Polityka zagraniczna RP 2102-M-Z2PZRP
I. Uwarunkowania i historia polskiej polityki zagranicznej.
Uwarunkowania polityki zagranicznej Polski, 1918-2013. Typologia uwarunkowań polityki zagranicznej państwa. Uwarunkowania wewnętrzne i międzynarodowe. Uwarunkowania, obiektywne i subiektywne. Dynamika uwarunkowań polskiej polityki zagranicznej w latach 1918-2013.
Doświadczenia z aktywności międzynarodowej Polski w latach 1945-1989. Reorientacja polityki zagranicznej Polski po II wojnie światowej. Decyzje jałtańskie i poczdamskie w sprawie Polski. Stosunki Polski z państwami socjalistycznymi. Stosunki Polski z krajami zachodnimi. Stosunki Polski z krajami rozwijającymi się (Trzeciego Świata). Aktywność Polski na rzecz odprężenia międzynarodowego, rozbrojenia i pokoju, udział w procesie KBWE.
Reorientacja polskiej polityki zagranicznej po obradach Okrągłego Stołu (Zmiana uwarunkowań wewnętrznych i międzynarodowych. Nowa koncepcja polityki zagranicznej. Przystąpienie Polski do Rady Europy. Stosunki ze Stolicą Apostolską. Współpraca w ramach Trójkąta Weimarskiego).
Przemiana w stosunkach polsko-niemieckich (stosunek Polski do zjednoczenia Niemiec. Ostateczna regulacja sprawy granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej. Układ o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Poparcie Niemiec dla euroatlantyckiej orientacji w polskiej polityce zagranicznej. Problemy zakłócające współpracę polsko-niemiecką)
II. Polska w relacjach z USA, NATO i UE
Stosunki Polski z USA. Proces integracji Polski z NATO (zabiegi dyplomatyczne, udział w "Partnerstwie dla Pokoju", rokowania w sprawie członkostwa, starania o ratyfikację protokołu akcesyjnego). Pozycja i rola Polski w ramach NATO.
Proces integracji Polski z Unią Europejskiej. Układ o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi i kryteria akcesji. Rokowania akcesyjne. Rola i pozycja Polski w Unii Europejskiej: stanowisko w sprawie reformy UE; współpraca z UZE; stanowisko Polski w sprawie udziału w WPZiB; stanowisko w sprawie polityki obronnej UE EPBiO/WPBiO. Polska wobec prób wzmocnienia Unii Europejskiej. Polska prezydencja w UE (w 2011 roku) i dalsza aktywność w UE.
III. Polska polityka wschodnia
Wstępny etap polityki wschodniej; polityka „dwutorowości” wobec wschodnich sąsiadów w okresie rozpadu ZSRR. Stosunki Polski z Rosją. Meandry stosunków dwustronnych. Meandry procesu normalizacji i szanse na pojednanie polsko-rosyjskie.
Stosunki Polska- Ukraina. Stosunek Polski do niepodległości Ukrainy i nawiązanie współpracy polsko-ukraińskiej. Traktat o dobrym sąsiedztwie, przyjaznych stosunkach i współpracy. Koncepcja partnerstwa strategicznego i jej realizacja. Przewartościowania w stosunkach polsko-ukraińskich.
Stosunki Polska- Białoruś. Budowanie podstaw umownych współpracy sąsiedzkiej (1990–1994). Trudności w stosunkach wzajemnych (1994–2008). Powrót do współpracy dwustronnej (od 2008 roku) i nowe trudności w stosunkach dwustronnych.
IV. Pozycja Polski na arenie międzynarodowej
Rola Polski w K/OBWE i ONZ (inicjatywy Polski na rzecz umacniania bezpieczeństwa kooperatywnego i zbiorowego w wymiarze regionalnym i globalnym, udział Polski o operacjach peacekeeping, stanowisko Polski wobec reformy ONZ).
Konceptualizacja roli międzynarodowej Polski jako państwa „średniej rangi: role oczekiwane, deklarowane i odgrywane.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023L: | W cyklu 2024L: |
Efekty kształcenia
WIEDZA
Zna historyczne, ekonomiczne, społeczne, kulturowe i prawne uwarunkowania polityki zagranicznej RP. Ma wiedzę o ciągłości i zmianach uwarunkowań wewnętrznych i międzynarodowych tej polityki zachodzących w XX wieku, w szczególności w latach 1945-2020. Zdaje sobie sprawę z ciągłości polskich interesów narodowych, a także zmienności jej celów, środków i metod polityki zagranicznej służącej ich realizacji. K_W04.
Zna struktury polityczne, ekonomiczne i kulturowe kluczowe dla zrozumienia polityki zagranicznej RP oraz rozumie zmiany zachodzące w ich obrębie .Ma szczegółową wiedzę i wyjaśnia reorientację polskiej polityki zagranicznej po obradach "okrągłego stołu" w 1989 r., przemianach i problemach w stosunkach polsko-niemieckich, o procesach integracji Polski z NATO i Unią Europejską, stosunkach RP z USA, polskiej polityce wschodniej, w tym skomplikowanych stosunkach polsko-rosyjskich, a także polsko-ukraińskich i polsko-białoruskich, oraz roli Polski w KBWE/OBWE i ONZ. K_W05
UMIEJĘTNOŚCI
Potrafi krytycznie interpretować zjawiska społeczne i polityczne dotyczące problematyki polityki zagranicznej III RP oraz analizować ich wzajemne relacje i zależności w oparciu o widzę teoretyczną. Swobodnie wyszukuje informacje na temat polityki zagranicznej Polski i jej głównych partnerów. Portafi ocenić doniosłość bieżących wydarzeń z puntku widzenia wiedzy teoretycznej z zakresu polityki zagranicznej RP. K_U01.
Potrafi samodzielnie analizować i wyjaśniać rolę struktur społecznych, ekonomicznych i kulturowych w ksztatłowaniu polityki zagranicznej RP Potrafi wyjaśnić ciągłość i zmianę w polskiej polityce zagranicznej, a także znaczenie NATO dla bezpieczeństwa Polski oraz wpływ Polski na jego funkcjonowanie i ewolucję. Umie rozróznić polityczne i instytucjonalne uwarunkowania polityki zagranicznej RP. K_U02.
Kryteria oceniania
Studenci uzyskają zaliczenie na podstawie wyniku egzaminu pisemnego (60%), obecności (20%), aktywności na zajęciach (20%).
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy
Literatura
Bieleń S. (red.), Polityka zagraniczna Polski po wstąpieniu do NATO i do Unii Europejskiej, Warszawa 2010.
Czornik K., Lakomy M., Stolarczyk M. (red.), Dylematy polityki zagranicznej Polski na początku XX wieku, Katowice 2014.
Czornik K., Lakomy M., Stolarczyk M. (red.), Stosunki Polski z mocarstwami w drugiej dekadzie XXI wieku, Katowice 2016.
Kukułka J., Traktaty sąsiedzkie Polski Odrodzonej, Wrocław 1998.
Kuźniar R., Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Warszawa 2007.
Kuźniar R., K. Szczepanik (red.), Polityka zagraniczna RP 1989-2002, Warszawa 2002.
Łastawski K., Polska racja stanu po wstąpieniu do Unii Europejskiej, Warszawa 2009.
Łomiński J., M. Stolarczyk (red.), Polska i jej sąsiedzi w latach dziewięćdziesiątych. Polityczne i ekonomiczne aspekty współpracy i integracji, Katowice 1998.
Parzymies S., I. Rysińska (red.), Udział Polski w organizacjach międzynarodowych, Warszawa 2012.
Raś M., “Foreign and security policy in the party discourse in Poland – main features”, UNISCI Journal, January 2017
Roczniki polskiej polityki zagranicznej
Roczniki Strategiczne
Stemplowski R., Wprowadzenie do analizy polityki zagranicznej RP, Warszawa 2006.
M. Stolarczyk, Rosja w polityce zagranicznej Polski 1992-2015, Katowice 2016.
Stolarczyk M., Zbieżności i różnice interesów w stosunkach polsko-niemieckich w latach 1989-2009, Katowice 2010.
Szczepanik K., Organizacja polskiej służby zagranicznej 1918-2010, Warszawa 2012.
Weremiuk S., „Polska wobec Rosji w latach 1992–2014. Od zależności postimperialnych do trudnych relacji. Analiza wybranych aspektów”, Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego 2015, nr 3.
Zając J. (red.), Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Wybór dokumentów, Warszawa 2005.
Zając J., Bandwagoning w polskiej polityce zagranicznej, „Przegląd Zachodni”, 2009, nr 3.
Zając J., R. Zięba, Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989, Toruń 2005.
Zięba R., „Uwarunkowania polityki zagranicznej Polski na początku drugiej dekady XXI wieku”, Stosunki Międzynarodowe – International Relations, tom 43, 2011, nr 1-2.
Zięba R., Główne kierunki polityki zagranicznej Polski po zimnej wojnie, Warszawa 2010.
R. Zięba, Polityka zagraniczna Polski w strefie euroatlantyckiej, Warszawa 2013.
Zięba R., J. Zając, Budowa zintegrowanego systemu bezpieczeństwa narodowego Polski. Ekspertyza, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, październik 2010.
|
W cyklu 2023L:
Bieleń S. (red.), Polityka zagraniczna Polski po wstąpieniu do NATO i do Unii Europejskiej, Warszawa 2010. |
W cyklu 2024L:
Bieleń S. (red.), Polityka zagraniczna Polski po wstąpieniu do NATO i do Unii Europejskiej, Warszawa 2010. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: