Socjologia organizacji 2102-BW-M-W4SOOR
1. Przedmiot badań i tradycje socjologii organizacji
*Organizacja jako przedmiot badań naukowych *Socjologia organizacji a nauki o zarządzaniu i inne nauki podejmujące problematykę organizacji i zarządzania *Tradycje badań nad organizacjami: Smith, Marks, Spencer, Durkheim, Weber, naukowe zarządzanie, szkoła chicagowska, funkcjonalizm i Parsons, szkoła systemów społeczno – technicznych, teorie konfliktu społecznego, orientacja porównawcza, badania kulturowe, orientacja fenomenologiczna i etnologiczna
2. Fordyzm i postfordyzm Przemiany systemu organizacji społecznej i ekonomicznej
*Fazy uprzemysłowienia a organizacja życia społecznego, *Postindustriaalizm a organizacja postindustrialna, *Fordyzm jako system organizacji produkcji i organizacji społecznej, * Kryzys fordyzmu i postfordyzm, *Fordyzm, postfordyzm a polska transforamcja
3. Główne perspektywy badawcze, podejścia, paradygmaty, archetypy, paradoksy i metafory w socjologii organizacji
*Wieloparadygmatyczny charakter badań nad organizacjami, *Kluczowe paradygmaty w socjologii organizacji, *Sprzeczności paradygmatów, *Tożsamość badacza organizacji, *Stanowiska epistemologiczne w odniesieniu do roli metafor: neopozytywistyczne, racjonalistyczne, kognitywne, pragmatyczne, postmodernistyczne, krytyczne *Koncepcje metafor kognitywnych, *Metafory organizacji i ich typologie, *Archetypy organizacji, *Paradoksy organizacji, *Koncepcja koła hermeneutycznego badaczy a praktyków organizacji
4. Perspektywa modernistyczna w badaniach organizacji
*Ogólna teoria systemów, *Hierarchia systemów, * Systemowe modele organizacji, *Funkcje, cele, mechanizmy samoregulacji i sterowania, kryteria efektywności organizacji jako systemów, *Systemy autopojetyczne, autoreferencyjne i samowytwarzanie systemów, *Tradycja systemowa a koncepcja Actor-Network-Theory /ANT/, *Sieci a systemy, *Systemy z perspektywy komunikacyjnej, *Systemy z perspektywy kulturowej, *Przydatność paradygmatu systemowego do analizy organizacji, kontrowersje wokół podejścia systemowego
5. Perspektywa symboliczno – interpretująca w socjologii organizacji
*Psychologiczne inspiracje w socjologii organizacji, *Teoria ustanowienia Karla Weicka, *Koncepcja społecznej konstrukcji rzeczywistości Petera Bergera i Thomasa Luckmana, *Organizacje jako konstrukcje społeczne. *Rodzaje konstruktywizmu*Organizacje jako sieci znaczeń, *Organizacje jako sieci działań, *Kognitywizm w badaniach organizacji *Postmodernistyczne interpretacje świata organizacji, m.in.
6. Perspektywa krytyczna w badaniach organizacji
*Inspiracje dla paradygmatu krytycznego w socjologii organizacji: postmodernizm, neomarksizm, szkoła frankfurcka, feminizm, mocny program socjologii wiedzy, badania instytucji totalnych, anypsychiatria, *Organizacja i zarządzanie jako reprodukcja stosunków dominacji, *Menedżeryzm jako dyskurs ideologiczny, Organizacje a przemoc symboliczna, Teorie organizacji jako postaci władzy, *Normatywny wymiar nauk o organizacji. Nauki o organizacji i zarządzaniu jako ideologia
7. Wpływ, władza i przywództwo z perspektywy socjologii organizacji
Władza i przywództwo organizacyjne z perspektywy klasycznej, modernistycznej, symboliczno – konstruktywistycznej i krytycznej, *Performatywna interpretacja władzy i przywództwa w organizacjach, *Organizacje totalne, *Biurokracje, *Socjologiczne interpretacje organizacji porządku i bezpieczeństwa publicznego, *Socjologia wojska, *Organizacje jako systemy polityczne
8. Kultura, kontrola i ideologia w organizacjach
*Kultura organizacyjna w perspektywie wieloparadygmatycznej: modernistycznej, symbolicznej, konstruktywistycznej, krytycznej, *Relatywizm kulturowy, *Kultury organizacyjne a konsumeryzm, Kultura organizacyjna jako tożsamość, jako ideologia, jako narzędzie kontroli i psychiczne więzienie, jako narzędzie dominacji i opresji, jako instrument legitymizacji władzy, *Zarządzanie kulturą *”Kulturyzm” organizacyjny korporacji, *Kultura w neokolonialnym wymiarze zarządzania międzykulturowego i globalizacji, *Kultura konsumpcjonizmu, Mechanizmy emancypacyjne w świecie organizacji, *Kultury i subkultury emancypacyjne*Organizacyjne utopie i utopie zarządzania,
9. Organizowanie i kreowanie struktur organizacyjnych. Społeczna struktura organizacji
*Struktury organizacyjne i ich interpretacji z perspektywy alternatywnych paradygmatów, *Kreowanie struktur, *Autodynamika struktur, *Struktura a kultura, *Ewolucja struktur od hierarchii do heterarchii, *Struktury organizacyjne a struktury społeczne i ekonomiczne, *Struktury organizacyjne jako reprodukcja systemów dominacji
10. Proces strategiczny. Strategie przetrwania i rozwoju organizacji
*Strategie i proces strategiczny w perspektywie wieloparadygmatycznej, *Mitologia zarządzania strategicznego, *Strategia a tożsamość i kultura organizacji, Strategia a uczenie się organizacji, *Strategia jako ideologia menedżeryzmu, *Strategia jako narzędzie przemocy symbolicznej, *Strategia jako dyskurs, *Strategia jako praktyka społeczna, Startegia jako proces polityczny
11. Technologie organizacyjne
*Rozumienia technologii organizacyjnych, *Typologie technologii organizacyjnych; Woodward, Thompsona, Perrowa, *Technologia a struktura społeczna, *Społeczna konstrukcja technologii organizacyjnych, Technologia z perspektywy odmiennych paradygmatów organizacji, Technologie organizacyjne w organizacjach bezpieczeństwa publicznego i ich konsekwencje kulturowe, psychologiczne, strukturalne, strategiczne i polityczne
12. Organizacyjne uczenie się i procesy zmian
*Teorie konfliktu organizacyjnego, *Sytuacyjne uwarunkowania konfliktów, *Sprzeczności a konflikty organizacyjne, *przesłanki i źródła konfliktów organizacyjnych, *Dynamika i autodynamika konfliktów, *Socjotechniki zarządzania konfliktem, *Konflikt a zmiana, *Modele zmiany organizacyjnej, *Zmiana kulturowa, *Zmiana a dyskurs, *Zmiana a uczenie się, *Zmian a język, wiedza, znaczenia i symbole, *Perspektywa dialektyczna – metafora organizacji jako transformacji i przepływu
13. Wybrane metody i techniki socjologicznych badań organizacji i wspomagania zarządzania
* Metody jakościowe a ilościowe, * Etnograficzne metody badania organizacji, * Obserwacja i jej rodzaje: uczestnicząca, nieuczestnicząca, bezpośrednia, „bycie cieniem”, obserwacja uczestnicząca, *Wywiady: standaryzowany i antropologiczny, *Notatki z badań, *Interpretacja, *Kwestionariusz diagnostyczny rozwoju organizacyjnego, Identyfikowanie programu zmian, *Kwestionariusz strategiczny, *Badanie stereotypów i uprzedzeń*Test kultury organizacyjnej, *Diagnoza typu kultury i luki kulturowej Analiza pola sił, Mapa zaangażowania, *Zasady pobudzania niezadowolenia, *Diagnoza kompetencji liderów zmian, Diagnoza stylów uczenia
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
WIEDZA
EK1.Charakteryzuje wybrane metody i techniki socjologicznych badań nad światem organizacji, objaśnić ich funkcje, cele, zastosowania i ograniczenia / K_W02/
EK2. Objaśnia wzajemne relacje nauk politycznych i nauk o bezpieczeństwie wewnętrznym oraz socjologii organizacji z innymi dziedzinami nauk społecznych i humanistyki, rozumie współzależność organizacyjnego wymiaru polityki i politycznego wymiaru organizacji, identyfikować zjawiska i procesy polityczne w świecie organizacji oraz organizacyjno – instytucjonalne w sensie socjologicznym uwarunkowania bezpieczeństwa wewnętrznego. Charakteryzuje wieloparadygmatyczny i interdyscyplinarny charakter badań nad organizacjami /K_W03/
EK3. Charakteryzuje w oparciu o wiedzę z zakresu teorii zmiany organizacyjnej procesy zmian zachodzące w strukturach ekonomicznych, politycznych i kulturowych, potrafi interpretować i objaśnić rolę i dynamikę konfliktów w funkcjonowaniu organizacji w różnych sferach życia społecznego, w tym w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego /K_W04/
EK4. Zna podstawowe kategorie socjologicznej analizy organizacji, potrafi zilustrować ich zastosowanie na przykładach, rozumie ich sens i znaczenie. /K_W13/
UMIEJĘTNOŚCI
EU1. Ma umiejętność krytycznej obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych i politycznych, w tym ich organizacyjnego wymiaru i uwarunkowań, potrafi szukać odpowiedzi na pytanie o uwarunkowania efektywności funkcjonowania organizacji w różnych dziedzinach życia społecznego, w tym w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego /K_U01/
EU2. Wykorzystuje w poszerzony i pogłębiony sposób wiedzy z zakresu socjologii organizacji do analizy i interpretacji zjawisk i procesów zachodzących w świecie organizacji, w tym w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego /K_U06/
Kryteria oceniania
Zaliczenie na ocenę na podstawie kolokwium końcowego, zainteresowani będą mogli ponadto przedstawić opracowanie pisemne lub wygłosić referat. Ocena z referatu będzie mogła podwyższyć ocenę z kolokwium końcowego, końcowa ocena będzie wyliczona jako średnia z obu tych ocen.
Kolokwium oceniane będzie zgodnie z przybliżonym algorytmem:
2 poniżej 50%
3 od 50%, ale nie więcej niż 60%
3,5 61-70%
4 71 – 80%
4,5 81 – 90%
5 91 – 100%
Literatura
J. A. Cannon, R. McGee Rozwój i zmiana organizacyjna Zestaw narzędzi, Warszawa 2012
L. Clarke Zarządzanie zmianą, Warszawa 1997
B. Czarniawska Trochę inna teoria organizacji. Organizowanie jako konstrukcja sieci działań, Warszawa 2010
M. Dierkes, A. B. Antal, J. Child, I. Nonaka Handbook of Organizational Learning and Knowledge, Oxford University Press 2007
J. Gardawski (red.) Polacy pracujący a kryzys fordyzmu, Warszawa 2009
M. Hirszowicz Wstęp do socjologii organizacji, Warszawa 1967
M. Hirszowicz Spory o przyszłość, Warszawa 1998
M. Kostera Antropologia organizacji Metodologia badań terenowych, Warszawa 2005
M. J. Hatch Teoria organizacji, Warszawa 2002
B. Kaczmarek Organizacje Polityka, władza, struktury, Warszawa 2001
B. Kożusznik Wpływ społeczny w organizacji, Warszawa 2006
G. Morgan Obrazy organizacji, Warszawa 1997
E. Masłyk – Musiał Społeczeństwo i organizacje Socjologia organizacji i zarządzania, Lublin 1996
E. Masłyk – Musiał Organizacje w ruchu Strategie zarządzania zmianami, Kraków 2003
J. Miroński Władza i polityka w przedsiębiorstwie, Warszawa 2000
Ł. Sułkowski Epistemologia i metodologia zarządzania, Warszawa 2012
Szczegółowa literatura zostanie przedstawiona na wykładzie
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: