wobec USA: paradygmat Rio Branco? ▪ „Niepisane partnerstwo” brazylijsko-amerykańskie: historia i współczesność ▪ Wybrane dziedziny współpracy: walka z narkobiznesem, walka z terroryzmem, bezpieczeństwo energetyczne, stosunki gospodarcze, prawa człowieka etc. ▪ Relacje brazylijsko-meksykańskie: główne dziedziny współpracy ▪ Stosunki polityczno-gospodarcze Brazylii z Kanadą
Stosunki Meksyk – Ameryka Północna Krótka historia relacji dwustronnych ▪ Między doktryną Monroego a zasadą Ojedy ▪ Wpływ NAFTA na stosunki bilateralne ▪ Współpraca polityczna i w dziedzinie bezpieczeństwa (NORAD, Inicjatywa z Meridy) ▪ Problem migracji w stosunkach Meksyk-USA ▪ Specyfika relacji kanadyjsko-meksykańskich
Brazylia i Meksyk w obszarze Ameryki Łacińskiej i Karaibów ▪ Współpraca polityczna i gospodarcza Brazylii z państwami południowoamerykańskimi ▪ Meksyk a Ameryka Łacińska ▪ Rola i znaczenie integracji regionalnej w polityce zagranicznej Brazylii i Meksyku na przykładzie Mercosur, Unasur i Sojuszu Pacyfiku ▪ Brazylijska polityka energetyczna – znaczenie dla gospodarki ▪ Walka z narkobiznesem w regionie na przykładzie Brazylii i Meksyku ▪ Migracje jako problem bezpieczeństwa regionalnego ▪ Analiza wybranych stosunków dwustronnych z państwami regionu
Relacje Brazylii i Meksyku z Azją i Afryką. Główne dziedziny współpracy ▪ Polityka Brazylii i Meksyku wobec Azji ▪ Stosunki dwustronne z Japonią, Chinami, Indiami etc. ▪ Brazylia i Meksyk a świat arabski ▪ Znaczenie Afryki w brazylijskiej i meksykańskiej polityce zagranicznej ▪ Współpraca państw portugalskojęzycznych ▪ BRICS vs MINT/MIKTA
Stosunki Brazylii i Meksyku z Europą. Próba oceny ▪ Relacje Mercosul – Unia Europejska ▪ Meksyk – UE ▪ Stosunki Brazylii z wybranymi państwami UE: Portugalią, Hiszpanią etc. ▪ Brazylia i Meksyk a Polska: ocena relacji dwustronnych
Analiza wybranych case studies Tematy do wyboru z dziedziny: sport, kultura, społeczeństwo, kuchnia, telenowele, literatura, architektura, demografia, przestępczość, biopaliwa, ochrona środowiska naturalnego, prawa człowieka, kultura narco, religie synkretyczne etc.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
- potrafi zidentyfikować najważniejsze czynniki kształtujące międzynarodową i regionalną pozycję Brazylii i Meksyku, zarówno w kontekście historycznym, jak i współcześnie
- umie ocenić stan stosunków bilateralnych i aktywności obu państw na płaszczyźnie multilateralnej;
- zna specyfikę prowadzonych przez Brazylię i Meksyk polityk zagranicznych, ich główne zasady, cele, interesy narodowe oraz podmioty je kształtujące;
- jest w stanie porównać znaczenie obu państw w regionie i w stosunkach globalnych,
- posiada wiedzę na temat potencjału politycznego i gospodarczego obu państw oraz ich głównych problemów
Kryteria oceniania
Ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć oraz aktywność); kontrola obecności (dwie obecności w semestrze są dozwolone – każdą kolejną należy odpracować na dyżurze); końcowe zaliczenie pisemne
Literatura
Dembicz Andrzej, Kula Marcin, Relacje Polska-Brazylia. Historia i współczesność, Warszawa 1996
Derwich Karol, Meksyk – między demokracją a dysfunkcyjnością, Kraków 2017
Dobrzycki Wiesław, Polityka zagraniczna Meksyku – tradycja i współczesność, [w:] Gawrycki Marcin F. (red.), Polityka zagraniczna państw Ameryki Łacińskiej 2006
Dobrzycki Wiesław, Stosunki międzynarodowe w Ameryce Łacińskiej. Historia i współczesność, Warszawa 2000
Dobrzycki Wiesław, System międzyamerykański, Warszawa 2002
Freyre Gilberto, Panowie i niewolnicy, Warszawa 1985
Gawrycki Marcin F. (red.), Ameryka Łacińska we współczesnym świecie, Warszawa 2006
Gawrycki Marcin F. (red.), Brazylia jako mocarstwo wschodzące, Warszawa 2013
Gawrycki Marcin F., Brazylia – mocarstwo na glinianych nogach?, w: M.F. Gawrycki, E. Haliżak, R. Kuźniar i inni (red.), Tendencje i procesy rozwojowe współczesnych stosunków międzynarodowych. Księga jubileuszowa z okazji 40-lecia Instytutu Stosunków Międzynarodowych UW, Warszawa 2016
Gawrycki Marcin F., Geopolityka w myśli i praktyce politycznej Ameryki Łacińskiej, Warszawa 2007
Kaczmarek A (red.), Emigracja polska w Brazylii. 100 lat osadnictwa, Warszawa 1971
Krasicki Marek, Brazylia 1930: Dr Vargas i „Nowe Państwo”, w: Łepkowski Tadeusz (red.), Zamachy stany, przewroty, rewolucje. Ameryka Łacińska w XX w., Warszawa 1983
Kula Marcin, Brazylijski żetulizm jako ustrój autorytarny, „Dzieje Najnowsze” 1975, nr 1
Kula Marcin, Historia Brazylii, Wrocław 1987
Łepkowski Tadeusz (red.), Dzieje Ameryki Łacińskiej, t.I-III, Warszawa 1977
Łepkowski Tadeusz, Historia Meksyku, Wrocław 1986
Łepkowski Tadeusz, Polska-Meksyk 1918-1939, Wrocław 1980
Malinowski Mariusz, Brazylia: Republika. Dzieje Brazylii w latach 1889-2010, Warszawa 2013
Malinowski Mariusz, W poszukiwaniu brazylijskości. Główne nurty brazylijskiej myśli społecznej w XX wieku, Warszawa 2011
Marczewska-Rytko Maria, Populizm: zagadnienia teorii i praktyki politycznej w Ameryce Łacińskiej, Lublin 1992
Nowacka Ewa, Brazylia. Rozwój współpracy z państwami Azji i Pacyfiku, [w:] Gawrycki Marcin F. (red.) Ameryka Łacińska w regionie Azji i Pacyfiku, Toruń 2007
Oberda Monkiewicz Anita, Brazylia jako lider regionu, „Ameryka Łacińska. Kwartalnik Analityczno-Informatyczny”, 2014, nr 2 (84)
Oberda Monkiewicz Anita, Meksyk, w: Łaciński P. (red.), Państwo i polityka w Ameryce Łacińskiej. Zarys systemów politycznych państw amerykańskich, Warszawa 2013;
Oberda Monkiewicz Anita, Meksyk-Chiny: współpraca i rywalizacja. Rozwój stosunków polityczno-gospodarczych (Mexico-China: Cooperation and Rivalry. Development of Politico-Economic Relations), in: Gawrycki, M. F. (ed.), Ameryka Łacińska w regionie Azji i Pacyfiku (Latin America in the Asia-Pacific Region), Toruń 2007
Oberda-Monkiewicz Anita, Ameryka Łacińska w polityce zagranicznej Meksyku: między retoryką a rzeczywistym partnerstwem, „Stosunki Międzynarodowe- International Relations”, Numer 4(tom 53)/2017, s. 135-156
Petelczyc Janina, Cichy Marek (red.), Brazylia, kraj przyszłości?, Warszawa 2016
Spyra Jarosław, Brazylijska polityka zagraniczna w okresie „Nowej Republiki”, „Sprawy Międzynarodowe” 1990, nr 12, s. 63-76.
Spyra Jarosław, Polityka zagraniczna Brazylii w latach 1930-1954, Warszawa 1995
Spyra Jarosław, Polityka zagraniczna Brazylii, [w:] Gawrycki Marcin F. (red.), Polityka zagraniczna państw Ameryki Łacińskiej, Warszawa 2006
Szlajfer Henryk, Brazylia 1964: „Rewolucja marcowa”, w: Łepkowski Tadeusz (red.), Zamachy stany, przewroty, rewolucje. Ameryka Łacińska w XX w., Warszawa 1983
Villagómez Porras Fernando (red.), Relacje Polska-Meksyk. Historia i współczesność, Warszawa 2007
Wojtyczek Krzysztof (wstęp), Konstytucja Federacyjnej Republiki Brazylii, Wydawnictwo Sejmowe 2004.
Zaborski Stefan, Złoto, cukier, kawa. Dzieje Brazylii, Warszawa 1973
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: