Kryzysy polityczne w Polsce 2102-BW-L-Z2KRPP

Socjologiczne i politologiczne podstawy wiedzy o kryzysach
- istota zjawiska kryzysu politycznego
- definicja kryzysu politycznego w szerszej perspektywie (politycznej, społecznej, ekonomicznej)
- właściwości i metafory kryzysu politycznego
- kryzys polityczny a inne pojęcia z obszaru politologii: "stabilność polityczna", "system polityczny" czy "zmiana polityczna"

Polska Ludowa jako byt społeczno-polityczny
- najważniejsze przemiany przemiany w strukturze politycznej (ustrój, scena polityczna) oraz społecznej (społeczeństwo, demografia, gospodarka) Polski Ludowej w latach 1944-1989
- współzależności pomiędzy tymi przemianami a uwarunkowaniami kryzysów politycznych w Polsce Ludowej
- podstawy ładu instytucjonalno-politycznego Polski Ludowej w latach 1944-1989
- erozja systemu władzy w Polsce Ludowej w latach 1988-1989 i początki transformacji

Czerwiec 1956
- pierwszy kryzys polityczny w historii Polski Ludowej, który przyjął formę masowych wystąpień robotniczych
- krajowe (odwilż post-stalinowska) i międzynarodowe (XX Zjazd Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego)
- przyczyny kryzysu oraz okoliczności jego wystąpienia w Poznaniu
- przebieg zajść ulicznych i reakcja władzy
- polityczne i społeczne konsekwencje kryzysu
- współzależność pomiędzy wydarzeniami Czerwca '56 oraz Października '56

Październik 1956
- Październik '56 jako polityczna konsekwencja Czerwca '56
- mechanizmy zmiany politycznej w Polsce Ludowej w okresie odwilży: odejście od stalinowskiego modelu władzy
- walka polityczna wewnątrz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej pomiędzy frakcjami "Natolińczyków" i "Puławian"
- polityczna rola Władysława Gomułki
- krajowe (ferment polityczny) i międzynarodowe (powstanie węgierskie) uwarunkowania kryzysu politycznego
- istota zmiany politycznej pomiędzy lipcem 1956 roku a styczniem 1957 roku
- przebieg wydarzeń ulicznych
- zlikwidowanie tygodnika "Po Prostu" jako symboliczne zamknięcie przemian październikowych
- bilans polskiej odwilży post-stalinowskiej 1954-1957

Marzec 1968
- kontekst uwikłania Uniwersytetu Warszawskiego w kryzys polityczny marca 1968 roku
- szarszy kontekst gomułkowskiej "małej stabilizacji" oraz zaostrzanie się stosunków społeczno-politycznych w Polsce Ludowej w drugiej połowie lat 60-tych
- krajowe i międzynarodowe (wojna sześciodniowa) uwarunkowania kryzysu
- związek nagonki antysemickiej zapoczątkowanej w strukturach partyjnych z późniejszymi wydarzeniami
- polityka Władysława Gomułki wobec przeciwników politycznych i jej konsekwencje
- sytuacja wewnętrz PZPR: znaczenie środowiska "Partyzantów" skupionego wokół Mieczysława Moczara
- przebieg samego kryzysu: od sprawy "Dziadów" Dejmka, przez rewoltę studencką, aż po czystki w aparacie partyjnym

Grudzień 1970
- powolny upadek polityczny Władysława Gomułki-
sytuacja w PZPR po Marcu'68
- krajowe i międzynarodowe uwarunkowania ostatnich lat rządów Władysława Gomułki
- podłoże polityczno-ekonomiczne podwyżki cen w grudniu 1970 roku - głównej przyczyny wystąpień robotniczych na Wybrzeżu
- przebieg protestów
- odsunięcie Władysława Gomułki od władzy
- wymiana kadr na najważniejszych stanowiskach w aparacie partyjnym i państwowym po odejściu Władysława Gomułki

Czerwiec 1976
- społeczno-gospodarcze przyczyny kryzysu Czerwca '76 w kontekście wcześniejszych osiągnięć ekipy Gierka
- międzynarodowe uwarunkowania wpływające na sytuację polityczno-społeczną w Polsce Ludowej w połowie lat 70-tych
- operacja "Lato 76"?
- początek wydarzeń Czerwca '76
- przebieg tych wydarzeń w Radomiu, Ursusie i Płocku
- związek między wystąpieniami robotników i reakcją na nie władzy a powstaniem pierwszych struktur opozycji demokratycznej w Polsce Ludowej
- List 14, Komitet Obrony Robotników, Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela
- wpływ Czerwca '76 na układ sił we władzach PZPR

Sierpień 1980
- formy działalności opozycyjnej na Wybrzeżu po 1976 roku
- Wolne Związki Zawodowe?
- społeczno-polityczne i gospodarczo-ekonomiczne tło protestów robotniczy w Polsce w lecie 1980 roku
- przyczyny protestów robotników w Gdański w sierpniu '80
- przebieg wydarzeń na Wybrzeżu
- rozlanie się strajku na resztę Polski
- powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność"
- zażegnania kryzysu społeczno-politycznego oraz ugoda pomiędzy protestującymi i rządzącymi
- "karnawał Solidarności"
- Lech Wałęsa - kontrowersje wokół jednej z kluczowych postaci Sierpnia '80

Grudzień 1981
- kryzys polityczny jako konsekwencja "karnawału Solidarności"
- wpływ przemian społeczno-politycznych w Polsce Ludowej po sierpniu 1980 roku na aparat państwowo-partyjny
- międzynarodowe uwarunkowania decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego
- przebieg wydarzeń
- krótkoterminowe i długoterminowe konsekwencje wprowadzenia stanu wojennego
- najważniejsze kontrowersje w dzisiejszych dyskusjach o stanie wojennym