Euroazjatyzm w teorii i praktyce politycznej 2102-SEA-M-D2EUTP
Po ukończeniu kursu student zdobędzie wiedzę z zakresu światopoglądu i ideologii eurazjatyzmu, w tym podstawowych pojęć i kategorii takich jak misjonizm, nacjonalizm, determinizm geograficzny, imperium, antyokcydentalizm. Zapozna się ze źródłem eurazjatyzmu, istotą jego antyokcydentalistycznego charakteru, w tym ideą Moskwy - Trzeciego Rzymu, słowianofilstwem, panslawizmem czy bizantynizmem. Będzie potrafił przedstawić historię światopoglądu w kontekście działalności emigracji rosyjskiej, jego powstanie i rozwój, najważniejszych przedstawicieli i ich dorobek, struktury organizacyjne. Przyswoi wiedzę na temat pojmowania geografii i geopolityki przez eurazjatów w porównaniu do Zachodu. Będzie potrafił określić czym jest determinizm geograficzny oraz dlaczego Eurazja jest kontynentem i wspólnotą kulturową. Będzie potrafił przedstawić eurazjatycką koncepcję człowieka i jego stosunek do religii. Zapozna się z historią Eurazji i stosunkiem do ZSRR, periodyzacją dziejów Rosji/Eurazji w postaci Rusi Kijowskiej, niewoli mongolskiej, Rusi Moskiewskiej czy europeizacji Rosji. Przyswoi wiedzę w zakresie eurazjatyckiego pojmowania nacjonalizmu, w tym koncepcji narodu w rosyjskiej tradycji społeczno-politycznej. Zapozna się z istotą reprezentowanego przez nacjonalizm eurazjatycki misjonizmu i antyokcydentalizmu. Będzie potrafił scharakteryzować eurazjatycki ideał państwa, w tym przedstawić czym jest demotyczność, na czym polega idea państwa zobowiązań i państwa prawdy, czy, jest ideokracja. Zapozna się z poglądami współczesnym eurazjatów - Lwa Gumilowa i Aleksandra Dugina. Przyswoi wiedzę w zakresie pojmowania przez Lwa Gumilowa zależności miedzy etnosem i przestrzenią, teorii etnogenezy i pasjonarności, ziemi, krajobrazu u kontaktów superetnicznych. Zapozna się z poglądem Lwa Gumilowa na historię dawnej Rusi, jarzma tatarskiego i przyswoi wiedzę o chimerze judeo-chazarskiej. Będzie potrafił zidentyfikować poglądy Aleksandra Dugina na geopolitykę, pojmowanie cywilizacji i imperium, tradycjonalizm. Przyswoi wiedzę o geografii sakralnej, rewolucji konserwatywnej, czwartej teorii politycznej A. Dugina. Zdobędzie wiedzę z zakresu pojmowania przez tego rosyjskiego myśliciela zależności miedzy religią a eurazjatyzmem oraz eurazjatyzmem a narodowym bolszewizmem. Będzie potrafił wskazać konsekwencje rozpadu eurazjatyckiego imperium radzieckiego, a także przyswoi wiedzę w zakresie odbudowy wpływów Rosji, statusu ludności rosyjskiej i rosyjskojęzycznej, prób reintegracji, Eurazjatyckiej Unii Gospodarczej oraz eurazjatyckich źródeł państwowości kazachstańskiej.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
EK1. Ma pogłębioną wiedzę na źródeł i istoty ideologii eurazjatyzmu.
(K_W02).
EK2. Posiada pogłębioną wiedzę o poglądach eurazjatów w zakresie geopolityki, antropologii, teorii państwa i nacjonalizmu (K_W03).
EK3. Zna i rozumie specyfikę eurazjatyzmu jako światopoglądu powstałego w środowisku emigracji rosyjskiej (K_W05).
Umiejętności:
EK4. Ma umiejętność krytycznej obserwacji i interpretacji procesów politycznych, społecznych i kulturowych na obszarze poradzieckim (K_U01).
EK6. Potrafi prezentować i uzasadniać własną opinię, konfrontując ją z poglądami innych studentów i badaczy danego problemu (K_U08).
EK8. Potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę z zakresu eurazjatyzmu i innych kierunków rosyjskiej myśli społeczno-politycznej z wykorzystaniem różnych rodzajów źródeł (K_U11).
Kompetencje:
EK9. Ma potrzebę ustawicznego uzupełniania i poszerzania wiedzy w ideologii na obszarze poradzieckim (K_K05).
Kryteria oceniania
Aktywność podczas zajęć, kolokwium
Praktyki zawodowe
Nie przewiduje się.
Literatura
A. Walicki, W kręgu konserwatywnej utopii. Struktura i przemiany rosyjskiego słowianofilstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020.
I. Massaka, Eurazjatyzm. Z dziejów rosyjskiego misjonizmu, Wydawnictwo Funna, Wrocław 2001.
A. Heywood, Ideologie polityczne. Wprowadzenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
L. Suchanek, Rosja – Europa – Azja. Euroazjaniści, ich poprzednicy i kontynuatorzy, w: S. Grzybowski (red.), Między Europą a Azją. Idea Rosji-Eurazji, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 1998.
R. Paradowski, Idea Rosji-Eurazji i naukowy nacjonalizm Lwa Gumilowa. Próba rekonstrukcji ideologii eurazjatyzmu, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa 1996.
R. Paradowski, Eurazjatyckie imperium Rosji. Studium idei, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2003.
R. Bäcker, Międzywojenny eurazjatyzm. Od intelektualnej kontr akulturacji do totalitaryzmu, Wydawnictwo Ibidem, Łódź 2000.
P. J. Sieradzan, Koncepcja przywództwa pasjonarnego Lwa Gumilowa, w: T. Bodio (red.), Przywództwo, elity i transformacje w krajach WNP. Problemy metodologii badań. Tom I, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2010.
B. Gołąbek, Lew Gumilow i Aleksander Dugin. O dwóch obliczach eurazjatyzmu w Rosji po 1991 roku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.
K. Karczewski, Tradycja, imperium, geopolityka. Eurazjatyzm w ujęciu Aleksandra Dugina jako alternatywa wobec liberalizmu oraz demokracji liberalnej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2017.
P. Sieradzan, Czerwono-brunatni. Sojusz radykalizmu lewicy i prawicy w Rosji współczesnej, Tom IV, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
A. Dugin, Manifest Wielkiego Przebudzenia, https://myslpolska.info/2021/03/17/dugin-manifest-wielkiego-przebudzenia/.
S. Bieleń, Tożsamość międzynarodowa Federacji Rosyjskiej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2006.
M. Domańska, Uwarunkowania procesów integracyjnych i dezintegracyjnych na obszarze poradzieckim, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2013.
F. Gołembski, S. Tokarski, Geokulturowe uwarunkowania państwa Kazachów, w: T. Bodio, K.A. Wojtaszczyk (red.), Kazachstan. Historia – Społeczeństwo – Polityka, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2000.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: