Idee polityczne w Polsce 2102-M-D3IPPO-TP
Celem konwersatorium jest przedstawienie i omówienie najważniejszych nurtów ideowych, kształtujących się w Polsce po 1989 roku. Analizowane są źródła współczesnych zróżnicowań i podziałów ideowych w polskim społeczeństwie, zarówno w nawiązaniu do wpływów zewnętrznych (tj. idei przenikających do Polski w różnych okresach z innych krajów), jak i czynników historycznych (rozwój idei politycznych zwłaszcza w czasach zaborów i dwudziestoleciu międzywojennym), a nade wszystko w kontekście rozpadu systemu socjalistycznego, a także ideowo-politycznej dezintegracji opozycji solidarnościowej w 1990 roku.
Konwersatorium podkreśla różnicującą rolę sporów dotyczących kształtu odrodzonej polskiej demokracji oraz stosunku do dziedzictwa komunistycznego. Rekonstrukcji specyfiki rozwoju głównych idei politycznych w Polsce w latach 90. XX wieku i w obecnym stuleciu, towarzyszy namysł nad kwestią, w jakim stopniu polska myśl polityczna jest swoista i oryginalna, a w jakim odtwórcza i imitacyjna – wchodząca w skład procesów o szerszym, ponadnarodowym charakterze.
Głównym celem zajęć jest ukazanie ideowej różnorodności, a także wyjaśnienie istoty stanowisk poszczególnych nurtów ideowych we współczesnej Polsce (m.in. liberalizmu, konserwatyzmu, konserwatywnego republikanizmu, nacjonalizmu, lewicy liberalnej).
Analizie poddawany jest związek idei politycznych z polityką bieżącą, rozpatrywany z perspektywy roli sprawczej (aktywne kształtowanie wartości, opinii i postaw społecznych przez myśl polityczną), jak również w ujęciu pasywnym (idee polityczne jako racjonalizacja oraz legitymizacja istniejących podziałów i różnic wynikających z historycznych zaszłości, czy zwłaszcza z odmiennych interesów rozmaitych grup społecznych).
Zajęcia ukazać mają nieprzemijające znaczenie kwestii aksjologicznych i światopoglądowych, akcentują wskazując na mniej może oczywistą ze współczesnej perspektywy, lecz wciąż kluczową rolę wartości w obecnym świecie „post-polityki”, zdominowanej przez tendencje marketingowe z jednej, i technologiczno-administracyjne z drugiej strony.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
K_W04 Potrafi rozpoznawać związki pomiędzy poszczególnymi odmianami i tradycjami polskiej myśli politycznej a ujmowanym w płaszczyźnie historycznej środowiskiem ekonomicznym, społecznym i kulturowym.
KW-07 Potrafi przedstawić stanowisko różnych nurtów polskiej myśli politycznej wobec demokracji i społeczeństwa obywatelskiego.
K_W08 Potrafi nazywać, identyfikować i charakteryzować podstawowe nurty i tradycje w polskiej myśli politycznej.
K-W10 Potrafi dokonać interpretacji różnych wyobrażeń dotyczących polityki i połączyć je z odmiennymi stylami myślenia politycznego obecnymi w historii polskiej myśli politycznej.
UMIEJĘTNOŚCI
K_U03 Potrafi wykorzystać wiedzę na temat tradycji myślenia politycznego do analizy współczesnego dyskursu i natury podziałów politycznych w Polsce.
K_U04 Potrafi określić sposób myślenia o społeczeństwie obywatelskim i demokracji wyrastający z różnych tradycji myślenia o polityce w Polsce.
K_U06 Potrafi ocenić efektywność różnych koncepcji polityki wyrastających z odmiennych nurtów myśli politycznej.
K_U07 Potrafi identyfikować i charakteryzować dylematy etyczne wyrastające z odmiennych sposobów myślenia o polityce obecnych w polskiej tradycji.
KOMPETENCJE
K_K01 Potrafi rozpoznawać najważniejsze problemy dotyczące myślenia o polityce. Jest przygotowany do udziału w publicznych dyskusjach. W sposób klarowny przedstawia swoje stanowisko i przekonująco je uzasadnia.
Kryteria oceniania
Ocena ciągła (wystąpienie na zajęciach i aktywność) i praca pisemna.
Literatura
Grzegorz Kucharczyk, Mała historia polskiej myśli politycznej, Warszawa 2007.
Paweł Śpiewak, Pamięć po komunizmie, Gdańsk 2005.
Michał Śliwa, Demokracja polska: idee - ludzie – dzieje, Warszawa 2010.
Jerzy Szacki, Liberalizm po komunizmie, Kraków 1994.
Zdzisław Krasnodębski, Demokracja peryferii, Gdańsk 2003, s. 113- 153, 195-228.
Zdzisław Krasnodębski, Republikanizm po komunizmie – utopia czy alternatywa?, Ośrodek Myśli Politycznej: http://www.omp.org.pl/artykul.php?artykul=299
Rafał Ziemkiewicz, Myśli nowoczesnego endeka, Warszawa 2012.
Zbigniew Musiał, Bogusław Wolniewicz, Ksenofobia i wspólnota. Przyczynek do filozofii człowieka, Warszawa 2010.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: