Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa UE 2104-5DMAWPZB
1. Geneza integracji politycznej państw Europy Zachodniej
- Przesłanki i główne koncepcje tendencji integracyjnych w Europie Zachodniej po II wojnie światowej; próby realizacji idei integracji politycznej w Europie Zachodniej po II wojnie światowej; inicjatywy polityczne w Europie Zachodniej w latach 60. i 70.; idea Unii Europejskiej w latach 80.
2. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa UE w prawie pierwotnym Unii Europejskiej
- Postanowienia dotyczące Europejskiej Współpracy Politycznej (EWP) w Jednolitym Akcie Europejskim; postanowienia dotyczące Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa UE (WPZiB) w Traktacie o UE z Maastricht, Traktacie o UE z Amsterdamu, Traktacie o UE z Nicei, Traktacie z Lizbony.
3. Mechanizm podejmowania decyzji w zakresie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa UE
- Rola organów UE w procesie decyzyjnym dotyczącym WPZiB: Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej, Parlament Europejski, Komisja Europejska; finansowanie WPZiB; wyjątki od zasady jednomyślności w procesie podejmowanie decyzji w II filarze UE; mechanizm wzmocnionej współpracy w ramach WPZiB UE.
4. Instrumenty Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej
- Charakterystyka instrumentów WPZiB UE i ich typowych form zastosowania
5. Rola Unii Zachodnioeuropejskiej w kształtowaniu Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa UE
- Ewolucja roli UZE w kształtowaniu WPZiB UE; dyskusja między UZE, UE oraz NATO w sprawie stosunków UZE z UE i Sojuszem Północnoatlantyckim; główne kontrowersje między państwami członkowskimi UE w sprawie rozwoju wspólnej polityki bezpieczeństwa UE; główne postanowienia Traktatów o UE z Maastricht, Amsterdamu i Nicei w sprawie roli UZE w kształtowaniu WPZiB UE.
6. Ewolucja Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa UE po 1998 r.
- Główne przesłanki przekształceń WPZiB UE po kryzysie kosowskim; rozwój Wspólnej Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony w ramach II filaru UE; zmiany dotyczące Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa w Traktacie o Unii Europejskiej z Nicei; charakterystyka operacji atykryzysowych UE. Postanowienia Traktatu konstytucyjnego oraz traktatu reformującego w odniesieniu do zagadnień polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.
7. Założenia i realizacja Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa UE wobec krajów Europy Środkowej.
- Charakterystyka głównych założeń współpracy UE z krajami Europy Środkowej w zakresie II filaru; Główne formy współpracy UE z krajami Europy Środkowej (Polska, Republika Czeska, Węgry, Słowenia, Estonia) w ramach WPZiB; ocena efektywności współpracy.
8. Założenia i realizacja Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa UE wobec krajów Europy Wschodniej
- Charakterystyka głównych założeń współpracy UE z krajami Europy Wschodniej; Główne formy współpracy UE z krajami Europy Wschodniej (Federacja Rosyjska, Ukraina, Białoruś, Mołdowa) w ramach WPZiB UE; ocena efektywności współpracy.
9. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa UE wobec problemów Europy Południowo-Wschodniej
- Charakterystyka głównych form zaangażowania UE w ramach WPZiB podczas wojny w b. Jugosławii i podczas konfliktu w Kosowie. Analiza głównych przyczyn dyplomatycznego niepowodzenia UE w tym regionie. Proces stabilizacji i stowarzyszenia.
10. Założenia i realizacja Wspólnej Polityki Zagraniczej i Bezpieczeństwa UE w
regionie Morza Śródziemnego
- WPZiB UE wobec konfliktu bliskowschodniego; Partnerstwo Eurośródziemnomorskie; Aktywność UE w zakresie II filaru wobec Algierii, Libii oraz kwestii tureckiej; Analiza głównych problemów współpracy UE z krajami regionu Morza Śródziemnego w zakresie II filaru.
11. Rozwój stosunków transatlantyckich w kontekście WPZiB UE
- Podstawy prawne rozwoju stosunków transatlantyckich po zakończeniu zimnej wojny. Ewolucja stosunków transatlantyckich. Główne problemy w stosunkach transatlantyckich.
12. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa wobec innych problemów
pozaeuropejskich
- Charakterystyka głównych przesłanek i form zaangażowania UE w sprawach dotyczących II filaru UE w krajach afrykańskich na południe od Sahary; współpraca UE w zakresie II filaru z krajami i głównymi strukturami współdziałania w Ameryce Środkowej i Południowej oraz w Azji.
13. Inicjatywy UE w kwestiach bezpieczeństwa w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
- Problem nierozprzestrzeniania broni jądrowej; kwestie związane z wykorzystaniem technologii podwójnego przeznaczenia; Unia Europejska wobec terroryzmu.
14. Polska a Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa UE
- Analiza głównych form współpracy Polski z UE w zakresie WPZiB w okresie stowarzyszenia Polski z UE; Polska wobec Wspólnej Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony UE; polskie propozycje reform w zakresie II filaru UE;
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu student analizuje podstawowe formy realizacji WPZiB UE, rozpoznaje mechanizmy decyzyjne występujące w ramach tej polityki, wyjaśnia ewolucję podstaw traktatowych WPZiB, potrafi wyjaśnić główne różnice między WPZiB oraz innymi politykami i formami aktywności Unii Europejskiej
Kryteria oceniania
W zależności od trybu studiów bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność, końcowe zaliczenie pisemne lub egzamin
Literatura
1.J. Barcz (red.), Prawo Unii Europejskiej. Prawo materialne i polityki, Warszawa 2003;
2. P. J. Borkowski, Partnerstwo Eurośródziemnomorskie, Warszawa 2005;
3.Chmiel B., Instytucjonalizacja Wspólnej Polityki Zagranicznej i
Bezpieczeństwa Unii Europejskiej, Toruń 2002;
4. M. F. Gawrycki, UW – Ameryka Łacińska i Karaiby, Warszawa 2004.
5. E. Haliżak, S. Parzymies (red.), Unia Europejska nowy typ wspólnoty międzynarodowej, Warszawa 2002;
6. S. Parzymies, R. Zięba (red.), Instytucjonalizacja wielostronnej współpracy w Europie, Warszawa 2004;
7. S. Parzymies (red.), Dyplomacja czy siła? Unia Europejska w stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2009.
8. J. Starzyk-Sulejewska, Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej, Warszawa 2001 oraz wydanie drugie uzupełnione Warszawa 2003;
9. J. Zając, Polityka Unii Europejskiej w regionie śródziemnomorskim, Wyd. II, Toruń 2004;
10. R. Zięba, Unia Europejska jako aktor stosunków międzynarodowych, Warszawa 2003;
11. R. Zięba, Europejska Tożsamość Bezpieczeństwa i Obrony, Warszawa 2002;
12. Instytucjonalizacja bezpieczeństwa europejskiego: koncepcja-struktura-funkcjonowanie, Wyd. IV, Warszawa 2004;
13. Rocznik Strategiczny, wydania: Warszawa 1996 – Warszawa 2005;
14. K. Wiaderny-Bidzińska, Polityczna integracja Europy Zachodniej, Toruń-Warszawa 1999;
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: