Partycypacja polityczna 2102-M-Z4-PAPO-MP
Treści merytoryczne zajęć:
1. Zajęcia organizacyjne: przedstawienie koncepcji przedmiotu, warunków zaliczenia, omówienie metod prowadzenia zajęć.
2. Formy i warunki partycypacji w życiu publicznym. Partycypacja-uczestnictwo-aktywność w życiu politycznym. Partycypacja konwencjonalna i niekonwencjonalna. Partycypacja prawna i bezprawna. Partycypacja z użyciem przemocy i bez użycia przemocy. Formy artykulacji interesów. Aktywność obywatelska Polaków. Źródła apatii w życiu publicznym Polaków.
Literatura obowiązkowa:
U. Kurcewicz, Aktywność polityczna Polaków w świetle ewolucji postaw społeczno-politycznych związanych z przeobrażeniem systemu politycznego. Por. http://pressto.amu.edu.pl/index.php/pp/article/viewFile/1347/1286
3. Specyfika partycypacji politycznej a typ systemu politycznego. Demokracja uczestnicząca, demokracja nieuczestnicząca? Aktywność wyborcza a aktywność mobilizacyjna. Postawy Polaków wobec demokracji.
Polacy wobec demokracji i systemu partyjnego: https://www.cbos.pl/PL/publikacje/diagnozy/039.pdf
Polacy wobec demokracji: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_068_19.PDF
4. Aktywność wyborcza Polaków. Uwarunkowania i geneza partycypacji wyborczej Polaków w dobie transformacji systemowej. Społeczne, kulturowe, ekonomiczne determinanty udziału w życiu politycznym. Wymiar partycypacji wyborczej na tle innych systemów. Narzędzia stymulacji partycypacji wyborczej.
Literatura obowiązkowa:
Raport: M. Cześnik, Partycypacja wyborcza Polaków [tekst dostępny na stronie: http://www.isp.org.pl/files/20145849250174351001263374709.pdf]
Obywatele i wybory, Marta Żerkowska-Balas, Aleksandra Kozaczuk [tekst dostępny na stronie] http://www.batory.org.pl/upload/publikacje/Obywatele%20i%20wybory_2013.pdf
5. Obraz empiryczny aktywności wyborczej Polaków- trendy, diagnozy, ekstrapolacje. Analiza socjodemograficzna i psychologiczna wyborców, przyczyny absencji, bariery i motywatory aktywności wyborczej. Geografia wyborcza.
wyniki wyborów parlamentarnych 2015, 2019, prezydenckich 2015, samorządowych 2014, 2018, Do parlamentu europejskiego 2019, Parlamentarne 2019. prezydenckie 2020 http://www.wyborynamapie.pl
Charakterystyka psychologiczna elektoratu. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_102_19.PDF
Nieobecni na wyborach: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_172_18.PDF
6. Aktywność w życiu publicznym i politycznym w Polsce osób młodych. Udział młodych życiu publicznym i politycznym. Geneza aktywności młodych. Wartości i orientacje ideologiczne młodych. Kontestacja czy indyferentyzm młodego pokolenia? Analiza aktywności wyborczej młodych.
Literatura obowiązkowa:
Raport: Młodzież 2018, https://www.cbos.pl/PL/publikacje/diagnozy/043.pdf s. 94-135.
K. Szafraniec, Dojrzewający obywatele dojrzewającej demokracji o stylu politycznej obecności młodych. http://www.instytutobywatelski.pl/wp-content/uploads/2012/12/dojrzewajacy_www3.pdf
M. Brol, Psychospołeczne aspekty aktywności politycznej młodych ludzi. http://www.tin.us.edu.pl/images/psychospoleczne_aspekty_aktywnosci_politycznej_mlodych_ludzi.pdf
7. Aktywność w sferze publicznej a stan społeczeństwa obywatelskiego. Kultura obywatelska Polaków. Mentalność polityczna Polaków. Społeczeństwo obywatelskie w Polsce – między mitem, utopią a obrazem empirycznym.
Literatura obowiązkowa:
Społeczeństwo obywatelskie w Polsce A.D.2016
https://www.cbos.pl/PL/publikacje/diagnozy/035.pdf
Raport: Diagnoza Społeczna 2015, Roz. 6.: Stan społeczeństwa obywatelskiego, - bez rozdziału pt: Kapitał społeczny. [raport dostępny na stronie: http://www.diagnoza.com/pliki/raporty/Diagnoza_raport_2015.pdf
L. Szczegóła, Blokady społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, w: http://www.ltn.uz.zgora.pl/PDF/rocz03/1.pdf
8. Znaczenie i formy kapitału społecznego w funkcjonowaniu demokracji. Pojęcie kapitału społecznego. Znaczenie kapitału społecznego dla systemu: ekonomicznego, politycznego. Stan kapitału społecznego w Polsce: analiza danych empirycznych. Zaufanie społeczne jako wskaźnik kapitału społecznego. Paradoks nieufności i apatii w społeczeństwie polskim.
Literatura obowiązkowa:
E. Mianowska, K. Walentynowicz-Moryl, Konceptualizacja i operacjonalizacja kapitału społecznego, por. http://50plus.wpsnz.uz.zgora.pl/data/uploads/kapital_spoleczny.pdf
Raport: Diagnoza Społeczna 2015, Roz. 6.: Stan społeczeństwa obywatelskiego: Kapitał społeczny [raport dostępny na stronie: http://www.diagnoza.com/pliki/raporty/Diagnoza_raport_2015.pdf
Polska smuta - wywiad z J. Czapińskim, por. http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/287610,1,polska-smuta.read
9. Prezentacje. Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest przygotowanie i wygłoszenie prezentacji, która powinna być treściowo związana z przedmiotem partycypacji politycznej. W prezentacji powinna być dokonana pogłębiona analiza wybranego wątku, najlepiej w oparciu o dane empiryczne.
.
|
W cyklu 2023L:
Pojęcie uczestnictwa. Uczestnictwo aktywne a bierne. Uczestnik (podmiot) a "trybik w mechanizmie". Poziomy uczestnictwa: wyznaczenie miejsca, statusu i zaprogramowanie społeczne; otrzymywanie udziałów ze względu na zajmowane miejsce; wnoszenie wkładu; otrzymywanie udziałów z tytułu wniesionego wkładu. Tendencja do niewspółmierności wniesionego wkładu i otrzymanych udziałów. Polityczny kontekst przynależności społecznej, statusu, zasad podziału dóbr, dopuszczenia lub wykluczenia z obecności i wpływu na życie publiczne. Uczestnictwo bezpośrednie a pośrednie. Zastępcza forma uczestnictwa pośredniego: działanie per procura. Typy uczestnictwa per procura: zastępowanie osób; zastępcze formy działania politycznego (omijanie zakazów i ograniczeń); substytucja i kompensacja dóbr niedostępnych; pozorowanie władzy, własności, decyzji lub transakcji - przez podstawianie figurantów; wyręczanie (w stosunkach opieki); reprezentowanie; symboliczna kompensacja nieobecności lub braku praktycznego (materialnego) wkładu; symboliczna personifikacja zbiorowości. Uwikłanie jako korelat i moralny koszt uczestnictwa. Okoliczności uwikłania: włączenie nieświadome; włączenie uświadamiane, lecz mimowolne; włączenie zamierzone z konieczności i na zasadzie wyboru mniejszego zła; włączenie się z własnej inicjatywy i przeliczenie się; skutki cudzych rozgrywek, intryg; samouwikłanie (kumulacja błędów i uporu). Przejawy uwikłania: jednostronne uleganie wpływom otoczenia; uzależnienie od otoczenia; konieczność funkcjonowania w narzuconych ramach, ograniczenie wyboru, przyjmowanie udziałów "z całym dobrodziejstwem inwentarza", ponoszenie współodpowiedzialności. Poczucie uczestnictwa: pozytywne, ambiwalentne, negatywne (wyobcowanie). Postawa spolegliwości. Formy spolegliwości: lojalność, solidarność, wierność. Fałszywa lojalność i fałszywa solidarność. Zainteresowanie jako warunek uczestnic-twa świadomego i czynnego. Interesowność a bezinteresowność uczestnictwa. Typy interesowności. Świadomość lub nieświadomość własnej interesowności i sposób jej prezentacji (racjonalizacji). Pozytywna a negatywna motywacja uczestnictwa aktywnego. Rodzaje motywacji pozytywnej: ambicjonalna, utylitarna, ideowa, afiliacyjna (samoistna potrzeba przynależności i więzi z innymi). Postawy uczestników wobec panującego ładu: afirmatywna (...), przystosowawcza (lojalizm, konformizm lub oportunizm), kontestacyjna. Orientacje eskapistyczne (wycofanie, ucieczka w prywatność). Fenomen emigracji wewnętrznej. Emancypacja - proces samouświadomienia, samoorganizacji i samowyzwolenia grup wyłączonych lub upośledzonych. Bariery emancypacji. Emancypacja połowiczna. Istota dyskryminacji: nierównoprawne traktowanie równych. Związek dyskryminacji z wyzyskiem, uciskiem, upośledzeniem społecznym, marginalizacją społeczną. Dyskryminacja jako stan i klimat stosunków społecznych, jako żywiołowa tendencja mentalności potocznej, jako partykularna samowola grupowa. Dyskryminacja oficjalna (programowa) i podskórna. Dyskryminacja jako system ideologiczno-prawny. Paradoksalna dyskryminacja pozytywna. Poprawność polityczna jako program antydyskryminacyjny. |
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
W cyklu 2023L: lektura monograficzna zdalnie w sali | Ogólnie: zdalnie lektura monograficzna w sali |
Efekty kształcenia
WIEDZA
Zna charakter nauk o polityce oraz ich relację do innych nauk, w tym szczególnie nauk społecznych. Potrafi umiejscowić badania nad partycypacją polityczną w strukturze nauk społecznych i humanistycznych, dostrzegając ich wymiar politologiczny, filzoficzny i socjologiczny ( K_W01).
Rozumie mechanizmy działania politycznego i komunikowania politycznego mające znaczenie dla analizy zjawiska partycypacji politycznej (K_W09).
UMIEJĘTNOSCI
Potrafi krytycznie interpretować zjawiska społeczne i polityczne związane z fenomenem partycypacji oraz analizować ich wzajemne relacje i zależności wykorzystując wiedzę z zakresu teorii nauk o polityce (K_U01).
Potrafi gromadzić, hierarchizować, przetwarzać i analizować dane dotyczące zjawiska partycypacji politycznej. Przygotowuje wystąpienia ustne dotyczące partycypacji politycznej z wykorzystaniem ujęć teoretycznych i różnych źródeł oraz specjalistycznego języka właściwego dla zjawisk politycznych (K_U07).
KOMPETENCJE
Jest gotów do wyznaczania priorytetów służących realizacji określonego przez siebie i innych zadania odnoszącego się do celów związanych z partycypacją polityczną i jej badnaiem (K_K02).
Jest gotów do prawidłowego identyfikowania, rozstrzygania dylematów (w tym etycznych) związanych z wykonywaniem badaniem partycypacji politycznej obywateli i próbami jej kształotwania przez ośrodki władzy politycznej (K_K05)
Kryteria oceniania
Weryfikacja efektów kształcenia ma formę testu z problematyki prezentowanej na zajęciach.
Literatura
Zalecana literatura natury ogólnej:
1. R. Putman, Demokracja w działaniu, Kraków 1995;
2. G. Sartori, Teoria demokracji, Warszawa 1998;
3. S. M. Lipset, Homo politicus. Społeczne podstawy polityki, Warszawa 1998;
4. P. Braud, Rozkosze demokracji, Warszawa 2005;
5. Ani książę, ani kupiec: obywatel. Idea społeczeństwa obywatelskiego myśli współczesnej, wybór tekstów i wstęp J. Szacki, Kraków 1997;
6. Społeczeństwo liberalne. Rozmowy w Castel Gandolfo, red. K. Michalski, Kraków 1996;
7. Społeczeństwo obywatelskie, pod red. W. Bokajły i K. Dziubki, Wrocław 2001;
8. D. Mider, Partycypacja polityczna w Internecie, Warszawa 2009;
9. E. Wnuk-Lipiński, Socjologia życia publicznego, Warszawa 2008;
10. P. Sztompka, Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Warszawa 2008;
11. M. Theiss, Krewni-znajomi-obywatele. Kapitał społeczny a lokalna polityka społeczna, Toruń 2007;
12. J. Herbst, Oblicza społeczeństwa obywatelskiego, Warszawa 2005;
13. Konflikt i porozumienie. Psychologiczne podstawy demokracji deliberatywnej, pod red. J. Reykowskiego, Warszawa 2007;
14. A. Golec, Konflikt polityczny: myślenie i emocje, Warszawa 2002;
15. Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy polityki i funkcjonowania sfery publicznej, J. Wilkin (red.), Warszawa 2005;
16. Elementy teorii wyboru społecznego, wprowadzenie i wybór tekstów G. Lissowski, Warszawa 2001;
17. A. Pawłowska, Władza i uczestnictwo polityczne w społeczeństwie informacyjnym, Lublin 1995;
18. Aktywizowanie wyborców. Inicjatywy z różnych stron świata, ISP, Warszawa 2008;
19. Organizacje pozarządowe. Dialog obywatelski. Polityka państwa, M. Rymsza (red.), ISP, Warszawa 2008;
20. T. Kaźmierczak, M. Rymsza, Kapitał społeczny. Ekonomia społeczna, ISP, Warszawa 2007;
21. Organizacje pozarządowe w Polsce. Podstawy prawno-finansowe, M. Granat (red.), ISP, Warszawa 2000;
22. Aktywność obywatelska w rozwoju społeczności lokalnej, M. Wadowicki, Z. Woźniak (red.), Municipium Warszawa 2001;
23. Samoorganizacja społeczeństwa polskiego III sektor i wspólnoty lokalne w jednoczącej się Europie, P. Gliński, B. Lewenstein, A. Siciński (red.) IFIS PAN, Warszawa 2004.
24. Diagnoza Społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków + KS - Czapiński Janusz, Panek Tomasz (red.), Warszawa 2015, lub: www.diagnoza.com
25. P. Żukiewicz, Przywództwo polityczne, teoria i praktyka, Warszawa 2011,
|
W cyklu 2023L:
Podręczna pomoc dydaktyczna: M Karwat. Uczestnictwo w polityce. Społeczne ramy zjawiska H. Arendt, Odpowiedzialność i władza sądzenia, Warszawa 2006, część I. C. L. Bacchi, Dyskryminacja: kto jest odpowiedzialny?, [w:] R. Siemieńska (red.), Aktorzy życia publicz-nego. Płeć jako czynnik różnicujący, Warszawa 2003; J. Balicki, Afrykanerzy, Afrykanie, Apartheid, Warszawa 1980. Z. Bauman, Socjologia, Poznań 1996; r. 5. Dar i wymiana. P. Berger, Zaproszenie do socjologii, Warszawa 1997. G. Bidwell, Emelina Pankhurst. Bunt długich spódnic, Katowice 1972 [powieść o sufrażystkach]. Ph. Braud, Rozkosze demokracji, Warszawa 1995; rozdział V. Z. Cackowski, Życie ludzkie. Źródło i miara wartości, Lublin 2001, rozdz. 10, 11. R. Caillois, Gry i ludzie, Warszawa 1997; fragment pt. "Udział per procura". DYSKURS. Czasopismo politologiczne, nr 3 Poprawność polityczna, Opole 2006. F. Fanon, Wyklęty lud ziemi, Warszawa 1978. E. Fromm, Rewolucja nadziei, Poznań 1996, rozdział IV, V, VI. S. Garczyński, O dawaniu, Warszawa 1985. A. Giddens, Nowoczesność i tożsamość. "Ja" i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. PWN, War-szawa 2001. E. Goffman, Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, Gdańsk 2005. E. Goffman, Rytuał interakcyjny, Warszawa 2006; fragm. pt. Zaangażowanie i wyobcowanie. D. J. Goldhagen, Gorliwi kaci Hitlera. Zwyczajni Niemcy i Holocaust, Warszawa 1999. A. Graff, Świat bez kobiet. Płeć w polskim życiu publicznym, Warszawa 2001. B. Hajduk, E. Hajduk, O rodzajach pomocy, Kraków 2006; Rozdział III. A. Hirschmann, Lojalność, krytyka, rozstanie, Kraków 1995. A. Hirschmann, Namiętności i interesy, Kraków 1997, rozdział 1. St. Holmes, C. R. Sunstein, Koszt praw. Dlaczego wolność zależy od podatków, Warszawa 2003. J. Hołówka, Etyka w działaniu, Warszawa 2001; rozdz. 9. Wierność; rozdział 16. Odpowiedzialność zbio-rowa. Z. Hübner, Polityka i teatr, Kraków 1991; fragment pt. Artysta uwikłany. K. Iglicka (red.), Integracja czy dyskryminacja? Polskie wyzwania i dylematy u progu wielokulturowości, Warszawa 2003; A. M. Kaniowski, Supererogacja. Zagubiony wymiar etyki, Warszawa 1999. M. Kaczmarczyk, Nieposłuszeństwo obywatelskie a pojęcie prawa, Warszawa 2010. K. Korzeniowski, Poczucie podmiotowości - alienacji politycznej: uwarunkowania psychospołeczne, Po-znań 1991. T. Kotarbiński, Medytacje o życiu godziwym, Warszawa 1976; fragment pt. Opiekun spolegliwy. J. Kozielecki, Człowiek wielowymiarowy, Warszawa 1996, część pierwsza pt. Wielość motywacji. P. Kozłowski, Szukanie demokracji, Warszawa 2001; fragm. pt. Rodzaje emigracji; Absencja obywatelska. P. Kubicki, Ruchy miejskie w Polsce, Kraków 2020. J. Kuroń, Wiara i wina. Do i od komunizmu, Warszawa 1990. . N. Lebert, St. Lebert, Noszę jego nazwisko. Rozmowy z dziećmi przywódców III Rzeszy, Warszawa 2004. LITERATURA NA ŚWIECIE, nr 10/1998 (327), Gorki. J. Locke, O udziale kobiet w rządach, Warszawa 1992. W. Łukaszewski, Szanse rozwoju osobowości, Warszawa 1984; rozdziały 4, 10, 12, 13. Cz. Madajczyk, Klerk czy intelektualista zaangażowany?, Poznań 1999. A. H. Maslow, Motywacja i osobowość, Warszawa 1990 [lub późniejsze wydanie]. M. Miessen, Koszmar partycypacji, Warszawa 2013. J. S. Mill, O rządzie reprezentatywnym. Poddaństwo kobiet, Kraków 1995. B. Misztal, Zagadnienia społecznego uczestnictwa i współdziałania, Wrocław 1977; rozdziały III-V. K. Obuchowski, Galaktyka potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich, Warszawa 2004. K. Opałek, Zagadnienia teorii prawa i teorii polityki, Warszawa 1986; rozdz. XVI. Uczestnictwo polityczne i jego aspekty prawne. M. Ossowska, Motywy postępowania, Warszawa 1949 (lub nowsze wydanie ok. roku 2000) T. Paleczny, Bunt "nadnormalnych", Kraków 1998. T. Paleczny, Kontestacja. Formy buntu we współczesnym społeczeństwie, Kraków 1997. Partycypacja polityczna, red. M. Marczewska-Rytko, D. Maj, Lublin 2020. J. Penc, Motywowanie w zarządzaniu, Kraków 2000; rozdział pt. Motywacja działania. Poprawność polityczna. Źródła, przejawy, kontrowersje, K. Aksiuto, M. Pomarański, M. Wallner, Lublin 2023. J. Puzynina, Język wartości, Warszawa 1992; esej pt. O przymiotniku 'solidarny' i jego rodzinie. J. Reykowski, Z zagadnień psychologii motywacji, Warszawa 1970. Uwarunkowania i mechanizmy partycypacji politycznej, red. M. Rachwał, Poznań 2017. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: