Historia najnowsza Azji Wschodniej 2104-M-D1HNAW-WA
1. Wprowadzenie do przedmiotu i organizacja zajęć. Azja Wschodnia jako region w stosunkach międzynarodowych – cechy i zakres. Etymologia ideowa i polityczna nazwy Azja Wschodnia. Precedens „jedności”: Strefa Wspólnego Dobrobytu Wielkiej Azji Wschodniej – idea, praktyka, konsekwencje. (1 zajęcia)
2. Procesy państwotwórcze w Azji Wschodniej po II wojnie światowej. Ruchy narodowo-wyzwoleńcze w Azji Wschodniej po II wojnie światowej – profil, siła, działalność. Wojna domowa w Chinach, powstanie ChRL i Republiki Chińskiej na Tajwanie – perspektywa wewnętrzna. Koreańczycy wobec okupacji i podziału Korei. Wojny wyzwoleńcze w Indonezji i Indochinach. Drogi Filipin, Birmy, Malezji i Brunei do niepodległości. Przypadki procesów odśrodkowych: Singapur, Timor Wschodni, Tybet, Turkiestan, Kawthoolei, Pattani, Isan, Sabah i Sarawak, Aceh, Papua Zachodnia, Moro – przyczyny, przebieg i skutki prób emancypacji państwowej. (2 zajęcia)
3. Mocarstwa wobec emancypacji Azji Wschodniej po II wojnie światowej. Dekolonizacja Azji Wschodniej: warianty amerykański, brytyjski, francuski i holenderski. Ewolucja zimnowojennych strategii USA i ZSRR wobec Azji Wschodniej a polityka wobec poszczególnych państw regionu. Instytucjonalne przejawy przynależności blokowej. Rola USA, ZSRR i ich pozaregionalnych sojuszników w „gorących” konfliktach: wojnie koreańskiej, kryzysach tajwańskich, konflikcie chińsko-radzieckim, wojnach indochińskich i pozostałych konfliktach i insurekcjach w Azji Południowo-Wschodniej (2 zajęcia)
4. Azja Wschodnia wobec „zimnej wojny”. Zarys polityki Chin, Japonii i obu Korei wobec supermocarstw i sąsiadów do 1989 r. Orientacje blokowe państw Azji Południowo-Wschodniej i ich przejawy w polityce wewnętrznej i zagranicznej. Przejawy autonomizacji regionu w dobie „zimnej wojny” – idee, instytucje, polityka. Fenomen ASEAN. (2 zajęcia)
5. Transformacje systemów politycznych w Azji Wschodniej po II wojnie światowej. Komunizm chiński: rewolucje Mao, pragmatyzm Denga, technokratyzm Jianga i harmonijne społeczeństwo Hu. Komunizm wietnamski przed i po doi moi. Komunizm północnokoreański: państwo Kimów. Demokracja japońska: geneza, ewolucja i erozja „systemu politycznego roku 1955”. Dyktatury w Korei Południowej i na Tajwanie i ich pozimnowojenna demokratyzacja. Reżim południowowietnamski i jego upadek. Indonezja: państwo pancasila, „demokracja sterowana” Sukarno, Nowy Ład Suharto, reformasi. Malezyjski konsocjonalizm: geneza i odsłony rządów UMNO. Singapurski „autorytaryzm oświecony” Lee i jego następców. Plejada reżimów w Kambodży i Laosie. Birmańska droga do rządów junty. Tajlandia i Filipiny: balansowanie między dyktaturą i demokracją. (3 zajęcia)
6. Historia sporów i konfliktów terytorialnych w Azji Wschodniej po II wojnie światowej. Chiny i Rosja: granica na Amurze. Chiny i Indie: Ladakh, Aksai Chin, Arunachal Pradesh. Rosja i Japonia: Kuryle. Chiny i KRLD: Paektu. Chiny i Japonia: Senkaku. Japonia i Korea: Takeshima. Malezja, Indonezja i Filipiny: Sabah i Sarawak. Chiny i Wietnam: Paracele. Chiny i ASEAN: Spratly. Tajlandia i Kambodża: Preah Vihear. Tajlandia i Laos: Ban Romklao. Malezja i Indonezja: Sipadan i Ligitan. Malezja i Singapur: Pedra Branca. Inne. (1 zajęcia)
7. Azja Wschodnia w poszukiwaniu własnego ładu po „zimnej wojnie”. Zmiany charakteru i skali obecności mocarstw zewnętrznych w Azji Wschodniej po 1989 r.: USA, Rosja, UE, Indie, Australia. Wzrost potęgi ChRL i zmiany w ich polityce - konsekwencje dla regionu; reintegracja Wielkich Chin: Hong Kong, Makau, stosunki z Tajwanem. Japonia: między bagażem przeszłości i kryzysem wewnętrznym a poszukiwaniem nowej roli w regionie. Półwysep koreański: poszukiwanie drogi wyjścia z nuklearnego klinczu. Ewolucja mechanizmów, roli i znaczenia ASEAN. Idee emancypacji Azji Wschodniej a wzajemne relacje w czworokącie Chiny-Japonia-Korea-ASEAN. Instytucjonalne przejawy wschodnioazjatyckiej współpracy i integracji. Wybrane wyzwania dla stabilności regionu: kryzys gospodarczy 1997-1998; wschodnioazjatycki integryzm i terroryzm islamski; piractwo, handel ludźmi i narkotykami i inne formy zorganizowanej przestępczości; współczesne katastrofy ekologiczne. (3 zajęcia).
Rodzaj przedmiotu
obowiązkowe
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Uzyskanie podstawowej wiedzy z zakresu przedmiotu
Kryteria oceniania
Obecność obowiązkowa (może być 1 nieobecność)
Za każdą kolejną -5pkt (można odrobić na dyżurze)
60 – kolowkium połówkowe i końcowe
20 – aktywność na zajęciach
20 – esej na wybrany temat i potwierdzony z wykładowcą
100 - łącznie
Prezentacje są nieobowiązkowe, ale mozna za nie uzyskac 10pkt
Literatura
Wymagana bibligrafia:
M.C. Ricklefs „A New History of Southeast Asia”
Charles Holcombe „A History of East Asia”
Alice Lyman Miller „Becoming Asia”
Piotr Ostaszewski „Konflikty Międzynarodowe”
dodatkowa bibliografia książkowa:
S. Mahmud Ali – US-China Cold War collaboration, 1971-1989; London: Routledge, 2005. Lokalizacja: PISM, sygnatura: II84989
Barbara Watson Andaya, Leonard Y. Andaya - A history of Malaysia; London: Macmillan, 1982; Lokalizacja: BUW Wolny Dostęp, sygnatura: 558752/DS596.A76
Edward Aspinall – Islam and nation: separatist rebellion in Aceh, Indonesia; Stanford: Stanford University Press, 2009. Lokalizacja: PISM, sygnatura: II91837
Edward Aspinall – Opposing Suharto: compromise, resistance, and regime change in Indonesia; Stanford: Stanford University Press, 2005. Lokalizacja: PISM, sygnatura: II89908
Chris John Baker, Pusk Phongpaichit – A history of Thailand; Cambridge: Cambridge University Press, 2005. Lokalizacja: Biblioteka Orientalistyczna SWPS, sygnatura: ORI 9216
Lucien Bianco – Origins of the Chinese Revolution, 1915-1949; Stanford: Stanford University Press, 1971. Lokalizacja: PISM, sygnatura: II83894
Colin Brown, Robert Cribb – Modern Indonesia: a history since 1945; London, New York : Longman, 1995. Lokalizacja: Wydział Geografii, sygnatura: OKR 31493; PISM, sygnatura: II58629
Lionel Max Chassin – The Communist conquest of China: a history of the Civil War, 1945-1949; Cambridge: Harvard University Press, 1965. Lokalizacja: PISM, sygnatura: II92125
Kevin J. Cooney – Japan’s Foreign Policy since 1945; Armonk: Sharpe, 2007. Lokalizacja: PISM, sygnatura: II86315
Tadeusz Dmochowski – Radziecko-chińskie stosunki polityczne po śmierci Mao Zedonga; Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2009.
John King Fairbank – Historia Chin: nowe spojrzenie; Warszawa: Bellona, 2004.
Daniel Fineman – A special relationship: the United States and military government in Thailand, 1947-1958; Honolulu: University of Hawai’i Press, 1997. Biblioteka Orientalistyczna SWPS, sygnatura: ORI 9420
John Gittings – Historia współczesnych Chin: od Mao do gospodarki rynkowej; Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010.
Evelyn Goh – Constructing the U.S. rapprochement with China, 1961-1974: from "red menace" to "tacit ally"; Cambridge: Cambridge University Press, 2004. Lokalizacja: PISM, sygnatura: II84245
Rajendra Kumar Jain (red.) – China and Japan, 1949-1976; New Delhi: Radiant Publishers, 1977. Lokalizacja: PISM, sygnatura: II48910
Rajendra Kumar Jain (red.) – China and Malaysia, 1949-1983; New Delhi: Radiant Publishers, 1984. Lokalizacja: PISM, sygnatura: II54785
Rajendra Kumar Jain (red.) – China and Thailand, 1949-1983; New Delhi: Radiant Publishers, 1984. Lokalizacja: PISM, sygnatura: II54784
Adam W. Jelonek – Dylematy konsocjonalizmu: przypadek Malezji. Warszawa: Wydawnictwo Scholar, 2004.
Adam W. Jelonek – Kambodża. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2008.
Adam W. Jelonek, Ewa Trojnar – Malezja. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2009.
Matthew Jones – Conflict and confrontation in South East Asia, 1961-1965 : Britain, the United States, and the creation of Malaysia; Cambridge: Cambridge University Press, 2002. Lokalizacja: Biblioteka Orientalistyczna SWPS, sygnatura: ORI 11365
Gordon P. Means – Political Islam in Southeast Asia; London: Lynne Rienner, 2009. Lokalizacja: PISM, sygnatura: II91886, Biblioteka Orientalistyczna SWPS, sygnatura: ORI 13101
Kathleen Nadeau – The history of the Philippines; Westport: Greenwood Press, 2008. Lokalizacja: Biblioteka Orientalistyczna SWPS, sygnatura: ORI 12617
Kenneth B. Pyle - Japan rising: the resurgence of Japanese power and purpose; New York: Public Affairs, 2007. Lokalizacja: Biblioteka Orientalistyczna SWPS, sygnatura: ORI 11220
Anthony Reid (ed.) – Verandah of violence: the background to the Aceh problem; Singapore: Singapore University Press, 2006. Lokalizacja: Biblioteka Orientalistyczna SWPS, sygnatura: ORI 11997
Joanna Rurarz – Historia Korei; Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2009.
Roman Sławiński – Historia Chin i Tajwanu; Warszawa: Askon, 2002
Roman Sławiński (red.) – Nowożytna historia Chin; Kraków: Księgarnia Akademicka, 2009
Adrian Vickers – A history of modern Indonesia; Cambridge: Cambridge University Press, 2007. Lokalizacja: Biblioteka Orientalistyczna SWPS, sygnatura: ORI 11195; PISM, sygnatura: II89890
Zakaria Haji Ahmad – The encyclopedia of Malaysia. Vol.11, Government and politics, 1940-2006; Singapore: Archipelago Press, 2006. Lokalizacja: Biblioteka Orientalistyczna SWPS, sygnatura: ORI 11451
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: