Metody i techniki badania życia politycznego (przedmiot wspólny dla specjalizacji) 2102-L-Z4-MTBZ
1-2. Politologia jako nauka empiryczna. Problemy, hipotezy i teorie naukowe
Status metodologiczny nauki o polityce. Funkcje i przedmiot badań politologicznych. Modele nauki o polityce: pozytywistyczny (scjentystyczny), interpretacjonistyczny (humanistyczny) i realistyczny. Co to jest teoria? Czym teoria naukowa różni się od interpretacji ex post factum i generalizacji empirycznych? Warunki konieczne prawa nauki. Pojęcie hipotezy naukowej.
3. Klasyfikacje metod i technik badawczych w politologii
Pojęcie metody i techniki badania. Metody ilościowe i metody jakościowe. Badania pierwotne i badania wtórne.
4. Wywiady zestandaryzowane i badania ankietowe: wstęp do techniki
Badania ankietowe a wywiady zestandaryzowane (kwestionariuszowe). Systematyka badań kwestionariuszowych i ankietowych. Etapy postępowania badawczego. Zastosowania badań ankietowych i kwestionariuszowych w politologii. Wspomagane komputerowo techniki badań: CATI, CAWI, CAPI, CASI, CSAQ, TDE, VR. Internet - nowe technologie gromadzenia danych.
5. Zmienne i wskaźniki w badaniach
Zmienna. Typy zmiennych. Klasyfikacje i typologie. Problemy definiowania pojęć i dobór wskaźników w badaniach. Typy wskaźników.
6. Przygotowanie narzędzia badawczego w badaniach ankietowych i kwestionariuszowych
Tworzenie narzędzia badawczego. Reguły poprawnego formułowania pytań kwestionariuszowych. Poziomy pomiaru. Wskaźniki. Indeksy. Metody skalowania (skale: L. Guttmana, R. Likerta, szacunkowe, rangowe, dyferencjał semantyczny, drabinka H. Cantrila, skala dystansu społecznego E. Bogardusa).
7. Metody doboru próby i wykonanie pomiaru w badaniach ilościowych
Zbiorowość generalna /populacja/ a zbiorowość badana /próba/. Dobór prób: probabilistyczny i nieprobabilistyczny. Metody losowania: proste, systematyczne, warstwowe, grupowe. Dobór warstwowy proporcjonalny, równoliczny i optymalny. Inne metody doboru: celowe, kwotowe.
8-9. Warsztaty badawcze: prezentacja projektu badania ilościowego
Prezentacja przygotowanych przez zespoły projektów badawczych. Dyskusja nad przedstawionymi projektami badawczymi.
10. Wywiady o charakterze eksploracyjnym
Wywiad swobodny i wywiad narracyjny. Pogłębione wywiady indywidualne i grupowe. Zogniskowane wywiady indywidualne i grupowe. Dobór jednostek badania w badaniach jakościowych. Etapy badań: przygotowanie, prowadzenie, analiza. Badania jakościowe w Internecie. Zastosowania metod jakościowych w politologii.
11. Metoda obserwacyjna, studium przypadku (case study) i eksperyment
Obserwacja jako samodzielna i jako uzupełniająca metoda badawcza. Obserwacja uczestnicząca i nieuczestnicząca. Obserwacja jawna i obserwacja ukryta. Odmiany studiów przypadku. Dobór próby w badaniach typu studium przypadku. Schemat eksperymentu badawczego: eksperyment deterministyczny i eksperyment stochastyczny. Eksperyment laboratoryjny, w warunkach naturalnych, symulowany. Eksperyment ex post factum i quasi-eksperyment.
12-13. Warsztaty badawcze: prezentacja projektu badania jakościowego
Prezentacja przygotowanych przez zespoły projektów badawczych. Dyskusja nad przedstawionymi projektami badawczymi.
14. Analiza i prezentacja danych z badań ilościowych i jakościowych
Sposoby analizy danych z badań ilościowych i jakościowych. Zasady prezentowania danych z badań empirycznych. Formy raportów z badań. Typowe błędy popełniane przy analizie danych z badań ilościowych i jakościowych.
15. Problem określania poglądów politycznych na potrzeby badań empirycznych. Autoidentyfikacja i typologia poglądów politycznych - test IDEAlog.
Rodzaj przedmiotu
Literatura
A.J. Chodubski, Wstęp do badań politologicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2004, rozdz. I Nauka, jej cele i zadania, pkt. 1. Pojęcie nauki, 2. Podział nauki, 3. Cele i zadania nauki, rozdz. II Politologia, pkt. 1 Istota politologii, rozdz. VI Techniki zbierania materiałów źródłowych, rozdz. VII Wiedza źródłowa, s. 14-23, 31-34, 93-113.
D. Maison, Zogniskowane wywiady grupowe. Jakościowa metoda badań marketingowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, Rozdział 1. Co to jest zogniskowany wywiad grupowy, s. 12-39.
D. Marsh, P. Furlong, Skóra, a nie sweter: ontologia i epistemologia w politologii, [w:] Teorie i metody w naukach politycznych, red. D. Marsh, G. Stoker, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006, s. 17-40.
E. Babbie, Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, Rozdział 13. Analiza danych jakościowych, Rozdział 15. Podstawy analizy ilościowej, s. 399-423, 438-458.
E. Babbie, Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, Rozdział 8. Eksperyment, s. 245-266.
E. Babbie, Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, Rozdział 9. Badania sondażowe, s. 283-305.
F. Devine, Metody jakościowe, [w:] Teorie i metody w naukach politycznych, red. D. Marsh, G. Stoker, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006, s. 197-215.
G. Babiński, Etapy procesu badawczego, w: Badania empiryczne w socjologii. Wybór tekstów, red. M. Malikowski, M. Niezgoda, WSSG Tyczyn, Tyczyn 1997, T. 1, s. 300-313.
J. Garlicki, Badania przedpromocyjne i skuteczności promocji, Międzynarodowa Szkoła Menedżerów, Warszawa 1996, s. 104-111.
J. Garlicki, Badania przedpromocyjne i skuteczności promocji, Międzynarodowa Szkoła Menedżerów, Warszawa 1996, s. 89-98.
K. Lutyńska, Wywiad kwestionariuszowy, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1984, r. Przygotowanie i sprawdzanie narzędzia badawczego, s. 133-155 lub Taże, dz. cyt., Wrocław 1984, s. 66-124.
K.T. Konecki, Studia z metodologii badań jakościowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, 7.1. Studium przypadku, s. 126-143.
K.T. Konecki, Studia z metodologii badań jakościowych. Metoda ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, 8.2. Wywiad swobodny, 8.3. Wywiad narracyjny, 8.4. Wywiad grupowy, s. 169-192.
lub A. N. Oppenheim, Kwestionariusze, wywiady, pomiary postaw, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2004, s. 203-239 lub E. Babbie, Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, s. 190-196.
M. Read, D. Marsh, Łączenie metod ilościowych z jakościowymi, [w:] Teorie i metody w naukach politycznych, red. D. Marsh, G. Stoker, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006, s. 233-250.
M. Sobocińska, Badania marketingowe przez Internet, punkty: Specyfika Internetu jako medium badawczego, Klasyfikacje badań związanych z Internetem, Badania ilościowe przez Internet, [w:] Badania marketingowe. Teoria i praktyka, red. K. Mazurek-Łopacińska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 196-201.
Metody badań jakościowych, tom 2, N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s. 15-40.
P. John, Metody ilościowe, [w:] Teorie i metody w naukach politycznych, red. D. Marsh, G. Stoker, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006, s. 217-232.
R. Mayntz, K. Holm, P. Hübner, Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, Wydawnictwo Naukowe PWN 1985, Rozdział 10. Opracowanie i analiza danych, s. 240-252.
R. Mayntz, K. Holm, P. Hübner, Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1985, Rozdział 4. Metody obserwacji, Rozdział 9. Eksperyment, s. 111-130, 213-220, 233-239.
R. Mayntz, K. Holm, P. Hübner, Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1985, Rozdział 3. Metody doboru próby, s. 87 - 110.
R. Mayntz, K. Holm, P. Hübner, Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1985, Rozdział II. Pomiar, s. 42-48, 60-86
R. Mayntz, K. Holm, P. Hübner, Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1985, Rozdział II. Pomiar, s. 48-60.
R.A. Podgórski, Metodologia badań socjologicznych. Kompendium wiedzy metodologicznej dla studentów, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz-Olsztyn 2007, Rozdział 5. Problemy naukowe,
Rozdział 6. Hipotezy naukowe (fragment), s. 83-132.
R.K. Merton, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, s. 153-168.
S. Nowak, Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2008, rozdz. II Zjawiska społeczne i odpowiadające im pojęcia, pkt. 1, 2, 3, 4, s. 62-80, rozdz. III Definiowanie pojęć i dobór wskaźników w badaniach, pkt. 9, 10, 11, 12, s. 152-177.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: