Prowadzony w cyklach: 2023Z, 2024Z

Kod Erasmus: 14.1

Punkty ECTS: 3

Język: polski

Organizowany przez: Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych

Konstytucyjne podstawy bezpieczeństwa 2102-BW-L-Z3KPBE

Wykład obejmuje następującą szczegółową problematykę:
1. Istota konstytucji jako gwaranta ładu politycznego w państwie; wartości konstytucyjne;
2. Naczelne zasady ustrojowe (konstytucyjne) ujmujące problematykę bezpieczeństwa państwa: zasada demokratycznego państwa prawnego, zasada państwa jako dobra wspólnego, zasada subsydiarności, zasada suwerenności i niepodległości;
3. System rządów w RP a efektywność w zapewnieniu państwu bezpieczeństwa: pozycja ustrojowa, funkcje i kompetencje głowy państwa, parlamentu i rządu i wzajemne między nimi relacje w kontekście bezpieczeństwa państwa;
4. Prawa i wolności oraz obowiązki człowieka i obywatela a konstytucyjne regulacje dotyczące bezpieczeństwa państwa;
5. Problem wojny i pokoju w świetle rozwiązań konstytucyjnych;
6. Rola i stosowanie konstytucji w stanach nadzwyczajnych;
7. Konstytucyjna rola sił zbrojnych w Konstytucji RP z 1997 r. na tle porównawczym oraz na tle polskich tradycji ustrojowych;

Szacowana całkowita liczba godzin, którą student musi przeznaczyć na osiągnięcie efektów kształcenia: 75 godzin (18 godzin zajęć dydaktycznych, 27 godzin bieżącego zapoznawania się z literaturą, 30 godzin powtórzenia materiału i przygotowania się do egzaminu).

W cyklu 2023Z:

Wykład obejmuje następującą szczegółową problematykę:

1. Istota konstytucji jako gwaranta ładu politycznego w państwie; wartości konstytucyjne;

2. Naczelne zasady ustrojowe (konstytucyjne) ujmujące problematykę bezpieczeństwa państwa: zasada demokratycznego państwa prawnego, zasada państwa jako dobra wspólnego, zasada subsydiarności, zasada suwerenności i niepodległości;

3. System rządów w RP a efektywność w zapewnieniu państwu bezpieczeństwa: pozycja ustrojowa, funkcje i kompetencje głowy państwa, parlamentu i rządu i wzajemne między nimi relacje w kontekście bezpieczeństwa państwa;

4. Prawa i wolności oraz obowiązki człowieka i obywatela a konstytucyjne regulacje dotyczące bezpieczeństwa państwa;

5. Problem wojny i pokoju w świetle rozwiązań konstytucyjnych;

6. Rola i stosowanie konstytucji w stanach nadzwyczajnych;

7. Konstytucyjna rola sił zbrojnych w Konstytucji RP z 1997 r. na tle porównawczym oraz na tle polskich tradycji ustrojowych;

W cyklu 2024Z:

Wykład obejmuje następującą szczegółową problematykę:

1. Istota konstytucji jako gwaranta ładu politycznego w państwie; wartości konstytucyjne;

4. Prawa i wolności oraz obowiązki człowieka i obywatela a konstytucyjne regulacje dotyczące bezpieczeństwa państwa;

5. Problem wojny i pokoju w świetle rozwiązań konstytucyjnych;

6. Rola i stosowanie konstytucji w stanach nadzwyczajnych;

7. Konstytucyjna rola sił zbrojnych w Konstytucji RP z 1997 r. na tle porównawczym oraz na tle polskich tradycji ustrojowych;

Założenia (opisowo)

Student powinien opanować podstawową wiedzę z zakresu podstaw wiedzy o prawie, w tym szczególnie systemu źródeł prawa w RP, form, celów i funkcji współczesnego państwa, ustroju politycznego współczesnej Polski. Oczekiwane umiejętności to zdolność myślenia teoretycznego, umiejętność analizy i syntezy wiedzy z zakresu nauk społecznych, umiejętność pracy ze źródłami (np. aktami prawnymi, dokumentami o charakterze politycznym). Oczekiwane kompetencje to zdolność do pogłębiania i udoskonalenia zdobytej wiedzy.

Koordynatorzy przedmiotu

Tomasz Słomka

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Tryb prowadzenia

w sali

Efekty kształcenia

W zakresie WIEDZY student po zakończeniu wykładu:
EK1. Zna i rozumie pojęcia w ujęciu i z zakresu problematyki przedmiotu: konstytucji i innych źródeł prawa, ładu i porządku konstytucyjnego, zasad konstytucyjnych, bezpieczeństwa ustrojowego, systemu rządów, godności człowieka, katalogu praw, wolności i obowiązków, sił zbrojnych, wojny i pokoju ( K_W04)
EK2. Zna i rozumie rolę konstytucji w tworzeniu ładu i porządku ustrojowego państwa oraz jako elementu stabilizującego życie polityczne państwa i integrującego społeczeństwo wokół określonych wartości i zasad (K_W02).
EK3. Posiada wiedzę o systemie naczelnych organów państwowych i ich roli w zapewnieniu państwu bezpieczeństwa (K_W04, K_W06).
EK4. Zna i rozumie istotę praw, wolności i obowiązków człowieka i obywatela w sytuacji stabilności ustrojowej oraz w stanach zagrożeń (K_W04, K_W08).
W zakresie UMIEJĘTNOŚCI student po zakończeniu wykładu:
EK6. Potrafi wyjaśnić rolę konstytucji i innych źródeł prawa w zakresie bezpieczeństwa państwa; wiedzą tą jest w stanie operować analizując praktykę ustrojową i bieżące wydarzenia społeczno-polityczne (K_U01).
EK7. Potrafi wskazać zadania różnego rodzaju organów i służb w zakresie ochrony konstytucji i ładu konstytucyjnego (K_U01).
EK8. Posiada umiejętność dostrzegania i interpretowania zależności między istniejących katalogiem praw, wolności i obowiązków a różnego rodzaju zagrożeniami oraz potrafi wskazać środki ochrony praw i wolności (K_U07).
W zakresie KOMPETENCJI student po zakończeniu wykładu:
EK9. Potrafi określać i definiować podstawowe priorytety służące przeciwdziałaniu zagrożeniom dla bezpieczeństwa ustrojowego (K_K05).

Kryteria oceniania

Podstawą oceny jest egzamin pisemny o charakterze opisowym.

Praktyki zawodowe

Praktyki zawodowe nie są wymagane.

Literatura

L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2012 i nast. wyd.

Parlamentarny nadzór nad sektorem bezpieczeństwa. Zasady, mechanizmy i praktyki, Warszawa 2004.

Z. Trejnis, Siły zbrojne w państwie demokratycznym i autorytarnym, Warszawa 1997.

W.J. Wołpiuk, Państwo wobec szczególnych zagrożeń, Warszawa 2002.

K. Prokop, Stany nadzwyczajne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Białystok 2005.

M. Brzeziński, Stany nadzwyczajne w polskich konstytucjach, Warszawa 2007.

Konstytucja a obronność, Warszawa 1996.

S. Hoc, Przestępstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, Opole 2002.

M. Zubik (red.), Konstytucja III RP w tezach orzeczniczych Trybunału Konstytucyjnego i wybranych sądów, Warszawa 2008.

T. Mołdawa, Naczelne władze państwa w sytuacji nadzwyczajnych zagrożeń (doświadczenia krajów Europy Zachodniej), [w:] Pokolenia. Kultura. Polityka. Księga jubileuszowa na 65-lecie Profesora Bronisława Gołębiowskiego, Warszawa 1999.

J. Szymanek, Rozporządzenie z mocą ustawy jako gwarancja bezpieczeństwa państwa, [w:] S. Sulowski, M. Brzeziński (red.), Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2009.

G. Rydlewski, Prezydent RP w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego, [w:] S. Sulowski, M. Brzeziński (red.), Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2009.

G. Rydlewski, Rada Ministrów i inne naczelne organy administracji rządowej w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego, [w:] S. Sulowski, M. Brzeziński (red.), Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2009.

A. Pakuła, Bezpieczeństwo publiczne jako dobro wspólne (kilka uwag i refleksji), [w:] A. Chajbowicz, T. Kocowski (red.), Bezpieczeństwo wewnętrzne w działaniach terenowej administracji publicznej, Kolonia Limited 2009.

S. Zalewski, Bezpieczeństwo polityczne państwa, Warszawa 2002.

D. Dudek, Bezpieczeństwo Rzeczypospolitej jako wartość konstytucyjna, [w:], L. Antonowicz, T. Guz, M.R. Pałubska (red.), Bezpieczeństwo Polski. Historia i współczesność, Lublin 2010.

A. Komadowska, Problematyka bezpieczeństwa państwa w kodeksie karnym z 1997 r., [w:], L. Antonowicz, T. Guz, M.R. Pałubska (red.), Bezpieczeństwo Polski. Historia i współczesność, Lublin 2010.

J. Zalewski, Apolityczność Sił Zbrojnych Drugiej i Trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej. Teoria i praktyka, Warszawa 2009.

S. Zalewski, Służby specjalne w państwie demokratycznym, Warszawa 2005.