System obrony państw 2104-M-D1SOPA-BSS
Pełny opis przedmiotu System obronny państwa – zagadnienia wstępne. Podsystem kierowania obronnością: definicja i podstawowe składniki, system obronny państwa a system bezpieczeństwa państwa, podsystem kierowania obronnością – definicja i istota, główne składniki podsystemu kierowania obronnością i ich zadania oraz kompetencje – Prezydent RP i jego ciała doradcze; Rada ministrów i jej prezes, Minister Obrony Narodowej, pozostałe elementy podsystemu kierowania obronnością (centralne i terenowe organy administracji państwowej; organy samorządu terytorialnego), parlament – relacja z podsystemem kierowania obronnością); Polskie dokumenty strategiczne istotne w kontekście funkcjonowania systemu obronnego państwa: Strategie bezpieczeństwa narodowego (2000, 2003, 2007); strategie obronności (2000, 2009). Podsystem militarny (Siły Zbrojne RP) I: Ewolucja po 1989 r., stan obecny – organizacja, zasoby (w tym uzbrojenie i wyposażenie), budżet, stosunek społeczeństwa do SZ. Siły Zbrojne II - profesjonalizacja i transformacja (w tym modernizacja): założenia obu programów (na podstawie odpowiednich dokumentów rządowych i ustaw), cele, przebieg, problemy – w tym m.in. wpływ kryzysu ekonomicznego, ocena. Siły Zbrojne III – zaangażowanie w misje zagraniczne: geneza i ewolucja zaangażowania poza granicami kraju polskich SZ, obecny zakres i skala, cele i zasady (z odwołaniem do strategii udziału SZ RP w operacjach międzynarodowych), przebieg, wpływ na profesjonalizację i transformację, ocena. System obronności RP a uczestnictwo w Sojuszu Północnoatlantyckim: Wpływ na strategię i politykę, relacje na poziomie operacyjnym (planowanie obronności – contingency planning; wymogi i standardy dotyczące Sił Zbrojnych oraz systemu obronności; inwestycje NATO oraz infrastruktura sojusznicza w Polsce; ćwiczenia i szkolenia). Podsystem pozamilitarny: istota, główne elementy (służba zagraniczna, służby specjalne, policja, straż graniczna, straż pożarna, pozostałe ogniwa podsystemu pozamilitarnego), kwestia rezerw strategicznych, mobilizacji, świadczeń na rzecz bezpieczeństwa, Zarządzanie kryzysowe i w sytuacjach nadzwyczajnych: istota zarządzania kryzysowego, system zarządzania kryzysowego i w sytuacjach nadzwyczajnych (podstawowe zasady, składniki i procedury), Polski przemysł obronny: ewolucja po 1989 r., stan obecny, zaangażowanie we współpracę międzynarodową i powiązania zewnętrzne (możliwości i stan faktyczny), kwestie związane z offsetem, problemy i perspektywy. Rola środowisk analitycznych i akademickich w funkcjonowaniu systemu obronności (bezpieczeństwa) państwa: modele związku ośrodków analitycznych z ośrodkami decyzyjnymi (na przykładzie USA i Niemiec), przegląd rządowych i pozarządowych ośrodków analitycznych (think-tanki, fundacje), ośrodki akademickie istotne w kontekście systemu obronności (uczelnie wojskowe, inne), ocena wpływu na funkcjonowanie systemu obronnego. Ewentualnie analiza porównawcza systemów obronnych innych państw
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Uczestnik po ukończeniu kursu powinien dysponować wiedzą na temat konstrukcji systemu obronnego Polski, roli poszczególnych organów państwa w jego ramach oraz jego funkcjonowania i zadań. Powinien również znać podstawowe założenia polskiej strategii bezpieczeństwa i obronności oraz dysponować wiedzą o obecnym kształcie i zadaniach sił zbrojnych, a także umieć zidentyfikować kluczowe cechy decydujące o efektywności systemu obronności oraz ocenić pod tym kątem polski system obronny.
Kryteria oceniania
Referat oraz zaliczenie ustne (łącznie 90%), aktywność na zajęciach (10%)
Literatura
Literatura 1. B. Balcerowicz, Siły zbrojne w stanie pokoju, kryzysu, wojny, Warszawa 2010
2. R. Kuźniar (red.) Polska polityka bezpieczeństwa 1989-2000, Warszawa 2000
3. S. Koziej, Miedzy piekłem a rajem: Szare bezpieczeństwo na progu XXI wieku, Toruń 2006.
4. J. Wojnarowski, System obronności państwa, Warszawa 2005
5. Polskie dokumenty strategiczne: Strategia bezpieczeństwa narodowego 2003 i 2007, Strategia obronności 2000 i 2009, Strategia udziału polskich sił w operacjach międzynarodowych 2009, Wizja Sił Zbrojnych 2030
6. Konstytucja RP oraz wybrane ustawy, w tym Ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej z 21 listopada 1967; Ustawa o zarządzaniu kryzysowym z 26 kwietnia 2007, Ustawa o stanie klęski żywiołowej z 18 kwietnia 2002, Ustawa o stanie wyjątkowym z 21 czerwca 2002, Ustawa z 29 sierpnia o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej polskiej
7. Strony internetowe MON, MSZ, BBN
8. Tygodnik „Polska zbrojna”
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: