Socjologia ogólna 2102-L-D1SOCJ

Podstawowym celem kursu jest rozbudzenie i rozwój wyobraźni socjologicznej studenta. Składają się na nią wiedza, umiejętności i kompetencje. Student zostanie zaopatrzony w wiedzę o koncepcjach socjologicznych, definiowaniu i adekwatnym stosowaniu pojęć w opisie i analizie procesów i zjawisk społecznych w zakresie mikro- i makrosocjologii, statyki i dynamiki społecznej. Po ukończeniu kursu studenci powinni adekwatnie i wieloaspektowo identyfikować podstawowe problemy społeczne oraz dokonywać ich analizy w zakresie relacji: jednostka a społeczeństwo, relacji między małymi grupami społecznymi, relacji pomiędzy wielkimi elementami struktury społecznej – klasami i warstwami. Istotny element kształcenia stanowią zagadnienia związane z tożsamością jednostkową oraz tożsamościami zbiorowymi; student właściwie definiuje je i wskazuje ich determinanty oraz konsekwencje. Podczas zajęć student nabywa kompetencji w zakresie rozpoznawania podstawowych składowych elementów kultury (zwyczaj, obyczaj, kanon, wzór, symbol, kategoria kultury) oraz głównych jej koncepcji. Zajęcia uczą aktywnego poszukiwania źródeł faktów na temat zjawisk i procesów społecznych oraz ich syntetyzowania. Student adekwatnie rozpoznaje i samodzielnie komentuje wybrane współczesne globalne i lokalne procesy społeczne.
Szacowana całkowita liczba godzin, którą student musi przeznaczyć na osiągnięcie zdefiniowanych dla zajęć efektów kształcenia to ok. 90 godzin. Konwersatorium obejmuje 30 godzin, czas potrzebny na przygotowanie do zajęć stanowi 40 godzin (opracowanie i przyswojenie literatury przedmiotu oraz samodzielne studia źródeł), z kolei 10 godzin to czas niezbędny na powtórzenie i przygotowanie się do kolokwium końcowego, pozostałe 10 godzin to czas na wybór tematu, zebranie źródeł i konsultacje z prowadzącym konwersatorium w zakresie przygotowania recenzji zaakceptowanej przez prowadzącego zwartej publikacji socjologicznej.

Podstawowym celem kursu jest rozbudzenie i rozwój wyobraźni socjologicznej studenta. Składają się na nią wiedza, umiejętności i kompetencje. Student zostanie zaopatrzony w wiedzę o koncepcjach socjologicznych, definiowaniu i adekwatnym stosowaniu pojęć w opisie i analizie procesów i zjawisk społecznych w zakresie mikro- i makrosocjologii, statyki i dynamiki społecznej. Po ukończeniu kursu studenci powinni adekwatnie i wieloaspektowo identyfikować podstawowe problemy społeczne oraz dokonywać ich analizy w zakresie relacji: jednostka a społeczeństwo, relacji między małymi grupami społecznymi, relacji pomiędzy wielkimi elementami struktury społecznej – klasami i warstwami. Istotny element kształcenia stanowią zagadnienia związane z tożsamością jednostkową oraz tożsamościami zbiorowymi; student właściwie definiuje je i wskazuje ich determinanty oraz konsekwencje. Podczas zajęć student nabywa kompetencji w zakresie rozpoznawania podstawowych składowych elementów kultury (zwyczaj, obyczaj, kanon, wzór, symbol, kategoria kultury) oraz głównych jej koncepcji. Zajęcia uczą aktywnego poszukiwania źródeł faktów na temat zjawisk i procesów społecznych oraz ich syntetyzowania. Student adekwatnie rozpoznaje i samodzielnie komentuje wybrane współczesne globalne i lokalne procesy społeczne.
Szacowana całkowita liczba godzin, którą student musi przeznaczyć na osiągnięcie zdefiniowanych dla zajęć efektów kształcenia to ok. 90 godzin. Konwersatorium obejmuje 30 godzin, czas potrzebny na przygotowanie do zajęć stanowi 40 godzin (opracowanie i przyswojenie literatury przedmiotu oraz samodzielne studia źródeł), z kolei 10 godzin to czas niezbędny na powtórzenie i przygotowanie się do kolokwium końcowego, pozostałe 10 godzin to czas na wybór tematu, zebranie źródeł i konsultacje z prowadzącym konwersatorium w zakresie przygotowania recenzji zaakceptowanej przez prowadzącego zwartej publikacji socjologicznej.

Obowiązkowa:
1) A. Aldridge, Konsumpcja, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2006, Rozdział 1. Konsumpcja jako pojęcie kluczowe, s. 9-39.
2) J. Błuszkowski, Paradoksy normalności i dewiacji, [w:] M. Karwat, Paradoksy polityki, Warszawa 2007, s. 94-107.
3) J. Błuszkowski, Stereotypy narodowe w świadomości Polaków, Wydawnictwo Elipsa, Warszawa 2003, Rozdział VIII. Polacy – naród otwarty czy zamknięty, s. 207-233.
4) J. Błuszkowski, Struktura społeczna, Wydawnictwo Elipsa, Warszawa 1996, Rozdział 1. Podstawowe założenia, twierdzenia i pojęcia teorii struktury społecznej, s. 6–29.
5) M. Budyta-Budzyńska, Socjologia narodu i konfliktów etnicznych, PWN, Warszawa 2010, Rozdział 8. Konflikty etniczne – próba typologii, s. 221-244.
6) T. Colborn, D. Dumanoski, J.P. Myers, Nasza skradziona przyszłość, Wydawnictwo Amber, Warszawa 1996, Wstęp, Prolog, Rozdział 13. Zagrożenia na horyzoncie, s. 5-7, 11-12, 250-258.
7) D.J. Curran, C.M. Renzetti, Kobiety, mężczyźni i społeczeństwo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, Rozdział: Przodkowie i sąsiedzi. Społeczne konstrukcje płci kulturowej w innych epokach i społeczeństwach, s. 79-99.
8) S. Czarnowski, Kultura, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958, rozdz. I, s. 5–15 lub [w:] S. Czarnowski, Dzieła, t. 1, Warszawa 1956, s. 13–23.
9) H. Domański, Co wiadomo na temat nierówności płci?, „ResPublica Nowa”, czerwiec 2002.
10) H. Domański, Struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007, Rozdział 12. Ruchliwość społeczna, podrozdział: Podstawowe pojęcia, Rozdział 14. Wyniki badań nad ruchliwością, s. 194-198, 233-253.
11) A. Elliot, Koncepcje „Ja”, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2007, Rozdział 1. Jaźń, społeczeństwo i życie codzienne, s. 32-60.
12) J. Gajda, Antropologia kulturowa. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004, s. 9–36.
13) L. Gawor, Antyglobalizm, alterglobalizm i filozofia zrównoważonego rozwoju jako globalizacyjne alternatywy, „Problemy ekorozwoju”, 2006 1 (1), s. 41-48. [Artykuł dostępny w: http://ekorozwoj.pol.lublin.pl/nof.pdf]
14) E. Goffman, Rytuał interakcyjny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, Artykuł: Zaangażowanie i wyobcowanie, s. 114-137.
15) A.W. Jelonek, K. Tyszka, Koncepcje rozwoju społecznego, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2001, Rozdział: Teorie rozwoju społecznego - podstawowe założenia i pojęcia, s. 9-32.
16) M. Kaku, Wizje czyli jak nauka zmieni świat w XXI wieku, Prószyński i S-ka, Warszawa 2002, Rozdział 1. Choreografowie materii, życia i inteligencji, s. 17-39.
17) A. Karwacki, D. Antonowicz, Underclass i kultura biedy w środowiskach popegieerowskich w kontekście sporów teoretycznych i interpretacyjnych, „Studia Socjologiczne”, 2003, 3 (170), s. 69-111.
18) M. Karkowska, Socjologia wychowania. Wybrane elementy, Wydawnictwo WSHE, Łódź 2007, Podrozdział: Socjalizacja - wychowanie - nauczanie - zakresy pojęć, oraz Rozdział 3. Wybrane teorie rozwoju społecznego jednostki, s. 35-59.
19) N. Klein, No logo, Świat Literacki, Izabelin 2004, Rozdział 12. Prowokacje kulturowe, Rozdział 13. Wyzwalanie ulic (reclaim the streets), Rozdział 14. Nowa fala antykorporacyjnego aktywizmu, s. 297-328, 329-342, s. 343-362.
20) S. Ossowski, Dzieła, T. 2, Rozdział: Kulturowe dziedzictwo grupy społecznej i jego zewnętrzne korelaty, s. 64 – 69.
21) S. Ossowski, O osobliwościach nauk społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, Rozdział 2. Koncepcje ładu społecznego i typy przewidywań, s. 58-80.
22) D. Riesman, N. Glazer, R. Denney, Samotny tłum, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 1971, Rozdział I. Typy charakteru i społeczeństwa, s. 25-66.
23) B. Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa 2003, Rozdział: Socjalizacja, podrozdziały: Socjalizacja, Rodzaje socjalizacji, s. 137-139, 152-155.
24) J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, wyd. 3, Warszawa 1972, rozdz. VII, tytuły: Definicje, Ogólna charakterystyka zbiorowości oraz definicja grupy społecznej na str. 136, Grupa, Struktura grupy, Rodzaje grup, Grupy celowe, Społeczeństwo globalne.
25) J.H. Turner, Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1998, Rozdział 5. Interakcja społeczna, s. 68-82.
26) J. Turowski, Małe struktury społeczne, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001, Rozdział V. Struktura grupy społecznej, Rozdział VI. Typologia grup społecznych s. 77-105, 107-114.
27) W. Wosińska, Oblicza globalizacji, Smak Słowa, Sopot 2008, podrozdział: Pojęcie i etapy globalizacji, s. 23-30.
28) W. Żelazny, Etniczność. Ład – konflikt – sprawiedliwość, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2006, Rozdział I. Między nowoczesnością a ponowoczesnością, podrozdziały 2.1. Geneza pojęcia etniczności, 2.2. Geneza koncepcji etnicznych, Rozdział III. Państwo a mniejszości, podrozdział 3. Grupa etniczna, Rozdział VII. Etnopolityka i polityka etniczna, s. 25-29, 80-85, 174-207.
29) W. Żelazny, Etniczność. Ład – konflikt – sprawiedliwość, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2006, Rozdział VII. Etnopolityka i polityka etniczna, 174-207.

Dla szczególnie zainteresowanych:
1) J. Błuszkowski, Stereotypy a tożsamość narodowa, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2005, Rozdział 5. Autostereotyp i tożsamość narodowa Polaków, s. 117-141.
2) Z. Bauman, Globalizacja, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2000, Rozdział: Co będzie po państwie narodowym?, s. 67-91.
3) L. Coser, Społeczne funkcje konfliktu, [w:] Elementy teorii socjologicznych, PWN, Warszawa 1975, s. 199–203.
4) R. Dahrendorf, Klasy i konflikt klasowy w społeczeństwie przemysłowym, Wydawnictwo Naukowe NOMOS, Kraków 2008, Rozdział 6. Grupy konfliktowe, konflikty między grupami i zmiana społeczna, s. 183-211.
5) B. Fatyga, Dzicy z naszej ulicy. Antropologia kultury młodzieżowej, ISNS UW, Warszawa 2005, podrozdział: Kultura młodzieżowa i grupy subkulturowe, Rozdział 8. Protesty młodzieżowe jako forma ekspresji kulturowej, Rozdział 9. Rynek i „umieranie” subkultur, s. 125-129, 243-278.
6) A. Giddens, Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, Rozdział: Płeć kulturowa i seksualność, Rozdział: Rodziny, s. 126-146, 192-200.
7) M.M. Kamiński, Gry więzienne. Tragikomiczny świat polskiego więzienia, Oficyna Naukowa, Warszawa 2006, Rozdział: Życie codzienne, s. 154 -196.
8) L. Michnowski, Społeczeństwo przyszłości a trwały rozwój. Cybernetyczne spojrzenie na przyszłość świata, Warszawska Drukarnia Naukowa PAN, Warszawa 2006, Rozdział I. Diagnoza, kryzys globalny przed którym stoimy, s. 15-45.
9) T. Paleczny, Kontestacja. Formy buntu we współczesnym społeczeństwie, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 1997, Rozdział: Przypadek czy reguła? Kontestacja a zmiana kulturowa, s. 116-127.
10) J. Szmatka, Małe struktury społeczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, Rozdział 5. Role społeczne i struktury ról, s. 141-158.
11) K.-J. Tillman, Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996, Podrozdział: Osobowość a środowisko. O charakterze procesu socjalizacji oraz Płaszczyzny i fazy. O strukturze procesu socjalizacji, s. 8-19.
12) J. Turowski, Małe struktury społeczne, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001, Rozdział: Jednostka a społeczeństwo, podrozdziały: Historia i aktualność problemu, Trzy teorie na temat stosunku jednostki do społeczeństwa, s. 17-26.

Obowiązkowa:
1) A. Aldridge, Konsumpcja, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2006, Rozdział 1. Konsumpcja jako pojęcie kluczowe, s. 9-39.
2) J. Błuszkowski, Paradoksy normalności i dewiacji, [w:] M. Karwat, Paradoksy polityki, Warszawa 2007, s. 94-107.
3) J. Błuszkowski, Stereotypy narodowe w świadomości Polaków, Wydawnictwo Elipsa, Warszawa 2003, Rozdział VIII. Polacy – naród otwarty czy zamknięty, s. 207-233.
4) J. Błuszkowski, Struktura społeczna, Wydawnictwo Elipsa, Warszawa 1996, Rozdział 1. Podstawowe założenia, twierdzenia i pojęcia teorii struktury społecznej, s. 6–29.
5) M. Budyta-Budzyńska, Socjologia narodu i konfliktów etnicznych, PWN, Warszawa 2010, Rozdział 8. Konflikty etniczne – próba typologii, s. 221-244.
6) T. Colborn, D. Dumanoski, J.P. Myers, Nasza skradziona przyszłość, Wydawnictwo Amber, Warszawa 1996, Wstęp, Prolog, Rozdział 13. Zagrożenia na horyzoncie, s. 5-7, 11-12, 250-258.
7) D.J. Curran, C.M. Renzetti, Kobiety, mężczyźni i społeczeństwo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, Rozdział: Przodkowie i sąsiedzi. Społeczne konstrukcje płci kulturowej w innych epokach i społeczeństwach, s. 79-99.
8) S. Czarnowski, Kultura, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958, rozdz. I, s. 5–15 lub [w:] S. Czarnowski, Dzieła, t. 1, Warszawa 1956, s. 13–23.
9) H. Domański, Co wiadomo na temat nierówności płci?, „ResPublica Nowa”, czerwiec 2002.
10) H. Domański, Struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007, Rozdział 12. Ruchliwość społeczna, podrozdział: Podstawowe pojęcia, Rozdział 14. Wyniki badań nad ruchliwością, s. 194-198, 233-253.
11) A. Elliot, Koncepcje „Ja”, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2007, Rozdział 1. Jaźń, społeczeństwo i życie codzienne, s. 32-60.
12) J. Gajda, Antropologia kulturowa. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004, s. 9–36.
13) L. Gawor, Antyglobalizm, alterglobalizm i filozofia zrównoważonego rozwoju jako globalizacyjne alternatywy, „Problemy ekorozwoju”, 2006 1 (1), s. 41-48. [Artykuł dostępny w: http://ekorozwoj.pol.lublin.pl/nof.pdf]
14) E. Goffman, Rytuał interakcyjny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, Artykuł: Zaangażowanie i wyobcowanie, s. 114-137.
15) A.W. Jelonek, K. Tyszka, Koncepcje rozwoju społecznego, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2001, Rozdział: Teorie rozwoju społecznego - podstawowe założenia i pojęcia, s. 9-32.
16) M. Kaku, Wizje czyli jak nauka zmieni świat w XXI wieku, Prószyński i S-ka, Warszawa 2002, Rozdział 1. Choreografowie materii, życia i inteligencji, s. 17-39.
17) A. Karwacki, D. Antonowicz, Underclass i kultura biedy w środowiskach popegieerowskich w kontekście sporów teoretycznych i interpretacyjnych, „Studia Socjologiczne”, 2003, 3 (170), s. 69-111.
18) M. Karkowska, Socjologia wychowania. Wybrane elementy, Wydawnictwo WSHE, Łódź 2007, Podrozdział: Socjalizacja - wychowanie - nauczanie - zakresy pojęć, oraz Rozdział 3. Wybrane teorie rozwoju społecznego jednostki, s. 35-59.
19) N. Klein, No logo, Świat Literacki, Izabelin 2004, Rozdział 12. Prowokacje kulturowe, Rozdział 13. Wyzwalanie ulic (reclaim the streets), Rozdział 14. Nowa fala antykorporacyjnego aktywizmu, s. 297-328, 329-342, s. 343-362.
20) S. Ossowski, Dzieła, T. 2, Rozdział: Kulturowe dziedzictwo grupy społecznej i jego zewnętrzne korelaty, s. 64 – 69.
21) S. Ossowski, O osobliwościach nauk społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, Rozdział 2. Koncepcje ładu społecznego i typy przewidywań, s. 58-80.
22) D. Riesman, N. Glazer, R. Denney, Samotny tłum, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 1971, Rozdział I. Typy charakteru i społeczeństwa, s. 25-66.
23) B. Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa 2003, Rozdział: Socjalizacja, podrozdziały: Socjalizacja, Rodzaje socjalizacji, s. 137-139, 152-155.
24) J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, wyd. 3, Warszawa 1972, rozdz. VII, tytuły: Definicje, Ogólna charakterystyka zbiorowości oraz definicja grupy społecznej na str. 136, Grupa, Struktura grupy, Rodzaje grup, Grupy celowe, Społeczeństwo globalne.
25) J.H. Turner, Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1998, Rozdział 5. Interakcja społeczna, s. 68-82.
26) J. Turowski, Małe struktury społeczne, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001, Rozdział V. Struktura grupy społecznej, Rozdział VI. Typologia grup społecznych s. 77-105, 107-114.
27) W. Wosińska, Oblicza globalizacji, Smak Słowa, Sopot 2008, podrozdział: Pojęcie i etapy globalizacji, s. 23-30.
28) W. Żelazny, Etniczność. Ład – konflikt – sprawiedliwość, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2006, Rozdział I. Między nowoczesnością a ponowoczesnością, podrozdziały 2.1. Geneza pojęcia etniczności, 2.2. Geneza koncepcji etnicznych, Rozdział III. Państwo a mniejszości, podrozdział 3. Grupa etniczna, Rozdział VII. Etnopolityka i polityka etniczna, s. 25-29, 80-85, 174-207.
29) W. Żelazny, Etniczność. Ład – konflikt – sprawiedliwość, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2006, Rozdział VII. Etnopolityka i polityka etniczna, 174-207.

Dla szczególnie zainteresowanych:
1) J. Błuszkowski, Stereotypy a tożsamość narodowa, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2005, Rozdział 5. Autostereotyp i tożsamość narodowa Polaków, s. 117-141.
2) Z. Bauman, Globalizacja, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2000, Rozdział: Co będzie po państwie narodowym?, s. 67-91.
3) L. Coser, Społeczne funkcje konfliktu, [w:] Elementy teorii socjologicznych, PWN, Warszawa 1975, s. 199–203.
4) R. Dahrendorf, Klasy i konflikt klasowy w społeczeństwie przemysłowym, Wydawnictwo Naukowe NOMOS, Kraków 2008, Rozdział 6. Grupy konfliktowe, konflikty między grupami i zmiana społeczna, s. 183-211.
5) B. Fatyga, Dzicy z naszej ulicy. Antropologia kultury młodzieżowej, ISNS UW, Warszawa 2005, podrozdział: Kultura młodzieżowa i grupy subkulturowe, Rozdział 8. Protesty młodzieżowe jako forma ekspresji kulturowej, Rozdział 9. Rynek i „umieranie” subkultur, s. 125-129, 243-278.
6) A. Giddens, Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, Rozdział: Płeć kulturowa i seksualność, Rozdział: Rodziny, s. 126-146, 192-200.
7) M.M. Kamiński, Gry więzienne. Tragikomiczny świat polskiego więzienia, Oficyna Naukowa, Warszawa 2006, Rozdział: Życie codzienne, s. 154 -196.
8) L. Michnowski, Społeczeństwo przyszłości a trwały rozwój. Cybernetyczne spojrzenie na przyszłość świata, Warszawska Drukarnia Naukowa PAN, Warszawa 2006, Rozdział I. Diagnoza, kryzys globalny przed którym stoimy, s. 15-45.
9) T. Paleczny, Kontestacja. Formy buntu we współczesnym społeczeństwie, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 1997, Rozdział: Przypadek czy reguła? Kontestacja a zmiana kulturowa, s. 116-127.
10) J. Szmatka, Małe struktury społeczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, Rozdział 5. Role społeczne i struktury ról, s. 141-158.
11) K.-J. Tillman, Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996, Podrozdział: Osobowość a środowisko. O charakterze procesu socjalizacji oraz Płaszczyzny i fazy. O strukturze procesu socjalizacji, s. 8-19.
12) J. Turowski, Małe struktury społeczne, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001, Rozdział: Jednostka a społeczeństwo, podrozdziały: Historia i aktualność problemu, Trzy teorie na temat stosunku jednostki do społeczeństwa, s. 17-26.