Polityka zagraniczna Japonii 2104-0MD0PZJA-OG

I. Uwarunkowania polityki zagranicznej Japonii po II wojnie światowej
a. Wewnętrzne: obiektywne (geografia i demografia; gospodarka i potencjał militarny; system polityczny, gospodarczy i społeczny; organizacja służby zagranicznej, przegląd podmiotów instytucjonalnych uczestniczących w formułowaniu polityki zagranicznej i ich wzajemne relacje); subiektywne (między Zachodem i Wschodem – świadomość historyczna, kulturowa i religijna a japońskie percepcje rzeczywistości międzynarodowej; doktryny polityki zagranicznej – przegląd; przywództwo – przegląd)
b. Zewnętrzne: obiektywne (potencjał, pozycja i skala współzależności Japonii względem głównych partnerów – krótki rys historyczny, etapy i trendy); subiektywne (postrzeganie międzynarodowej aktywności Japonii – krótki rys historyczny, etapy i trendy); spojrzenie geopolityczne
c. Spór o model teoretyczny dla japońskiej polityki zagranicznej
II. Wymiary polityki zagranicznej Japonii. Cele. Metody i środki.
a. Gospodarczy: między merkantylizmem a wolnym rynkiem, między przywództwem a wycofaniem - strategia Japonii wobec globalnego i regionalnego ładu gospodarczego; od keizai gaiko Yoshidy i shigen gaiko Tanaki do „Nowej Inicjatywy Miyazawy”; przegląd środków: transfer kapitału (reparacje, ODA, inwestycje bezpośrednie, kredyty); udział w instytucjach finansowych (ADB, MFW, Bank Światowy), zagadnienie międzynarodowej relokacji gałęzi produkcji
b. Polityczny: między ideologią a pragmatyzmem - cele i specyfika japońskiej międzynarodowej aktywności politycznej; koncepcja seikei-bunri i jej transformacja: jishu gaiko i zenhoi gaiko Sato; polityka pośrednictwa Północ-Południe i Wschód-Zachód – koncepcja watashiyaku; kiedy bilateralizm, kiedy multilateralizm? – modele dyplomacji japońskiej; japońskie zwyczaje dyplomatyczne i ich zmiany; japoński styl negocjacyjny
c. Bezpieczeństwa: podstawowe cele japońskiej strategii bezpieczeństwa – „aberracje” japońskiego podejścia do bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego; koncepcja „kompleksowego bezpieczeństwa” Suzukiego i jej rozwinięcia; koncepcja „niezatapialnego lotniskowca” Nakasone i jej rozwinięcia; hard power czy soft power? – instrumentarium japońskiej polityki bezpieczeństwa
d. Separacja, konwergencja czy dysfunkcja? – dyskusja o relacjach między wymiarami
III. Japonia jako państwo Zachodu.
a. Stosunki japońsko-amerykańskie: fundamenty, asymetryczny charakter i znaczenie traktatów sojuszniczych i współzależności gospodarczych; fluktuacje polityki japońskiej wobec USA w okresie powojennym; konwergencja i rozbieżności interesów i działań międzynarodowych USA i Japonii – rola beiatsu; case study: USA i Japonia wobec konfliktów w Indochinach doby „zimnej wojny”
b. Stosunki japońsko-europejskie: charakter i międzynarodowe znaczenie partnerstwa Japonia-Unia Europejska; główne obszary współpracy; Japonia w ASEM; case study: Japonia wobec konfliktów na Bałkanach; stosunki japońsko-polskie: rys historyczny i główne obszary współpracy
c. Stosunki japońsko-rosyjskie: dziedzictwo przeszłości w stosunkach japońsko-rosyjskich; kwestia Kuryli – aspekt prawny, polityczny i ekonomiczny; proces normalizacji stosunków; główne obszary współpracy; case study: rurociąg Angarsk-Nachodka.
d. Japonia w OECD i G7/G8
IV. Japonia jako państwo Wschodu.
a. Stosunki japońsko-chińskie: rys historyczny; aspekt wspólnoty kulturowej; dziedzictwo wojenne; proces normalizacji stosunków z ChRL; fluktuacje polityki japońskiej wobec ChRL i Tajwanu; współczesne źródła konfliktu; kwestia Senkaku – aspekt prawny, polityczny i ekonomiczny; główne obszary współpracy; case study: spór o Yasukuni.
b. Stosunki japońsko-koreańskie: rys historyczny, dziedzictwo kolonialne i wojenne; Korea Południowa: fluktuacje polityki japońskiej wobec Republiki Korei, współczesne źródła konfliktu, kwestia Takeshimy - aspekt prawny, polityczny i ekonomiczny; główne obszary współpracy. Korea Północna: proces normalizacji stosunków z KRLD, współczesne źródła konfliktu,; Japonia wobec stosunków międzykoreańskich; case study: Japonia wobec północnokoreańskich zbrojeń nuklearnych
c. Stosunki Japonii z państwami Azji Południowo-Wschodniej: rys historyczny, dziedzictwo wojenne, interesy japońskie w Azji Południowo-Wschodniej, przegląd stosunków dwustronnych z państwami regionu; polityka japońska wobec ASEAN (etapy instytucjonalizacji i główne obszary współpracy); case study: „bunty Tanaki”
V. Polityka globalna Japonii.
a. Japonia w organizacjach globalnych: ONZ (finansowanie, pozycja w strukturach, operacje pokojowe); MFW i Bank Światowy; WTO; case study: kwestia stałego członkostwa Japonii w Radzie Bezpieczeństwa NZ.
b. Japonia wobec Azji Południowej, Bliskiego Wschodu, Afryki, Ameryki Łacińskiej: polityka wobec regionów, stosunki z organizacjami regionalnymi; przegląd stosunków z wybranymi krajami (Indie, Pakistan, Iran, Irak, RPA, Brazylia, Peru); case study: Japonia wobec konfliktu izraelsko-palestyńskiego
c. Japonia wobec wybranych zagadnień i problemów globalnych: nieproliferacja, terroryzm, demokracja i ochrona praw człowieka, zadłużenie, rozwój gospodarczy państw Południa, bieda, głód, ochrona środowiska naturalnego, inne; case study: rola Japonii w misji stabilizacyjnej w Iraku
VI. Polityka regionalna Japonii.
a. Region Azji i Pacyfiku: strategia japońska wobec regionu, rola Japonii w instytucjonalnym kształtowaniu regionu (APEC, ADB, ESCAP, PBEC, PECC, AMF); stosunki z wybranymi pozazjatyckimi państwami regionu (Australia, Nowa Zelandia, Kanada, Meksyk, Peru, Chile); polityka Japonii wobec małych państw Oceanii; case study: Japonia wobec kryzysu walutowego 1997-1998
b. Region Azji Wschodniej: Japonia wobec regionalnego kompleksu bezpieczeństwa; japońskie koncepcje integracji regionalnej; fluktuacje polityki Japonii wobec procesów instytucjonalizacji współpracy w regionie i procesów integracyjnych (EAEC, ARF, ASEAN+3, EAS); pozycja i stanowisko Japonii w poszczególnych dziedzinach współpracy regionalnej vis-a-vis ChRL, Korei Południowej i państw ASEAN ; stosunek Japonii do roli USA, Rosji, Indii, Australii i Nowej Zelandii w regionie; case study: Japonia wobec Szczytu Azji Wschodniej (EAS)
VII. Japońska polityka zagraniczna w XXI wieku.
a. Mocarstwowość Japonii
b. Rola w porządku globalnym
c. Rola w porządku regionalnym

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne

Efekty kształcenia

Uzyskanie podstawowej wiedzy z zakresu polityki zagranicznejJaponii

Kryteria oceniania

zaliczenie na ocenę

Literatura

 The Far East and Australasia, 37th Edition; London & New York: Routledge, 2006
 Hernádi András, Makoto Taniguchi (red.) - Japan and Asia in a New Global Age; Budapest: HAS, 2001
 Hernádi András – Japan’s Image of Europe and Strategy towards It; Budapest: HAS, 1996
 Tatsuo Akaneya – The Japanese-US Alliance: A New Definition; London: RIIA, 1999
 Kevin J. Cooney – Japan’s Foreign Policy since 1945; Armonk: Sharpe, 2007
 Kevin J. Cooney – Japan’s Foreign Policy Maturation: A Quest for Normalcy; London & New York: Routledge, 2002
 Ronald Dore – Japan, Internationalism and the UN; London & New York: Routledge, 1997
 Reinhard Drifte – Japan’s Foreign Policy for the 21st Century. From Economic Superpower to What Power?; New York: Palgrave, 1998
 Bert Edström – Japan’s Evolving Foreign Policy Doctrine. From Yoshida to Miyazawa; New York: St. Martin’s Press, 1999
 Julie Gilson - Japan and the European Union: A New Partnership for the 21st Century; New York: Palgrave, 2000
 Michael Jonathan Green – Japan’s Reluctant Realism: Foreign Policy Challenges in an Era of Uncertain Power; New York: Palgrave, 2001
 Linus Hagström – Japan’s China Policy: A Relational Power Analysis; London & New York: Routledge, 2005
 Edward Haliżak – Wspólnota Pacyfiku a Wspólnota Wschodnioazjatycka; Żurawia Papers 8; Warszawa: Scholar, 2006
 Edward Haliżak – Regionalny Kompleks Bezpieczeństwa w Azji Północno-Wschodniej; Żurawia Papers 3; Warszawa: Scholar, 2004
 Edward Haliżak – Stosunki Międzynarodowe w Regionie Azji i Pacyfiku; Warszawa: Scholar, 1999
 Glenn D. Hook i in. (red.) – Japan’s International Relations. Politics, Economics and Security; London & New York: Routledge, 2001
 Christopher Hughes - Japan’s Re-emergence as a ‘Normal’ Military Power?; Oxford: Oxford University Press, 2004
 Purendra Jain, Inoguchi Takashi (red.) – Japanese Foreign Policy Today; New York: Palgrave, 2000
 Wolf Mendl – Japan’s Asia Policy. Regional security and global interests; London & New York: Routledge, 1995
 Yutaka Kawashima – Japanese Foreign Policy at the Crossroads; Washington: Brookings, 2003
 Ito Kenichi i in. (red.) - Japan's Identity: Neither the West nor the East; Tokyo: JFIR, 1999
 T. David Mason, Abdul M. Turay – Japan, NAFTA and Europe. Trilateral Cooperation or Confrontation; New York: St. Martin’s Press, 1994
 S. Javed Maswood (red.) – Japan and East Asian Regionalism; London: Routledge, 2001
 Akitoshi Miyashita, Yoichiro Sato (red.) – Japanese Foreign Policy in Asia and the Pacific. Domestic Interests, American Pressure and Regional Integration; New York: Palgrave, 2001
 Gilbert. Rozman (red.) - Japan and Russia: The Torturous Path to Normalization, 1949-1999; New York: St. Martin’s Press, 2000
 Harold Hawkon Sunoo – Japanese Militarism, Past and Present; Chicago: Nelson-Hall, 1975
 Takako Ueta, Eric Remacle (red.) – Japan and the Enlarged Europe: Partners in Global Governance; New York: Peter Lang. 2005

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2104-0MD0PZJA-OG w USOSweb