Systemy polityczne państw Azji Centralnej i Kaukazu 2102-SEA-M-D1SPPA
Przedmiot składa się z dwu części.
W pierwszej części student pozna podstawowe pojęcia teoretyczne używane w analizach systemów politycznych w państwach demokratycznych i niedemokratycznych oraz typologię reżymów politycznych. Zdobędzie wiedzę o logice transformacji ustrojowej państw Azji Centralnej i Kaukazu w ciągu dwu dekad niepodległości; pozna wpływ różnorodnych czynników na system polityczny państw regionu, takich jak: a)posiadanie/brak tradycji demokratycznych; b) posiadanie/brak własnego państwa w okresie przedsowieckim; c) siła/słabość oddolnych ruchów narodowych i emancypacyjnych w końcówce pierestrojki, d) konsolidacja/głębia podziałów w łonie republikańskiej nomenklatury; e) konflikty etniczne, separatyzm i lokalne wojny; f)pochodzenie i osobowość prezydentów suwerenizujących się republik i i ich postawy wobec rozpadu ZSRR.
Student uzyska wiedzę o konstytucyjnych podstawach systemu politycznego oraz sposobach omijania jej zasad (referenda, fałszerstwa wyborcze etc.), wpływie nieformalnych więzi na funkcjonowanie życia politycznego i dystrybucję własności. Zrozumie ewolucję wszystkich państw regionu w kierunku autorytaryzmu i odstępstwa od niej (Gruzja, Kirgistan).
Druga część poświęcona będzie analizie kształtowania się systemów politycznych każdego państwa w osobna. Podstawą będą grupowe prezentacje studenckie poświęcone danemu krajowi, które obejmować będą podstawowe dane o jego położeniu, strukturze ludności, wskaźniku demokratyzacji oraz poziomie rozwoju społeczno-ekonomicznego. Podstawowym celem prezentacji będzie charakterystyka liderów i elity rządzącej, głównych organów władzy, formalnych i nieformalnych zasad funkcjonowania systemu politycznego, zakresu wyborczej alteracji władzy, stopnia rozwoju partii politycznych i NGOs oraz przestrzegania praw obywatelskich.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Posiada wiedzę o specyfice systemów politycznych państw regionu.
Potrafi wyjaśnić stabilność autorytarnych reżymów politycznych w większości krajów Azji Centralnej oraz przyczyny przewrotów politycznych i eksperymentów ustrojowych w Kirgistanie.
Rozumie przyczyny różnicowania się systemów politycznych państw Kaukazu Południowego ("rewolucja róż" i radykalne reformy w Gruzji oraz wyborcza alteracja władzy i , cohabitationi vs. rodzinna sukcesja i Konsolidacja autorytaryzmu w Azerbejdżanie.
Potrafi identyfikować szanse i zagrożenia dla stabilności związane z brakiem mechanizmu zmian na szczytach władzy w większości krajów AC oraz brakiem tradycji kompromisu i współpracy różnych ośrodków władzy, zdominowanych przez odmienne siły polityczne.
Kryteria oceniania
Cząstkowy sprawdzian pisemny (25%), obecność i aktywność na zajęciach (20%), końcowy egzamin pisemny (55%).
Praktyki zawodowe
nie przewiduje się
Literatura
Literatura podstawowa
Bartnicki A., Stefanowicz K., Tadżykistan - Republika „ojca prezydenta” [w:] Zagadnienia ustrojowe państw poradzieckich. Pod red. J. Zaleśnego, Warszawa 2010, s. 159- 177.Bożyk S., System konstytucyjny Armenii. Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2012.Geiss P. , Changing Political Systems and Regime Types: In Between the Neopatrimonial and Bureaucratic-Developmental State in Central Asia [w:] Presidents, Oligarchs and Bureaucrats. Forms of Rule in the Post-Soviet Space. Edited by S.Stewart, M. Klein, A. Schmitz and H. Henning Schróder, Ashgate, 2012.pp. 187-202
Georgia: Making Cohabitation Work. International Crisis Group. Europe Briefing No. 69, 18 Tbilisi/Istanbul/Brussels, 18 December 2012.Gortat R. Turkmenistan 2012: rytualne wybory prezydenckie i realna rywalizacja o gaz. „e-Politikon” 2/2012 http://oapuw.pl/images/stories/ePolitikon/pociety2/gortat%20r.%20turkmenistan%202012.pdf Gortat R., Wiktoria Atambajewa. „Nowa Europa Wschodnia”, 2 listopada 2011 http://www.new.org.pl/2011-11-03,wiktoria_atambajewa.htmlGortat R. ,Turbulentne dwudziestolecie, „Nowa Europa Wschodnia”, 13 września 2011http://www.new.org.pl/2011-09-13,turbulentne_dwudziestolecie.html#commentsR. Gortat, Kirgistan: natura zmiany systemowej (1990-1996).Warszawa 2009.Grochmalski P., Kazachstański “aksamitny” autorytaryzm a wolność prasy [w:] Klęska demokracji? Obszar byłego ZSRR. Pod red. P. Grochmalskiego. Toruń 2010.Konstytucje państw Azji Centralnej. Tradycje i współczesność. Pod red. Bodio T., Mołdawy T., Warszawa 2007.Kuca G., Grzybowski M. System konstytucyjny Gruzji. Warszawa 2012.Materski W., Gruzja. Warszawa 2010.Matusiak M. , Gruzińskie wybory. Między silnym państwem a demokracją. Warszawa, lipiec 2012.Nations in Transit 2012. Country reports (wszystkie kraje regionu ACiK) http://www.freedomhouse.org/template.cfm?page=551)Nowosad A., Armenia – kraj między Europą a Azją. Kształtowanie modelu politycznego [w:] Życie polityczne Azji. Realia i dążenia. Pod red. Marszałek-Kawa J., Toruń 2008. The Politics of Transition in Central Asia and the Caucasus. Enduring Legacies and Emerging Challenges. Edited by A. E. Wooden and Ch. H. Stefes, Routledge, London and New York 2009.Schiek S. Hensell S., Seing like a president: The Dilemma of inclusion in Kazakhstan. [w:]Presidents, Oligarchs and Bureaucrats. Forms of Rule in the Post-Soviet Space. Edited by S.Stewart, M. Klein, A. Schmitz and H. Henning Schróder, Ashgate, 2012. Świętochowski T., Azerbejdżan. Wydawnictwo Trio, Warszawa 2006. Transformacja systemów politycznych państw obszaru byłego Związku Radzieckiego. Pod red. W. Baluka i R. Herbuta, Wrocław 2011.Ustroje polityczne krajów Wspólnoty Niepodległych Państw. Pod red. W. Baluka i A. Czajowskiego. Wrocław 2007.Rokita Z. Połatany kraj. „Nowa Europa Wschodnia”, 16 grudnia 2012 (http://www.new.org.pl/2012-12-16,polatany_kraj.html)Uzbekistan: Stagnation and Uncertainty. International Crisis Group Asia Report, 22 August 2007 http://www.crisisgroup.org/~/media/Files/asia/central-asia/uzbekistan/b67_uzbekistan___stagnation_and_uncertainty.pdfWybory prezydenckie w Kazachstanie. Ośrodek Studiów Wschodnich(www.osw.waw.pl/pl/publikacje/tydzien-na-wschodzie-/2011-04-06/wybory-prezydenckie-w-kazachstanie)Republic of Kazakhstan. Early Parliamentary Elections 15 January 2012, OSCE, Final Report.(www.osce.org/odihr/elections/89401)Załęski P., Zmiana i stabilność systemu politycznego Kazachstanu [w: ] Zagadnienia ustrojowe państw poradzieckich. Warszawa 2010, s. 197-222.Zalęski P, Regionalizm, klientyzm i klanowość jako podstawy kultury politycznej w Uzbekistanie. Tamże, s. 277-302 lub podobny tekst z ksiązki A. Wierzbicki, P. Załęski, Trybalizm a władza w Azji Centralnej, Pułtusk 2008, s. 337-362.Załęski P. Kultura polityczna więzi w Azji Centralnej. Warszawa 2011.Zamarajewa A, Masakra w Andijanie – między biedą, dyktaturą i rywalizacją klanową [w:] Transformacja społeczeństwa i władzy w postradzieckiej Azji Centralnej. Pod red. Bodio T., Jakubowski W., Wierzbicki A, Pułtusk 2008, s. 105-120.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
Aslund A., Jak budowano kapitalizm? Transformacja Europy Środkowej i Wschodniej, Rosji i Azji Środkowej. KiW, Warszawa 2010. Roz. 8-11.Avioutskii Viatcheslav, Aksamitne rewolucje. Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2007. Bodio T., Załęski P., Elity władzy w Azji Centralnej. Tradycja, modernizacja, etnopolityka, wyd. Elipsa, Warszawa 2008.Failure of Reform in Uzbekistan, 11 March 2004.http://www.crisisgroup.org/en/regions/asia/central-asia/uzbekistan/076-the-failure-of-reform-in-uzbekistan-ways-forward-for-the-international-community.aspx Furier A., Droga Gruzji do demokracji. Poznań 2000.Instytucje i systemy polityczne. Encyklopedia politologii. Pod red. B. Dziemidok-Olszewskiej i W. Sokoła, Warszawa 2012.Grochmalski P., Kazachstan. Studium politologiczne, wyd. UMK, Toruń 2006.R. Karlins, Wszystkiemu winien jest system. Korupcja w krajach postkomunistycznych. Warszawa 2009.Lang M., Wojna domowa i proces pokojowy [w:] Tadżykistan : Historia- Społeczeństwo-Polityka. Pod red. Bodio T.., Warszawa 2002, s. 147- 182.Nijazi A. Tadżykistan: riegionalnyje aspiekty konflikta (1990-e gody) [w:] Centralnaja Azya i Kawkaz. Pod red. Małaszenko at al. Moskwa 1997, s. 51- 74.Świętochowski T., Azerbejdżan i Rosja. Kolonializm, islam i narodowość w podzielonym kraju. Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 1998.Trzaskowski P., Gruzińska „rewolucja róż”. Zachód i idea zachodu a przemiany polityczne w Gruzji, Warszawa 2009.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: