Nauka o państwie i polityce 2102-L-Z1NOPP

Przedmiot jest realizowany w formie wykładu i ćwiczeń w formie zdalnej. Analizie poddany zostanie przedmiot oraz funkcje nauki o polityce, a także rozwój myśli politycznej i nauki o polityce z perspektywy historycznej, status politologii we współczesnym świecie, ze szczególnym uwzględnieniem Polski, jej literatura oraz metody badawcze. Zajęcia poświęcone będą podstawowym zagadnieniom nauki o polityce. Omówione zostanie pojęcie i istota państwa, koncepcje genezy państwa w wybranych doktrynach starożytnych, średniowiecznych, nowożytnych i współczesnych oraz typy i formy państw. Zdefiniowane zostaną pojęcia reżimu politycznego, formy rządów, ustroju terytorialnego państwa. Przeanalizowane zostaną pojęcia państwo, społeczeństwo, naród i jednostka oraz ich relacje w rozwoju historycznym; mniejszości narodowe i etniczne; naród jako wspólnota polityczna oraz naród jako wspólnota kulturowa. Państwo narodowe, jego przemiany. Przemiany w dziejach państwa: reforma, rewolucja, transformacja, integracja, globalizacja. Zamach stanu. Sposoby uprawiania polityki. Wzajemne relacje między państwem, polityką a wojną. Zależności między polityką a etyką. Pojęcie i koncepcje władzy politycznej oraz jej legitymizacji. Scharakteryzowane i poddane porównaniu zostaną reżimy demokratyczny, autorytarny i totalitarny.
Omówione zostaną sposoby definiowania polityki i różnorodne jej koncepcje. Granice polityczności. Pojęcie systemu politycznego i jego elementy - główne ujęcia. Podstawowe kategorie polityki. Podmioty polityki. Działania polityczne. Stosunki polityczne. Instytucje polityczne. Decyzje polityczne. Wartości i normy polityczne. Kultura polityczna, jej komponenty i typy. Przywództwo polityczne.

Przedmiot jest realizowany w formie wykładu i ćwiczeń w formie zdalnej. Analizie poddany zostanie przedmiot oraz funkcje nauki o polityce, a także rozwój myśli politycznej i nauki o polityce z perspektywy historycznej, status politologii we współczesnym świecie, ze szczególnym uwzględnieniem Polski, jej literatura oraz metody badawcze. Zajęcia poświęcone będą podstawowym zagadnieniom nauki o polityce. Omówione zostanie pojęcie i istota państwa, koncepcje genezy państwa w wybranych doktrynach starożytnych, średniowiecznych, nowożytnych i współczesnych oraz typy i formy państw. Zdefiniowane zostaną pojęcia reżimu politycznego, formy rządów, ustroju terytorialnego państwa. Przeanalizowane zostaną pojęcia państwo, społeczeństwo, naród i jednostka oraz ich relacje w rozwoju historycznym; mniejszości narodowe i etniczne; naród jako wspólnota polityczna oraz naród jako wspólnota kulturowa. Państwo narodowe, jego przemiany. Przemiany w dziejach państwa: reforma, rewolucja, transformacja, integracja, globalizacja. Zamach stanu. Sposoby uprawiania polityki. Wzajemne relacje między państwem, polityką a wojną. Zależności między polityką a etyką. Pojęcie i koncepcje władzy politycznej oraz jej legitymizacji. Scharakteryzowane i poddane porównaniu zostaną reżimy demokratyczny, autorytarny i totalitarny.
Omówione zostaną sposoby definiowania polityki i różnorodne jej koncepcje. Granice polityczności. Pojęcie systemu politycznego i jego elementy - główne ujęcia. Podstawowe kategorie polityki. Podmioty polityki. Działania polityczne. Stosunki polityczne. Instytucje polityczne. Decyzje polityczne. Wartości i normy polityczne. Kultura polityczna, jej komponenty i typy. Przywództwo polityczne.

1. HEYWOOD A., Politologia, Warszawa 2010, rozdz. 1,4,5,6,7,8,19,18.
(HEYWOOD A., Politics, Palgrave Macmillan, 2002)
2. RYSZKA F., Nauka o polityce, Warszawa 1984.
3. SZMULIK B., ŻMIGRODZKI M. (red.), Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, Lublin 2007.
4. WINCZOREK P., Wstęp do nauki o państwie, Warszawa 2005.
5. ZIELIŃSKI E., Nauka o państwie i polityce, Warszawa 2006.
6. CHMAJ M., ŻMIGRODZKI M., Wprowadzenie do teorii polityki, Lublin 1996, rozdz. 1 i 7.
7. Ryszka F., O pojęciu polityki, Warszawa 1992.
8. Błaszczyk A., Ewolucja państwa. Wybór tekstów, Warszawa 1997 (fragmenty: Arystoteles s. 91-98, Hobbes s. 139-150, Rousseau s. 171-176, Hegel s. 195-200, Gumplowicz s. 229-233, Bakunin s. 275-280, Jellinek s. 235-240, Engels s. 345- 352).
9. Baszkiewicz J., Myśl polityczna wieków średnich, Poznań 1998 (Geneza państwa).
10. Sulowski S., Jakubowski W., Historyczny rozwój państw, w: Wojtaszczyk K.A., Jakubowski W. (red.), Społeczeństwo i polityka, Warszawa 2007, s. 239-257.
11. Antoszewski A., Reżim polityczny, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki , Wrocław 1998, tom I, s. 89-105(bez podrozdziałów Reżim konsensualny i westminsterski; Reżim parlamentarny i prezydencki).
12. Antoszewski A., Współczesne teorie demokracji, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1998, tom II, s. 7-30.
13. Meny Y., Surel Y. (red.), Demokracja w obliczu populizmu, Warszawa 2007, s. 9-26.
14. Otto J.G., Przywódca polityczny elementem konstytutywnym reżimu politycznego, Toruń 2012, rozdział I.
15. Linz J., Totalitaryzm i autorytaryzm, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I.
16. Friedrich C.J., Brzeziński Z., Dyktatura totalitarna, w: Ankwicz M. (red.), Władza i polityka. Wybór tekstów ze współczesnej politologii zachodniej, Warszawa 1988, s. 208-215. (lub w: Gołębiowski B., Szczupaczyński J. (red.), Socjologia polityki. Wybór tekstów…, Warszawa 1993.)
17. Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, Warszawa 2008, część III.
18. Gellner E., Narody i nacjonalizm, Warszawa 2009.
19. Baszkiewicz J., Dylematy konstytucyjne państw, w: Wojtaszczyk K.A, Jakubowski W. (red.), Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Warszawa 2007, rozdział XIV.
20. Münkler H., Wojny naszych czasów, Kraków 2004, s. 1-45.
21. Aron R., Pokój i wojna między narodami, Warszawa 1994, rozdziały I i VI.
22. Ryszka F., Historia, polityka, państwo. Wybór studiów. Tom II, Toruń 2002. (Dwie teorie wojny (1); Myśleć z Clausewitzem)
23. Schmitt C., Teologia polityczna i inne pisma, Warszawa 2000, (o pojęciu polityczności).
24. Weber M., Polityka jako zawód i powołanie, Kraków-Warszawa 1998, s. 55-110.
25. Tilly Ch., Formowanie się państw narodowych w Europie Zachodniej, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, tom II, Warszawa 1998, s.15-32.
26. Sulowski S., Państwo narodowe w procesie integracji europejskiej, w: Wojtaszczyk K.A. (red.), Integracja europejska. Wstęp, Warszawa 2006, s. 66- 83.
Tilly Ch., Rewolucja i rebelia, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I s. 234- 248.
27. Mazurkiewicz P., Przemoc w polityce, Wrocław 2006, rozdział 4 Przemoc rewolucyjna.
28. Weber M., Typy panowania, w: Weber M., Społeczeństwo i gospodarka, Warszawa 2002, s. 158 – 227.
29. Otto J. G., Destrukcyjna charyzma Adolfa Hitlera, Warszawa 2006.
30. Baszkiewicz J., Władza, Wrocław 1999. (Władza – s. 5-11).
31. Sobkowiak L., Legitymizacja polityczna, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1998, tom II.
32. Almond G., Verba S., Problem kultury politycznej – omówienie, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I, s. 328–344.
33. Jabłoński A.W., Kultura polityczna i jej przemiany, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1998, tom II, s. 177-197.

Literatura uzupełniająca:
1. Mannheim K., Ideologia i utopia, Warszawa 2008, rozdział III.
2. Beyme von K., Współczesne teorie polityczne, Warszawa 2007, s. 157- 235.
3. Czajowski A., Władza polityczna. Analiza pojęcia, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1999, tom I.
4. Canovan M., Lud, Warszawa 2008, s. 82-110.
5. Schmitter P.C., Karl T.L., Czym jest demokracja… i czym nie jest, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I.
6. Meyer G., Kultura polityczna i demokratyzacja – podstawy, problemy i tezy, w: Meyer G., Sulowski S., Łukowski W. (red.), Kultura polityczna w Polsce i w Niemczech, Warszawa 2007, s. 9-48.
7. Bankowicz M., Zamach stanu. Studium teoretyczne, Kraków 2009.
8. Otto J., Polak bogatszy, ale nieszczęśliwy – portret obywatela RP po 16 latach transformacji, „Studia Politologiczne” vol. 10.
9. Billig M., Banalny nacjonalizm, Kraków 2008.(Wstęp do wydania polskiego; Codzienne flagowanie ojczyzny)
10. Smith A.D., Nacjonalizm, Warszawa 2007, rozdz. 6.
11. Sun Tzu, Sztuka wojny, Warszawa 1994.

Źródła internetowe:

1) Arkadiusz Żukowski, Politologia jako dyscyplina naukowa i kierunki kształcenia; www.ptnp.org.pl/books,
2) Jarosław Szczepański, Dyscyplina nauk o polityce. status teoretyczny i prawny; https://depot.ceon.pl/bifstream,
3) Marek Chmaj, Marek Żmigrodzki, O podstawowych kategoriach politologicznych; dibra.umcs.lublin.pl
4) Katarzyna Chojnacka, Państwo narodowe -przyszłość czy przeżytek?; yadda.icm.edu.pl,
5) Janusz Ostrowski, Państwo narodowe w Europie' www.e-bookowo.pl.
6) Struktura państwa- rodzaje państw-stopień rozwoju państw; www.wos.net.pl,
7) Zbigniew Machelski, Struktury terytorialne państwa; sip.lex.pl,
8)Jerzy Kuciński. Nauka o państwie współczesnym, Łódź 2019, Społeczna Akademia Nauk; piz.san.edu.pl,
9) Ewa Bujwid-Kurek, Władza polityczna a system polityczny; ruj.uj.edu.pl,
10)Rafał Glajcer, demokratyczny rezim polityczny, Katowice 2015, wydawnictwo.us.edu.pl,
11) Bartłomiej Jabłoński, determinanty polityki Dywidend; yadda.icm.edu.pl,
12) Roman A. Tokarczyk, treści legitymizacji każdej władzy warunkiem akceptacji jej pozycji ustrojowej i wpływów; bsp.uwb.edu.pl.

1. HEYWOOD A., Politologia, Warszawa 2010, rozdz. 1,4,5,6,7,8,19,18.
(HEYWOOD A., Politics, Palgrave Macmillan, 2002)
2. RYSZKA F., Nauka o polityce, Warszawa 1984.
3. SZMULIK B., ŻMIGRODZKI M. (red.), Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, Lublin 2007.
4. WINCZOREK P., Wstęp do nauki o państwie, Warszawa 2005.
5. ZIELIŃSKI E., Nauka o państwie i polityce, Warszawa 2006.
6. CHMAJ M., ŻMIGRODZKI M., Wprowadzenie do teorii polityki, Lublin 1996, rozdz. 1 i 7.
7. Ryszka F., O pojęciu polityki, Warszawa 1992.
8. Błaszczyk A., Ewolucja państwa. Wybór tekstów, Warszawa 1997 (fragmenty: Arystoteles s. 91-98, Hobbes s. 139-150, Rousseau s. 171-176, Hegel s. 195-200, Gumplowicz s. 229-233, Bakunin s. 275-280, Jellinek s. 235-240, Engels s. 345- 352).
9. Baszkiewicz J., Myśl polityczna wieków średnich, Poznań 1998 (Geneza państwa).
10. Sulowski S., Jakubowski W., Historyczny rozwój państw, w: Wojtaszczyk K.A., Jakubowski W. (red.), Społeczeństwo i polityka, Warszawa 2007, s. 239-257.
11. Antoszewski A., Reżim polityczny, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki , Wrocław 1998, tom I, s. 89-105(bez podrozdziałów Reżim konsensualny i westminsterski; Reżim parlamentarny i prezydencki).
12. Antoszewski A., Współczesne teorie demokracji, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1998, tom II, s. 7-30.
13. Meny Y., Surel Y. (red.), Demokracja w obliczu populizmu, Warszawa 2007, s. 9-26.
14. Otto J.G., Przywódca polityczny elementem konstytutywnym reżimu politycznego, Toruń 2012, rozdział I.
15. Linz J., Totalitaryzm i autorytaryzm, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I.
16. Friedrich C.J., Brzeziński Z., Dyktatura totalitarna, w: Ankwicz M. (red.), Władza i polityka. Wybór tekstów ze współczesnej politologii zachodniej, Warszawa 1988, s. 208-215. (lub w: Gołębiowski B., Szczupaczyński J. (red.), Socjologia polityki. Wybór tekstów…, Warszawa 1993.)
17. Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, Warszawa 2008, część III.
18. Gellner E., Narody i nacjonalizm, Warszawa 2009.
19. Baszkiewicz J., Dylematy konstytucyjne państw, w: Wojtaszczyk K.A, Jakubowski W. (red.), Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Warszawa 2007, rozdział XIV.
20. Münkler H., Wojny naszych czasów, Kraków 2004, s. 1-45.
21. Aron R., Pokój i wojna między narodami, Warszawa 1994, rozdziały I i VI.
22. Ryszka F., Historia, polityka, państwo. Wybór studiów. Tom II, Toruń 2002. (Dwie teorie wojny (1); Myśleć z Clausewitzem)
23. Schmitt C., Teologia polityczna i inne pisma, Warszawa 2000, (o pojęciu polityczności).
24. Weber M., Polityka jako zawód i powołanie, Kraków-Warszawa 1998, s. 55-110.
25. Tilly Ch., Formowanie się państw narodowych w Europie Zachodniej, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, tom II, Warszawa 1998, s.15-32.
26. Sulowski S., Państwo narodowe w procesie integracji europejskiej, w: Wojtaszczyk K.A. (red.), Integracja europejska. Wstęp, Warszawa 2006, s. 66- 83.
Tilly Ch., Rewolucja i rebelia, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I s. 234- 248.
27. Mazurkiewicz P., Przemoc w polityce, Wrocław 2006, rozdział 4 Przemoc rewolucyjna.
28. Weber M., Typy panowania, w: Weber M., Społeczeństwo i gospodarka, Warszawa 2002, s. 158 – 227.
29. Otto J. G., Destrukcyjna charyzma Adolfa Hitlera, Warszawa 2006.
30. Baszkiewicz J., Władza, Wrocław 1999. (Władza – s. 5-11).
31. Sobkowiak L., Legitymizacja polityczna, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1998, tom II.
32. Almond G., Verba S., Problem kultury politycznej – omówienie, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I, s. 328–344.
33. Jabłoński A.W., Kultura polityczna i jej przemiany, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1998, tom II, s. 177-197.

Literatura uzupełniająca:
1. Mannheim K., Ideologia i utopia, Warszawa 2008, rozdział III.
2. Beyme von K., Współczesne teorie polityczne, Warszawa 2007, s. 157- 235.
3. Czajowski A., Władza polityczna. Analiza pojęcia, w: Jabłoński A., Sobkowiak L. (red.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1999, tom I.
4. Canovan M., Lud, Warszawa 2008, s. 82-110.
5. Schmitter P.C., Karl T.L., Czym jest demokracja… i czym nie jest, w: Szczupaczyński J. (oprac.), Władza i społeczeństwo, Warszawa 1995, tom I.
6. Meyer G., Kultura polityczna i demokratyzacja – podstawy, problemy i tezy, w: Meyer G., Sulowski S., Łukowski W. (red.), Kultura polityczna w Polsce i w Niemczech, Warszawa 2007, s. 9-48.
7. Bankowicz M., Zamach stanu. Studium teoretyczne, Kraków 2009.
8. Otto J., Polak bogatszy, ale nieszczęśliwy – portret obywatela RP po 16 latach transformacji, „Studia Politologiczne” vol. 10.
9. Billig M., Banalny nacjonalizm, Kraków 2008.(Wstęp do wydania polskiego; Codzienne flagowanie ojczyzny)
10. Smith A.D., Nacjonalizm, Warszawa 2007, rozdz. 6.
11. Sun Tzu, Sztuka wojny, Warszawa 1994.

Źródła internetowe:

1) Arkadiusz Żukowski, Politologia jako dyscyplina naukowa i kierunki kształcenia; www.ptnp.org.pl/books,
2) Jarosław Szczepański, Dyscyplina nauk o polityce. status teoretyczny i prawny; https://depot.ceon.pl/bifstream,
3) Marek Chmaj, Marek Żmigrodzki, O podstawowych kategoriach politologicznych; dibra.umcs.lublin.pl
4) Katarzyna Chojnacka, Państwo narodowe -przyszłość czy przeżytek?; yadda.icm.edu.pl,
5) Janusz Ostrowski, Państwo narodowe w Europie' www.e-bookowo.pl.
6) Struktura państwa- rodzaje państw-stopień rozwoju państw; www.wos.net.pl,
7) Zbigniew Machelski, Struktury terytorialne państwa; sip.lex.pl,
8)Jerzy Kuciński. Nauka o państwie współczesnym, Łódź 2019, Społeczna Akademia Nauk; piz.san.edu.pl,
9) Ewa Bujwid-Kurek, Władza polityczna a system polityczny; ruj.uj.edu.pl,
10)Rafał Glajcer, demokratyczny rezim polityczny, Katowice 2015, wydawnictwo.us.edu.pl,
11) Bartłomiej Jabłoński, determinanty polityki Dywidend; yadda.icm.edu.pl,
12) Roman A. Tokarczyk, treści legitymizacji każdej władzy warunkiem akceptacji jej pozycji ustrojowej i wpływów; bsp.uwb.edu.pl.