Różnice kulturowe jako bariera w działaniach na rzecz imigrantów 2103-MON-RKUL
Wykład obejmuje trzy obszary:
1. społeczne, psychiczne i zdrowotne konsekwencje migracji oraz funkcjonowania na granicy dwóch kultur.
2. teorię różnic kulturowych
3. znaczenie różnic kulturowych w pracy z migrantami w konkretnych obszarach
W trakcie wykładu studenci poznają najważniejsze pojęcia i zagadnienia z zakresu problematyki związanej z różnicami kulturowymi (takie jak: kultura, dziedziczenie wzorców kulturowych, tożsamość, integracja, asymilacja, multikulturowość), a także najbardziej znane typologie kultur (G.Hofestede, F.Trompenaars, E.T.Hall, Globe). Uświadamiają sobie charakter i znaczenie barier w komunikowaniu międzykulturowym (pułapki, które powodować mogą błędne zrozumienie przekazu). Dowiadują się o wpływie kultury na efektywność i metody uczenia oraz metody pracy socjalnej. A także poznają znaczenie różnic kulturowych dla zdrowia człowieka (kultura jako czynnik chorobotwórczy, problemy z diagnozowaniem chorego wywodzącego się z innej kultury, skuteczność zachodnich metod leczenia w konfrontacji z pacjentem z kultur niezachodnich). Powyższe zagadnienia zostaję ukazane z perspektywy życia na pograniczu kultur – czyli odnoszą się do takich grup jak imigranci (w tym dzieci imigrantow), uchodźcy, mniejszości i małżeństwa binacjonalne.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Studenci zdobywają wiedzę na temat wyzwań, z jakimi polityka społeczna musi się zmierzyć w konsekwencji migracji oraz wiedzy z zakresu różnic kulturowych. A także umiejętność praktycznego zastosowania tej wiedzy.
Po zakończeniu zajęć student:
wiedza:
• zna typologie kultur
• ma wiedzę na temat barier i pułapek z zakresu komunikowania międzykulturowego
• ma podstawową wiedzę na temat społecznych konsekwencji procesów migracyjnych i wynikających z nich problemów
• ma świadomość znaczenia kultury w obszarze leczenia, edukacji, pracy socjalnej i innych sektorach, gdzie klientem jest migrant
umiejętności:
• ma wyższe kompetencje w zakresie komunikowania międzykulturowego
• potrafi pracować z klientem wywodzącym się z innego kręgu kulturowego
postawy:
• więcej empatii w stosunku do osób z innej kultury
• mniej etnocentryczna percepcja świata
• bardziej obiektywne spojrzenie na normy dotyczące innych społeczności
Kryteria oceniania
obecność, badania w grupach + raport
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
1. Benedict Ruth, Wzory kultury, Muza, Warszawa 2002
2. Bloch Natalia, Goździak Elżbieta M., Od gości do sąsiadów, Integracja cudzoziemców spoza Unii Europejskiej w Poznaniu w edukacji, na rynku pracy i w opiece zdrowotnej, Centrum Badań Migracyjnych UAM, Poznań 2010
3. Brzezińska Anna, Matejczuk Joanna, (2011). Psychologiczne konsekwencje (euro)sieroctwa: styl życia rodziny, diagnoza i wsparcie. Studia Edukacyjne
4. Chmielewska Agnieszka, Od migracji do integracji, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 2012
5. Dudek Z.W., Pankala A, Psychologia kultury - doświadczenia graniczne i transkulturowe, Eneteia, Warszawa 2008
6. Grzymała Moszczyńska Halina, Kwiatkowska Anna, Roszak Joanna; Drogi i rozdroża - migracje Polaków w Unii Europejskiej po 1 maja 2004 roku, NOMOS, Kraków 2010
7. Grzymała-Moszczyńska Halina, Nowicka Ewa, Goście i gospodarze. Problem adaptacji kulturowej w obozach dla uchodźców oraz otaczających je społecznościach lokalnych, NOMOS, Kraków 1998
8. Halik Teresa, Kosowicz Agnieszka, Marek Agata, Imigranci w polskim społeczeństwie, Vox Humana, Warszawa 2009
9. Hall, E. 1996. Ukryty wymiar. Warszawskie Wydawnictwo Literackie 'Muza', Warszawa
10. Hall, E.. Bezgłośny język, Warszawa: PIW. 1987
11. Hall, E.. Poza kulturą, Warszawa: PWN. 1984
12. Hampden-Turner C., F. Trompenaars, Siedem wymiarów kultury,., Kraków 2000.
13. Hofstede G., Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu, PWE, Warszawa 2007
14. Horyń J., Maciejewski J. Społeczeństwo wielokulturowe wyzwaniem w pracy nauczyciela, Wyd. Uni. Wrocław, Wrocław 2011
15. Jaroszewska Emilia, Migracje a zdrowie – uwarunkowania kondycji zdrowotnej migrantów oraz bariery w korzystaniu z opieki medycznej, ASPRA-JR, Warszawa 2013
16. Jaroszewska Emilia, Różnice kulturowe jako bariera w komunikowaniu masowym i interpersonalnym, [w] Międzykulturowe aspekty działalności mediów w epoce globalizacji, [red.] Janusz W. Adamowski, Alicja Jaskiernia, seria: Media XXI wieku, Tom 24, Jaspra-JR, Warszawa 2014
17. Kapciak, A., Korporowicz L., A. Tyszko, Komunikacja międzykulturowa: zbliżenia i impresje, Instytut Kultury, Warszawa. 1995
18. Krajewska-Kułak Elżbieta, Wrońska Irena, Kędziora-Kornatowska Kornelia, Problemy wielokulturowości w medycynie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 201
19. Kubitsky Jacek, Psychologia migracji, Difin, Warszawa 2012
20. Łodziński S, Milewski Jan J., Do stołu dla zamożnych - ruchy migracyjne w Afryce oraz ich znaczenie dla Polski, Wydawnictwo Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych UW, Warszawa 1999
21. Margasiński Andrzej, Rodzina w Modelu Kołowym i FACES IV Davida H. Olsona, Nowiny Psychologiczne 4/2006
22. Marx E., , Przełamywanie szoku kulturowego, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa 2000
23. Matsumoto D., Juang L., Psychologia międzykulturowa, Gdańskie Wydawnictwo psychologiczne, Gdańsk 2007
24. Mikułowski-Pomorski, J. Jak narody porozumiewają się ze sobą w komunikacji międzykulturowej i komunikowaniu medial-nym, Universitas,, Kraków, 2006r
25. Mikułowski-Pomorski, J. Komunikacja interkulturowa. Wprowadzenie, Wydawnictwo Akade-mii Ekonomicznej w Krakowie, Kra-ków, 1999r.
26. Nowacki Tadeusz, Zarys Psychologii, PWSZ, Warszawa 1966
27. Nowicka Ewa, Blaski i cienie imigracji. Problemy cudzoziemców w Polsce, Wydawnictwo UW, Warszawa 2011
28. Nowicka Ewa, Łodziński Sławomir, Kulturowe wymiary imigracji do Polski. Studia socjologiczne, Wydawnictwo Prolog, Warszawa 2006
29. Paszkowska-Rogacz A., Olczak E., Kownacka E., Cieślikowska D., Doradztwo zawodowe a wyzwania międzykulturowe, Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa 2006
30. Pawlak Mikołaj, Bieniecki Mirosław, Laboratoria integracji. Lekcje z doświadczeń brytyjskich, belgijskich, katalońskich i portugalskich, Caritas Polska, Gliwice 2009
31. Penkala-Gawęcka D., Antropologiczne spojrzenie na chorobę jako zjawisko kulturowe, "Medycyna Nowożytna" t. 1: 1994
32. Piegat-Kaczmarczyk M., Rejmer-Ronowicz Z., Smoter B., Kownacja E., Podejście wielokulturowe w doradztwie zawodowym, Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Kraków 2007
33. Piekut-Burzyńska Sylwia, Długotrwałe wyjazdy rodziców w celach zarobkowych i ich konsekwencje w odniesieniu do dzieci, [ w:] Nauki o edukacji, red. Grażyna Szabelska, Mariusz Cichosz, Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, nr 6/2011
34. Płonka-Syroka B., Zdrowie i choroba w kontekście natury i kultury. Studia Humanistyczne Wydziału Farmaceutycznego AM we Wrocławiu, t.1, Wydawnictwo Akademii Medycznej we Wrocławiu, Wrocław 2008
35. Społeczne skutki najnowszej fali wychodźstwa, Raport opracowany przez Komitet badan nad Migracjami PAN (wersja wstępna – grudzień 2013), http://ssd.opolskie.pl/data/newsFiles/senat_-_raport_kbm_pan_2013.pdf;
36. Walczak Bartłomiej, Migracje rodzicielskie, [w:] Szkoła wobec mobilności zawodowej rodziców i opiekunów. Zeszyty metodyczne. Niezbędnik nauczyciela, red. E. Kozdrowicz, B. Walczak, Warszawa 2008, Wyd. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Nr. 8
37. Walczak Bartłomiej, Społeczne, edukacyjne i wychowawcze konsekwencje migracji rodziców i opiekunów prawnych uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, http://www.prawadziecka.pl/eurosieroctwo/raport_eurmigracje.pdf2013
38. Ząbek M, Łodziński S, Uchodźcy w Polsce - próba spojrzenia antropologicznego, Aspra-Jr, Warszawa 2008
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: