Dzieje ZSRR 2102-SEA-M-D1DZZS
Po ukończeniu kursu student zdobędzie podstawową i usystematyzowaną wiedzę z zakresu historii Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Zapozna się z sytuacją społeczno-polityczną w Rosji na początku XX wieku oraz uwarunkowaniami rewolucji lutowej i październikowej. Będzie potrafił wskazać nurty marksizmu rosyjskiego i rolę inteligencji w ruchu rewolucyjnym. Zapozna się z przebiegiem wojny domowej w radzieckiej Rosji i jej następstwami.
Zapozna się z ideologią państwową ZSRR i jej przemianami. Będzie w stanie wyjaśnić, czym był stalinizm i zbudowane na jego podstawie państwo totalitarne oraz jak funkcjonował aparat bezpieczeństwa. Pozna strukturę władzy radzieckiej, w tym rolę KPZR i instytucje polityczne ZSRR.
Będzie w stanie zrozumieć istotę polityki narodowościowej, zapoznając się z ujęciem etniczności i narodu w ideologii i nauce radzieckiej oraz rolą czynnika etnicznego w powstaniu ZSRR. Będzie potrafił scharakteryzować rolę republik związkowych w konsolidacji narodów tytularnych, w tym znaczenie korenizacji oraz wyjaśnić czy procesy narodotwórcze w ZSRR były rusyfikacją, „rusyfikacją” czy sowietyzacją, tj. jakim cechami charakteryzował się naród radziecki jako nowa wspólnota historyczna. Przyswoi cel i założenia polityki językowej. Zapozna się z przyczynami i przebiegiem deportacji narodów w okresie II wojny światowej oraz tzw. drugą korenizacją. Będzie potrafił wskazać i odróżnić mity i realia polityki narodowościowej ZSRR.
Student zapozna się z konsekwencjami dechrystianizacji Rosji przez władzę bolszewicką oraz stosunkiem Cerkwi prawosławnej do nowej władzy i państwa radzieckiego. Będzie potrafił wskazać przejawy ateizacji
Przestrzeni publicznej w ZSRR. Zapozna się z rolą islamu oraz znaczeniem obchodów 1000-lecia Chrztu Rusi dla procesów społeczno-politycznych w okresie pieriestrojki.
Będzie potrafił wskazać najważniejsze przemiany gospodarcze, dokonane w okresie istnienia ZSRR, takie jak NEP, industrializacja, kolektywizacja oraz określić ideologiczne podstawy ustroju społeczno-gospodarczego tego państwa. Przyswoi wiedzę na temat funkcjonowania gospodarki radzieckiej po II wojnie światowej, w tym kampanii zagospodarowania ugorów oraz breżniewowskiego zastoju.
W ramach wykładu student przyswoi wiedzę na temat kształtowania „nowego człowieka radzieckiego”. Zapozna się z radzieckim modelem polityki społecznej, przebiegiem urbanizacji oraz polityką urawniłowki. Będzie potrafił zidentyfikować istotę rewolucji kulturalnej oraz homo sovieticus.
Student będzie potrafił scharakteryzować politykę zagraniczną ZSRR w okresie międzywojennym, w tym stosunki Rosji radzieckiej ze światem, geopolitykę stalinizmu oraz stosunki radziecko-niemieckie w przeddzień wybuchu II wojny światowej oraz przyczyny i najważniejsze wydarzenia w czasie ”Wielkiej Wojny Ojczyźnianej”, w tym z ewakuacją przemysłu, przełomowe wydarzenie na froncie, ruch partyzancki, stosunki ZSRR z zachodnimi sojusznikami oraz następstwa konfliktu wojennego.
Zapozna się z uwarunkowaniami polityki zagranicznej ZSRR w okresie powojennym, w tym istotą zimnej wojny, polityką ZSRR wobec Niemiec i Europy Wschodniej, wydarzeń 1956 roku i kryzysu kubańskiego. Przyswoi wiedzę na temat wyścigu zbrojeń.
Student będzie potrafił także wskazać uwarunkowania dojścia do władzy M. Gorbaczowa, kierunki jego polityki wewnętrznej i zagranicznej, reformy polityczne i gospodarcze, przyczyny mobilizacji etnopolitycznej narodów ZSRR oraz rozwiązania ZSRR.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W02
Ma pogłębioną wiedzę na temat historycznych i społeczno-politycznych uwarunkowań subcywilizacji radzieckiej
K_W03
Ma pogłębioną wiedzę na temat charakteru, istoty i form organizacji życia społecznego w ZSRR
K_W04.
Ma wiedzę na temat historiograficznej interpretacji dziejów ZSRR.
K_U01.
Ma umiejętność krytycznej obserwacji i interpretacji zjawisk społeczno-kulturowych i politycznych oraz dostrzegania ich wzajemnych relacji i zależności
K_U02
Ma umiejętność rozumienia przyczyn i przebiegu oraz samodzielnego prognozowania zjawisk dotyczących sfery polityki; potrafi samodzielnie badać i wyjaśnić rolę struktur społecznych, ekonomicznych i kulturowych we współczesnym państwie i świecie.
K_U09.
Potrafi samodzielnie i krytycznie analizować i oceniać treści przekazu medialnego.
K_K07.
Potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę oraz doskonalić wiedzę i umiejętności poszerzone o wymiar interdyscyplinarny
Kryteria oceniania
Systematyczne korzystanie z poleconej literatury. Egzamin
Praktyki zawodowe
Nie wymagane
Literatura
1. A. Walicki, Zarys myśli rosyjskiej. Od oświecenia do renesansu religijno-filozoficznego, r. XXI, Kraków 2005.
2. David. R. Marples, Historia ZSRR, Wrocław-Warszawa-Kraków 2006.
3. L. Bazylow, P. Wieczorkiewicz, Historia Rosji, r. XXIII-XXXII, Wrocław-Warszawa-Kraków 2005.
4. A. Andrusiewicz, Cywilizacja rosyjska. Tom trzeci, Warszawa 2009.
5. R. Pipes, Rosja bolszewików, Warszawa 2013.
6. J. Smaga, Rosja w 20 stuleciu. Kraków 2001.
7. E. Zieliński, Ustrój polityczny Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, Warszawa 1987.
8. T. Szymczak, Ustrój polityczny Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (1936-1976), Wrocław 1978.
9. Sh. Fitzpatrick, Życie codzienne pod rządami Stalina. Rosja radziecka w latach trzydziestych XX wieku, Kraków 2012.
10. H. Carrere D’Encause, Bolszewicy i narody, Warszawa 1992.
11. A. Wierzbicki, "Rosja dla Rosjan". Nacjonalizm rosyjski i etnopolityka, Warszawa 2018, cz. II (r. III i IV).
W cyklu 2024Z:
1. A. Walicki, Zarys myśli rosyjskiej. Od oświecenia do renesansu religijno-filozoficznego, r. XXI, Kraków 2005. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: