Międzynarodowe stosunki kulturalne 2104-L-Z5MSKA

Kurs oparty jest na wiedzy zdobywanej interdyscyplinarnie, z wykorzystaniem publikacji z dziedzin antropologii, socjologii, filozofii, nauk wojskowych, studiów nad bezpieczeństwem, a przede wszystkim stosunków międzynarodowych. Przygotowanie się do zajęć zajmuje ok. 2 h (gdzie 1 h=45 minut). Ukończenie kursu zaplanowanego na 30 h powinno więc zająć studentowi 58 h (43,5 h gdzie 1 h=60 minut).
Następujące tematy zostaną omówione podczas zajęć:
I - II. Wprowadzenie do przedmiotu. Pojęcia „kultury” i „cywilizacji”, etnocentryzm. Europocentryzm badań nad kulturą. Spotkanie dwóch światów – spotkanie „Innego”. Orientalizm i okcydentalizm. Paradygmat postrzegania świata – kolonializm i ewolucjonizm.
III. Kultura ma znaczenie. Wpływ kultury na wszystkie sfery działalności jednostek i państw. Kultura a rozwój gospodarczy. Relatywizm i uniwersalizm wartości kulturowych.
IV. Aspekty kulturowe stosunków międzynarodowych. Stosunki międzynarodowe jako typ stosunków międzykulturowych. Podmioty stosunków międzykulturowych i międzynarodowych. Współczesne formy kontaktów kulturowych. Zderzenie cywilizacji.
V. Bezpieczeństwo kulturowe. Kulturowe czynniki bezpieczeństwa. Kultura a konflikty międzynarodowe; przypadek praw człowieka.
VI. „Zwrot kulturowy” a sojusznicze operacje wojskowe. Kultura bezpieczeństwa, kultura strategiczna. Znaczenie świadomości międzykulturowej dla operacji wojskowych i pokojowych. Kultura organizacji: wojsko i NGO’s/IO’s. Kulturowe zderzenia w przestrzeni humanitarnej.
VII. Różnorodność kulturowa świata. Ochrona różnorodności kulturowej świata w działaniach UNESCO, Unii Europejskiej, Rady Europy. Ochrona kultury mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce i na świecie. Ludy tubylcze.
VIII. Dylematy wielokulturowości. Problemy państw wielokulturowych. Tożsamość kulturowa, etniczność i polityka kulturowa państwa. Etnopolityka, kulturobójstwo i pojednanie międzykulturowe. Idea dialogu międzykulturowego.
IX. Kultura wobec globalizacji. Globalizacja, ponowoczesność i postmodernizm.
X. Instytucjonalizacja międzynarodowych stosunków kulturalnych. Pierwsze organizacje kulturalne. Czynniki rozwoju międzynarodowych stosunków kulturalnych na przestrzeni wieków.
XI. Europejska współpraca kulturalna. Zagadnienie kultury europejskiej. Kultura jako przedmiot działań prawnych i politycznych w Radzie Europy, Unii Europejskiej i OBWE.
XII. Dziedzictwo kulturowe we współczesnym świecie. Działalność UNESCO. Polska w UNESCO. Pojęcie „dziedzictwa kulturowego”. Ochrona dziedzictwa materialnego i niematerialnego. Dziedzictwo kulturowe we współczesnych stosunkach międzynarodowych.
XIII. Ochrona dóbr kultury w razie konfliktów zbrojnych. Pojęcie „dobra kultury”. Niszczenie dóbr kultury jako instrument niszczenia wroga i jego kultury. II wojna światowa i jej skutki dla dziedzictwa kulturowego Europy. Przykłady współczesnych konfliktów zbrojnych: Bałkany, Irak.
XIV. Zagraniczna polityka kulturalna wybranych państw. Komunikowanie międzynarodowe i dyplomacja kulturalna. Polska, Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Włochy i Hiszpania.
XV. Podsumowanie zajęć. Przyszłość międzynarodowych stosunków kulturalnych.

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Tryb prowadzenia

w sali

Założenia (opisowo)

Przyswojenie wiedzy przekazywanej podczas kursu ułatwia wcześniejsze ukończenie takich przedmiotów jak: historia filozofii, historia stosunków międzynarodowych, wstęp do nauki o stosunkach międzynarodowych, konflikty zbrojne, gdyż zakłada się, że student dysponuje już podstawową wiedzą prezentowaną podczas ww. zajęć, umożliwiającą swobodne poruszanie się w tematyce msk.

Efekty kształcenia

Student po ukończeniu przedmiotu potrafi analizować stosunki międzynarodowe z perspektywy zależności i relacji kulturowych oraz międzykulturowych; posiada podstawową wiedzę dotyczącą funkcjonowania najważniejszych międzynarodowych instytucji zajmujących się działalnością w sferze kultury, zna najważniejsze dokumenty międzynarodowe i akty prawne poświęcone zagadnieniom ochrony kultury, dziedzictwa kulturowego i dóbr kultury; potrafi analizować konflikty zbrojne poprzez pryzmat ich kulturowego podłoża, rozumie zależności między kulturą, polityką a gospodarką oraz unika etnocentrycznego postrzegania współczesnych stosunków międzynarodowych.

Kryteria oceniania

Studenci oceniani są za aktywne uczestniczenie w konwersatorium. Na pierwszych zajęciach studenci z każdej grupy zajęciowej zostają podzieleni na 5 mniejszych podgrup. Każdej grupie przyporządkowany zostaje określony w przewodniku do zajęć materiał (jeden tekst, rozdział lub artykuł) do przeczytania i przeanalizowania podczas kolejnych zajęć. Na zajęciach studenci z każdej grupy przedstawiają tematykę poruszaną w przyporządkowanym im tekście osobom z pozostałych grup. Student zbiera w ciągu semestru punkty z obecność i aktywność. Każda obecność na zajęciach - 1 pkt, każda merytoryczna aktywność – 1-2 pkt, nieznajomość lektury (-1 pkt), suma punktów zebranych w czasie całego semestru określa ocenę końcową.

Praktyki zawodowe

brak

Literatura

Następujące pozycje będą wykorzystane podczas zajęć (wybrane rozdziały wskazane są w przewodniku do zajęć):
W. Burszta, Kultura i kultury (w:) Antropologia kultury, Poznań 1998;
W. Burszta, Różnorodność i tożsamość. Antropologia kulturowa refleksyjność, Poznań 2004;
S. Huntington, L. E. Harrison (red.), Kultura ma znaczenie, Poznań 2003;
S. Huntington, Zderzenie cywilizacji, Warszawa 2000;
S. Huntington, Kim jesteśmy?, Warszawa 2007;
T. Paleczny, Stosunki międzykulturowe, Kraków 2005;
J. Czaja, Kulturowe czynniki bezpieczeństwa, Kraków 2008;
D. B. Bobrow, E. Haliżak, R. Zięba (red.), Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe u schyłku XX w., Warszawa 1997;
A. Barska, M. Korzeniowski (red.), Wielokulturowość-międzykulturowość-transulturowość w perspektywie europejskiej i pozaeuropejskiej;
B. R. Barber, Dżihad kontra Mcświat, Warszawa 2004;
G. Ritzer, Makdonaldyzacja społeczeństwa, Warszawa 1997;
Z. Bauman, Globalizacja, Warszawa 2000;
G. Michałowska, Zmienność i instytucjonalizacja międzynarodowych stosunków kulturalnych, Warszawa 1991;
P. Żuk (red.), Europa w działaniu, Warszawa 2007;
S. Parzymies, I. Rysińska (red.), Polska w organizacjach międzynarodowych, Warszawa 2002;
H. L. Nicholas, Grabież Europy. Losy dzieł sztuki w Trzeciej Rzeszy i podczas drugiej wojny światowej, Kraków 1997;
S. Bieleń (red.), Polska w stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2007;
B. Gierat-Bieroń (red.), Europejskie modele polityki kulturalnej, t.1 i t.2, Kraków 2005 i 2006;
R. Kuźniar (red.), Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku, Warszawa 2005;
J. Kieniewicz, Wprowadzenie do historii cywilizacji Wschodu i Zachodu, Warszawa 2003;
J. Szacki, Historia myśli socjologicznej, Warszawa 2006;
J. Baylis, S. Smith, (red.), Globalizacja polityki światowej. Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, Kraków 2005;
W. Lizak, E. Haliżak, L. Łukaszuk (red.), Problemy społeczno-religijne świata na progu trzeciego tysiąclecia, Warszawa-Krynica Morska 2002;
A. Ziętek, K. Stachurska (red.), Adaptacja wartości europejskich w państwach islamu, Lublin 2004;
A. Toffler, H. Toffler, Wojna i antywojna, Warszawa 1998.
Artykuły z naukowych periodyków specjalistycznych podane są w przewodniku do zajęć pod tematyką poszczególnych spotkań.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2104-L-Z5MSKA w USOSweb