Wybory, patronaż i klientelizm w systemie politycznym 2102-L-D5WPKP-US
Relacje patron-klient mogą występować i występują, na wszystkich szczeblach struktury społecznej. Wszędzie tam gdzie istnieją, znaczące różnice w statusach społecznych, tam istnieją potencjalne warunki tworzenia się związków tego typu. „Szczególnie w „społeczeństwach klientelistycznych", w których relacje patron-klient są ważnym mechanizmem integracji społecznej i alokacji zasobów, tam naturalnie związki klientelistyczne tworzone są zarówno na szczytach struktury społecznej, jak i w jej niższych warstwach”. Często patron pełni także rolę pośrednika, który przez własne związki klientelistyczne zapewnia swoim klientom powiązania ze światem zewnętrznym tzn. przede wszystkim ze światem instytucji państwowych. Często sama rekomendacja, określenie siebie jako „czyjegoś człowieka” otwiera drzwi, które bez tej etykiety byłby szczelnie zamknięte. Jest też druga strona tego medalu: zbytnie powiązanie patrona z klientem w momencie utraty pozycji przez promotora oznacza również pociągnięcie w dół za sobą klienteli, która była pod niego podczepiona. Wówczas to, co dotychczas było atutem, czyli identyfikowalność z ważną figurą, staje się ciężarem uniemożliwiającym nie tylko awans, ale czasem nawet powoduje znaczne pogorszenie sytuacji życiowej. Interesujące są także badania klientelizmu zachodzące w partiach politycznych i nie dotyczą one tylko sieci powiązań, czy swoistej „giełdy nazwisk”, ale przede wszystkim istotne jest to jaki charakter mają wewnątrzpartyjne rytuały – np.pozyskiwania patrona, zmiany w strukturze partyjnej oraz jakie są sposoby śledzenia tych zmian przez działaczy partii. Szacowana całkowita liczba godzin, którą student powinien przeznaczyć na osiągnięcie efektów kształcenia: 60 h (30 h zajęć dydaktycznych, 20h bieżącego zapoznawania się z literaturą, 10 h przygotowania i prezentacji - praca zespołowa).
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Student po zakończonych zajęciach:
WIEDZA
K_W02 - zna i rozumie pojęcia z zakresu problematyki przedmiotu
K_W03- zna i rozumie zjawiska patronażu i klientelizmu w kontekście uczestnictwa w życiu społecznym na różnych jego poziomach
K_W04- zna i rozumie zjawiska patronażu i klientelizmu w wymiarze polskim, europejskim i światowym
K_W05 - zna i rozumie problematykę relacji patron-klient w perspektywie historycznej i współczesnej oraz w wymiarze polskim, europejskim i światowym
UMIEJĘTNOŚCI
K_U02 - potrafi identyfikować przyczyny i przebieg zjawisk dotyczących sfery polityki oraz prognozować je
K_U03 - potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną celu interpretowania zachodzących w Polsce i na świecie zjawisk społecznych i politycznych
K_U08 - potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę z wykorzystaniem różnych źródeł informacji oraz nowoczesnych technologii
K_U09 - Formułuje wnioski i konsekwencje mechanizmów politycznych i działań polityków podczas wyborów
K_U10 - potrafi gromadzić, hierarchizować i przetwarzać informacje, analizując materiały programowe, wyborcze struktury, sieci powiązań.
KOMPETENCJE
K_K02 - jest gotów do prowadzenia dyskusji zakończonych wnioskami i postulatami, dotyczącymi kierunku, w którym mogą lub powinny iść zmiany w partiach, organizacjach, życiu publicznym. Proponuje alternatywne rozwiązania i kompromisy.
Kryteria oceniania
Metody dydaktyczne: rozmowa nauczająca; dyskusja, debata punktowana; studium przypadku; analiza i interpretacja materiałów źródłowych; projekt grupowy; referat.
Ocena jest sumą punktów zdobytych na zajęciach za przygotowanie i prezentacje projektu oraz przygotowanie do zajęć i aktywność; przewidziane są p-ty za 100% frekwencję. Ewentualnie, w przypadku zbyt małej aktywności i zaangażowania w pracę: test końcowy.
Praktyki zawodowe
Brak.
Literatura
Gadowska K., Zjawisko klientelizmu polityczno –ekonomicznego: systemowa analiza powiązań sieciowych na przykładzie przekształceń sektora górniczego w Polsce, Kraków, 2003
Gadowska K., Law In Action. The Problem of Political Patronage in the Process of Appointing High-Rank Posts in Civil Service in Poland.
Heywood A., Politologia, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2008
Jarosz M. (red.) Transformacja, elity, społeczeństwo, Warszawa 2007
Jarosz M. Władza, przywileje, korupcja, Warszawa, 2004
Mączak A. Nierówna przyjaźń. Układy klientalne w perspektywie historycznej, Wrocław, 2003
Tarkowski J. Socjologia świata polityki. Patroni i klienci, T 2, Warszawa, 1994
Sobolewska – Myślik K., B. Kosowska – Gąstoł, P. Borowiec, Struktury organizacyjne polskich partii politycznych, Kraków 2010
O’Dwyer C. „The expanding post-communist state? A theory and some empirical evidence”, Harvard University, 2003
Golden M.A. Political patronage, bureaucracy and corruption in postwar Italy, UCLA, 2000
H. Kischelt, S. Wilkinson, Patron, Clients, and Policies. Patterns of
Democratic Accountability and Political Competition, Cambridge 2007
Anne E. Freeman, Patronage: an American tradition, Chicago 1994
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: