Podstawy wiedzy o prawie 2102-BW-L-Z1PWOP

Wielość systemów normatywnych we współczesnym świecie. Pojęcie systemu normatywnego. Klasyfikacja systemów normatywnych. Relacje pomiędzy wybranymi systemami normatywnymi. System norm prawnych na tle innych systemów normatywnych.
Sposoby formułowania wypowiedzi normatywnej. Wypowiedzi performatywne i ich specyfika; rodzaje wypowiedzi performatywnych. Koncepcja dyrektywy i sposoby jej formułowania. Rodzaje dyrektyw.
Problem definiowania prawa. Przegląd wybranych koncepcji prawa i budowanych na ich podstawie definicji. Prawo jako zjawisko polityczne.
Język prawny i język prawniczy.
Źródła prawa - kryteria klasyfikacyjne. System źródeł prawa w Polsce. Prawo powszechnie obowiązujące a prawo wewnętrzne administracji rządowej. Konstytucja i jej specyfika jako aktu normatywnego. Zakres regulacji ustawowej. Akty wykonawcze do ustaw - rozporządzenie, uchwała RM i zarządzenie. Prawo miejscowe. Organy promulgacyjne. Źródła prawa w Unii Europejskiej. Prawo międzynarodowe w systemie źródeł prawa polskiego.
Akt normatywny i jego budowa. Tworzenie prawa. Podstawowe zasady techniki prawodawczej. Sposób formułowania przepisów prawnych. Specyfika wstępów do ustaw. Klauzule generalne.
Norma prawna i przepis prawny - wzajemne relacje. Budowa normy prawnej - hipoteza, dyspozycja i sankcja. Spór o model budowy normy prawnej. Problem sankcji jako elementu normy prawnej. Koncepcja norm sprzężonych. Klasyfikacja norm prawnych. Zasady i reguły prawne. Normy kolizyjne i ich budowa. Rodzaje przepisów prawnych.
Stosunek prawny. Powstanie, zmiana i wygaśnięcie stosunku prawnego. Elementy stosunku prawnego. Rodzaje stosunków prawnych.
Obowiązywanie prawa w czasie i przestrzeni. Zasada lex retro non agit. Omijanie prawa. Interpretacja przepisów prawnych. Wykładnia prawa - rodzaje, sposób stosowania. Specyfika rozumowań prawniczych. Koncepcja racjonalnego prawodawcy.
Stosowanie prawa i przestrzeganie prawa. Zasada ignorantia iuris nocet. Odpowiedzialność prawna. Pojęcie winy i kary. Problem skuteczności prawa.
Pojęcie sprawiedliwości - spór o sposób klasyfikacji.
Demokratyczne państwo prawne. Specyfika polskiego ujęcia - demokratyczne państwo prawne

W cyklu 2023Z:

I
Istota i pojęcie prawa, związki prawa z państwem, prawo a inne zespoły norm społecznych, pojęcie praworządności
II
Akt prawny, akty normatywne, akty indywidualne.
Przepis prawny, rodzaje przepisów prawnych.
Norma prawna i jej struktura: hipoteza, dyspozycja, sankcja.
III
Źródła prawa, formy tworzenia prawa, system źródeł prawa w RP (konstytucyjna klasyfikacja źródeł prawa: źródła powszechnie obowiązującego prawa i źródła prawa o charakterze wewnętrznym), publikacja i ogłaszanie aktu normatywnego.
IV
Obowiązywanie prawa: w przestrzeni, w czasie (vacatio legis, lex retro non agit), osobowe obowiązywanie prawa.
Przestrzeganie prawa, naruszanie prawa, obchodzenie prawa, „nieposłuszeństwo obywatelskie”.
Stosowanie prawa, domniemania faktyczne, domniemania prawne, instytucja nullum crimen sine lege.
V
Stosunki prawne, elementy stosunku prawnego (strony, przedmiot, treść stosunku prawnego).
VI
Wykładnia prawa (pojęcie, rodzaje), moc wiążąca wykładni prawa, wykładnia dokonywana przez Sąd Najwyższy.
VII
System prawa, prawo publiczne a prawo prywatne, prawo materialne a prawo formalne, prawo wewnętrzne państwa a prawo międzynarodowe publiczne,
VIII
Gałęzie prawa RP. Charakterystyka wiodących gałęzi prawa w systemie prawa RP: prawo konstytucyjne, prawo administracyjne, prawo cywilne, prawo karne.
IX
Specyfika i źródła prawa Unii Europejskiej.

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Koordynatorzy przedmiotu

Piotr Skorupa
Jarosław Szczepański

Efekty kształcenia

- rozumienie poszczególnych rodzajów więzi społecznych zachodzących w różnych strukturach społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem tych, które mają znaczenie dla bezpieczeństwa człowieka oraz aspektów prawnych (K_W02);
- rozumienie norm, regulacji, przepisów rządzących strukturami i instytucjami społeczno-politycznymi ze szczególnym uwzględnieniem tych, które służą utrzymaniu porządku społeczno-politycznego i bezpieczeństwa (K_W04);
- rozumienie mechanizmów prawnych funkcjonowania współczesnego, demokratycznego państwa, administracji rządowej i samorządowej (K_W06);
- dostrzeganie złożoności systemu prawnego i umiejętność dyskusji (K_U01);
- umiejętność pracy w zespołach (K_U02).

Kryteria oceniania

Aktywność na zajęciach. Konwersatorium kończy się egzaminem w formie testu.

Literatura

1. S. Korycki, J. Kuciński (red.), Z. Trzciński, J, Zaborowski, Zarys prawa, Warszawa 2005,…, 2010.
2. J. Kuciński (red.), Jan Barcz, Andrzej Bierć, Jolanta Jakubowska-Hara, Stefan Korycki, Jerzy Kuciński, Walerian Sanetra. Zarys prawa, Warszawa 2016.
3. W. Siuda, Elementy prawa dla ekonomistów, Warszawa 2005, …, 2013.
4. T. Chauvin, T. Stawecki, P. Winczorek, Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2009, …, 2018.
5. Z. Muras, Podstawy prawa, Warszawa 2008, … 2017.

Teksty źródłowe:
Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997r.,
Ustawa z dnia 20 lipca 2000r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (T.j. Dz.U. 2019 poz. 1461)
Ustawa z dnia 14 kwietnia 2000r. o umowach międzynarodowych (T.j Dz.U. 2020 poz. 127)
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (T.j. Dz.U. 2016 poz. 283)

W cyklu 2023Z:

Teksty źródłowe:
Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997r.,

Ustawa z dnia 20 lipca 2000r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (T.j. Dz.U. 2019 poz. 1461)

Ustawa z dnia 14 kwietnia 2000r. o umowach międzynarodowych (T.j Dz.U. 2020 poz. 127)

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (T.j. Dz.U. 2016 poz. 283)

Uwagi

W cyklu 2023Z:

Zajęcia odbywają się stacjonarnie w terminach zgodnych z planem zajęć.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2102-BW-L-Z1PWOP w USOSweb