Historia i polityka 2102-M-W1HIIP-OB00
1. POLITYKA HISTORYCZNA-GENEZA POJĘCIA I WSPÓŁCZESNE UWARUNKOWANIA.
Początki nauki o historii. Pragmatyzm jako cecha konstytutywna nauki o historii w różnych epokach. Problemy metodologii historii. Nieostrość definicji i relatywizacja podstawowych kategorii badawczych. Nieuchronność wartościowania. Pozytywistyczny erudycjonizm i jego atrofia. Postmodernistyczna dekonstrukcja. Nauka o historii po II wojnie światowej wobec ahistoryzmu i antyhistoryzmu. Historia jako katalizator nacjonalizmów.
Narodziny pojęcia polityki historycznej. Polski ahistoryzm okresu transformacji ustrojowej i jego historyczne uwarunkowania. Konserwatywny bunt przeciw "posthistorii". Rewitalizacja zainteresowania historią. Przeciw ekonomizacji i pragmatyzacji polityki. Polityka historyczna jako polityka państwa. Przejawy i formy polityki historycznej. Krytyka idei polityki historycznej.
2. NACJONALIZM, REALIZM, SPISKOWOŚĆ-ENDECKA WIZJA DZIEJÓW POLSKI.
Endecka wizja narodu-fenomen psychologiczny czy kulturowy? Darwinizm społeczny a konserwatyzm i solidaryzm narodowy. Etyka narodowa a uniwersalna. Chrześcijaństwo jako etnogeneza. Między okcydentalizmem a sarmatyzmem. Modernizacja czy autogloryfikacja? Masoni, Żydzi i Niemcy-endecka wizja zadawnionego spisku antypolskiego. Główne elementy endeckiej polityki historycznej i jej egzemplifikacje. Narodowo-demokratyczne problemy z oceną Rosji i PRL. Społeczny zasięg endeckiej wizji historii. Współczesne reminiscencje.
3. PROMETEIZM, OKCYDENTALIZM, MAKSYMALIZM-XX-WIECZNA TRADYCJA NIEPODLEGŁOŚCIOWA.
Socjalistyczny okcydentalizm-wizja Polski jako przedmurza rewolucji europejskiej. Synteza idei demokratycznych, rewolucyjnych i państwotwórczych. Od proletariackości do militarystycznego ekskluzywizmu-ewolucja ruchów niepodległościowych. Legiony-zmitologizowana improwizacja czy heroiczna epopeja? Społeczny zasięg antyendeckiej polityki historycznej. Nowa polityka historyczna i kult jednostki w latach trzydziestych. Paradoksy antynacjonalistycznej mocarstwowości. Nacjonalistyczne i komunistyczne krytyki.
4. NACJONALIZM W IMIĘ INTERNACJONALIZMU-POLITYKA HISTORYCZNA PRL.
Doktryna leninizmu i jej specyfika(instytucjonalizm, biurokratyzm, hierarchiczność). Internacjonalizm i nacjonalizm w tradycji komunistycznej. SDKPiL oraz KPP wobec kwestii niepodległości. PPR jako próba komunizmu "narodowego" i "demokratycznego". Komunistyczna inkorporacja tradycji endeckiej. Antyniemieckość. Paradoksy syntezy klasowości i nacjonalizmu. Komunizm a tradycje okcydentalistyczne i socjalistyczne. Historia w PRL-owskich podręcznikach oraz w kulturze masowej. III RP a PRL-asymetryczność postaw elit i społeczeństwa.
5. HISTORIA BEZ POLITYKI I POLITYKA AHISTORYCZNA-MŁODZIEŻOWY BUNT W PRL.
Apoteoza młodości w ideologii komunistycznej. Paradoksy systemu-rewolucyjna wizja historii, pochwała zmiany społecznej i konformistyczna praktyka życia społecznego. Polityka młodzieżowa PRL. Zanik oporu politycznego wśród młodzieży. Socjalne i kulturowe uwarunkowania życia młodych pokoleń w PRL. Zakres swobody dyskusji w szkołach. Kultura jako płaszczyzna kontestacji. Bikiniarze i chuligani-intuicyjny okcydentalizm czy patologia społeczna? Kontrkultura hippisów oraz rozkwit kultury popularnej lat 70-tych-dowody modernizacji czy zacofania? Bunt punkowy ostatniej dekady PRL. Analiza treści buntu-antykomunizm, neoanarchizm i nihilizm historyczny. Kontrkultura punk-rockowa-spontaniczy bunt a manipulacje władz. Narodziny subkultur przemocy-ruchy bez treści historycznej czy faktyczna delegitymacja władzy?
6.HISTORIA A PREFERENCJE WYBORCZE ORAZ WYBORY IDEOWE W POLSCE I W EUROPIE.
Tradycje szlacheckie i chłopskie.
7. HISTORIA ALTERNATYWNA-POLITYCZNA MANIPULACJA CZY UPRAWNIONY DYSKURS?
Dyskurs historyków wokół pojęcia historii alternatywnej. Krytyki "więzienia teraźniejszości" i "eunuchowatego obiektywizmu".
Rodzaj przedmiotu
Literatura
E. Domańska, J. Topolski, W. Wrzosek, Między modernizmem a postmodernizmem.
Historiografia wobec zmian w filozofii historii, Poznań 1994.
A. Nowak, Powrót do Polski. Szkice o patriotyzmie po "końcu historii" 1989-2005, Kraków 2005.
Polityka historyczna. Historycy-politycy-prasa, Warszawa 2005.
J. Giertych, Tragizm dziejów Polski, Pelplin 1936.
R. Dmowski, Myśli nowoczesnego Polaka, (różne wydania)
W. Sobieski, Dzieje Polski, t. II, III, Warszawa 1938.
B. Urbankowski, Filozofia czynu. Światopogląd Józefa Piłsudskiego, Warszawa 1988.
K. Kelles-Krauz, Pisma wybrane, t. II, Warszawa 1962,
W. Lipiński, Walka zbrojna o niepodległość Polski 1905-1918, Wrocław 1987.
D. i T. Nałęcz, Józef Piłsudski-legendy i fakty, Warszawa 1986.
M. Zaremba, Komunizm, legitymacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymacja władzy komunistycznej w Polsce, Warszawa 2001.
K. Tyszka, Nacjonalizm w komunizmie. Ideologia narodowa w Związku Radzieckim i Polsce Ludowej, Warszawa 2004,
J. Ronikier, Mit i historia. Mitotwórcze funkcje podręczników szkolnych, Kraków 2002.
J. Wojdan, Propaganda polityczna w podręcznikach dla szkół podstawowych Polski
Ludowej(1944-1989), Toruń 2002.
K. Kosiński, Oficjalne i prywatne życie młodzieży w czasach PRL, Warszawa 2006,
M. Chłopek, Bikiniarze-pierwsza polska subkultura, Warszawa 2005.
K. Lesiakowski, P. Perzyna, T. Toborek, Jarocin w obiektywie bezpieki, Warszawa 2005.
J. Bartkowski, Tradycja i polityka. Wpływ tradycji historycznych polskich regionów na współczesne zachowania społeczne i polityczne, Warszawa 2003.
T. Zarycki, Nowa przestrzeń społeczno-polityczna Polski, Warszawa 1997.
M. Kowalski, Geografia wyborcza Polski. Regionalne zróżnicowanie zachowań wyborczych Polaków w latach 1989-1998, Warszawa 2000.
I. Kotowicz-Borowy, Honor to nie tylko słowo. Studium tożsamości kulturowej drobnej szlachty północnego Mazowsza, Pułtusk 2005.
A. Demandt, Historia Niebyła, Warszawa 1999.
Alternatywna historia. Co by było gdyby, z A. Ajnenkielem, J. Tomaszewskim, P. Wieczorkiewiczem rozmawia J. Osica i A. Sowa, Warszawa 2005.
P. Wieczorkiewicz, M. Urbański, A. Eberhardt, Dylematy historii. Nos Kleopatry, czyli co by było gdyby, Warszawa 2004.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: