Administracja publiczna 2102-BW-L-D2ADPU

W toku realizacji zajęć studenci zdobywają i pogłębiają wiedzę a także umiejętności poznawcze w zakresie funkcjonowania administracji publicznej. Poznają cechy, funkcje administracji, przesłanki sprawnej administracji. Istotnym częścią zajęć jest analiza mechanizmów działania i zasad organizacji administracji publicznej oraz procesów modernizacyjnych, którym podlega system administracji publicznej. Studenci poznają aktualną strukturę organizacyjną i terytorialną administracji w Polsce w kontekście innych (narodowych) modeli administracji publicznej. Studenci poznają zagadnienia związane z kontrolą administracji. Ponadto uzyskują wiedze na temat pracowników administracji publicznej : ścieżek wstąpienia i kariery w administracji a także znaczenia jakości służb publicznych dla sprawności i efektywności państwa. Uczą się brać udział w działaniu administracji ( partycypacja publiczna w administracji) . Poznają założenia koncepcji good governance

Tematyka zajęć:

1. Pojęcie, istota, misja, zakres podmiotowy i struktura administracji publicznej. Główne problemy i narzędzia analizy systemu administracji publicznej. Społeczny charakter i związki administracji z państwem, polityką i prawem oraz zasady legitymizacji i podstawowe funkcje oraz cechy administracji.
2. Administracja publiczna w Polsce w ujęciu historycznym: główne etapy, prawidłowości i kierunki zmian; modele jakościowe administracji (modele administracji państwa niedemokratycznego i demokratycznego) i kryteria ich wyodrębnienia podstawowe przesłanki zróżnicowania i unifikacji administracji – zagadnienia podstawowe.
3. Administracja publiczna w Polsce w ujęciu normatywnym: zakres i tryb regulacji normatywnych dotyczących administracji publicznej; administracja jako przedmiot i podmiot prawa, zasady i dziedziny prawa administracyjnego; administracja jako podmiot wykonujący prawo – zagadnienia podstawowe.
4. Administracja publiczna w Polsce jako system organów i instytucji: rodzaje instytucji w administracji; zasady organizacji oraz podstawowe relacje wewnątrz administracji; tło zasadniczego podziału terytorialnego; zjawisko centralizacji oraz dekoncentracji i decentralizacji w administracji; pozycja administracji rządowej i samorządu terytorialnego – zagadnienia podstawowe.
5. Współczesny model samorządu terytorialnego w Polsce: istota samorządu terytorialnego, system źródeł prawa, pozycja obywateli, wybory samorządowe – podstawowe rozwiązania systemowe.
6. Struktury organizacyjne i rozwiązania instytucjonalne w samorządzie terytorialnym: szczebel gminy, powiatu i województwa; specyfika samorządu terytorialnego w dużych miastach; modele organów stanowiących i wykonawczych (kształt, mechanizmy powoływania, relacje wzajemne); status referendum lokalnego – zagadnienia podstawowe.
7. Zadania i kompetencje organów administracji publicznej w Polsce oraz prawne formy ich realizacji: typologia zadań; akty normatywne; prawo miejscowe; akty planowania; akty indywidualne; inne formy prawne;
8. System administracji rządowej w Polsce: Rada Ministrów i Prezes Rady Ministrów; organy i urzędy centralnej administracji rządowej; terenowa administracja rządowa (wojewoda i zespolona administracja rządowa, niezespolona administracja rządowa); relacje administracji rządowej z administracją samorządu terytorialnego – zagadnienia podstawowe.
9. Administracja publiczna w Polsce jako system decyzyjny: rodzaje i status decyzji; procedury decydowania; standardy; napięcia i granice w działaniu decyzyjnym administracji; mechanizmy wspomagania decydowania w administracji – zagadnienia podstawowe.
10. Zakres, zasady, instrumenty i formy działania w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego organów i urzędów administracji publicznej.
11. Administracja publiczna w Polsce jako przedmiot ocen i wartościowania: kryteria ocen; rodzaje oraz mechanizmy nadzoru, kontroli i ewaluacji; problemy odpowiedzialności; rodzaje patologii w administracji i mechanizmy ich ograniczania; pojęcie i standardy „dobrej administracji” – zagadnienia podstawowe.
12. Administracja publiczna jako system kadrowy: urzędnicy zawodowi i politycy w administracji; zasady prawa urzędniczego i systemu służby cywilnej; zagadnienie konfliktu interesu; etyka administracji. Mechanizmy antykorupcyjne – zagadnienia podstawowe.
13. Administracja publiczna w Polsce procesie zmian: uwarunkowania i kierunki zmian, wpływ integracji europejskiej, problemy europeizacji administracji publicznej, wpływ procesów globalizacji, zjawisko e-administracji jako następstwo rewolucji informatycznej.

W cyklu 2023L:

Tematyka zajęć:

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Tryb prowadzenia

w sali

Założenia (opisowo)

Celem zajęć jest zdobycie wiedzy w zakresie podstawowych pojęć, teorii oraz instytucji, procesów i mechanizmów charakterystycznych dla administracji publicznej, ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązań przyjętych w Polsce. Oczekiwane umiejętności to zdolność praktycznego wykorzystania zdobytej wiedzy teoretycznej jako analityk bądź uczestnik procesów funkcjonowania administracji publicznej. Oczekiwane kompetencje to zdolność do samodzielnej pracy opartej na informacjach pozyskanych w trakcie zajęć, na źródłach prawa oraz na literaturze. Po zajęciach Student ma podstawową wiedzę w zakresie nauk administracyjnych oraz ich miejscu w systemie nauk społecznych: zna istotę, definicje, misję i formy działania administracji oraz podstawowe modele administracji publicznej; orientuje się w głównych podejściach badawczych w analizach administracji; ma podstawową wiedzę z zakresu prawa administracyjnego oraz ustroju i zadań organów administracji w Polsce: zna podstawowe rozwiązania administracji publicznej na szczeblu centralnym oraz w gminie, powiecie i województwie; ma podstawową wiedzę z zakresu postępowania administracyjnego; zna relacje pomiędzy zjawiskami społecznymi właściwymi dla nauk o administracji: ma podstawową wiedzę w zakresie zagadnień doktrynalnych, normatywnych, organizacyjnych, proceduralnych i kadrowych dotyczących zadań organów i urzędów administracji terytorialnej w Polsce w systemu bezpieczeństwa wewnętrznego; rozumie kierunki zmian w administracji oraz ich powiązanie z innymi dziedzinami życia społecznego i politycznego; potrafi zidentyfikować na podstawowym poziomie aksjologiczne, normatywne, organizacyjne, proceduralne i kadrowe zagadnienia administracji publicznej; rozumie kierunki zmian w administracji.

Koordynatorzy przedmiotu

Joachim Osiński
Grzegorz Rydlewski

Efekty kształcenia

WIEDZA

EU1. Student zna struktury administracji publicznej w państwie, relacje zachodzące pomiędzy administracją i polityką, pomiędzy administracją a obywatelem/społeczeństwem, zna relacje wewnątrz administracji (kontrola, nadzór, kierowanie), jak i relacje administracji z otoczeniem (kontrola, ewaluacja) [K_W01]
EU2. Zna procesy zachodzące w administracji (koncentracja, dekoncentracja, centralizacja, decentralizacja, dewolucja, modernizacja) [KW_01]
EU3. Zna struktury administracji w wymiarze centralnym i terenowym, w tym lokalnym, ponadlokalnym i regionalnym [KW_01]
EU4. Zna postawy prawne działania administracji, odróżnia prawo powszechnie obowiązujące i prawo wewnętrzne jako regulatory działania administracji [KW_04]
EU5. Rozpoznanie różne podmioty w systemie administracji publicznej: organy, urzędy, komitety, agencje, organy monokratyczne, organy kolegialne, decyzyjne, doradcze, organy naczelne, centralne, terenowe, organy administracji rządowej i samorządowej [K_W06]
EU6. Wyróżnia zadania administracji publicznej i dzieli je na kategorie [K_W06]

UMIEJĘTNOŚCI

EU7. Student potrafi rozpoznać rolę czynnika osobowego w administracji, porównuje obowiązki urzędnika publicznego w stosunku do pracownika ze sfery prywatnej – dobiera je na podstawie aktów prawnych, które normują działanie urzędników (np. ustawa o służbie cywilnej). Rozpoznaje zjawisko korupcji w administracji [K_U02]
EU8.Ma świadomość znaczenia aktywnego udziału obywatela w działaniach administracji dla wzmacniania efektywności i jakości administracji publicznej [K_U02]
EU9. Potrafi korzystać się stron organów promulgacyjnych oraz Biuletynów Informacji Publicznej poszczególnych urzędów administracji. Rozróżnia oficjalne strony urzędów – od stron podmiotów prywatnych [K_U03]
EU10. Potrafi na podstawie doniesień medialnych zrekonstruować ich przebieg procesów medialnych w oparciu o odpowiednie ustawy. Potrafi wskazać na błędy w przekazie medialnym – szukając informacji w aktach prawnych [K_U03]

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

EU11. Ma świadomość znaczenia rzetelnego wykształcenia i przygotowania do pracy w służbie publicznej [K_U02]
EK12 Jest gotów do przeprowadzenia różnych inicjatyw społecznych we współpracy z administracją publiczną [K_K03]
EK13 Potrafi analizować akty prawne jako niezbędnej procedury w kontaktach z administracją – tak by uzyskać zamierzony cel – np. zainicjować referendum, [K_K03]
EK23 Rozumie czym jest korupcja i potrafi skazać na przykłady korupcji w administracji (znane z przekazu medialnego) [K_K03]

Kryteria oceniania

Egzamin pisemny, trzy pytania testowe oraz trzy zagadnienia do zwięzłego omówienia. W trakcie semestru student otrzyma 40 pytań, które stanowić będą podstawę zadań egzaminacyjnych. Na ostatnich zajęciach przedstawione zostaną odpowiedzi na pytania budzące wymagające dodatkowego komentarza.

Praktyki zawodowe

===

Literatura

1. Chmaj Marek (red.), Administracja rządowa w Polsce, Warszawa 2012.
2. Czaputowicz Jacek (red.), Administracja publiczna w dobie integracji europejskiej, Warszawa 2008.
3. Dolnicki Bogdan, Samorząd terytorialny, Warszawa 2019.
4. Hausner Jerzy (red.), Administracja publiczna, Warszawa 2017.
5. Itrich-Drabarek Jolanta (red.), Encyklopedia administracji, Warszawa 2018, http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Strona_g%C5%82%C3%B3wna
5. Izdebski Hubert, Kulesza Michał, Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Warszawa 2004.
6. Knosala Ernest, Zarys nauki administracji, Warszawa 2010
7. Kudrycka Barbara, Peters B. Guy, Suwaj Patrycja (red.), Nauka administracji, Warszawa 2009.
8. Leoński Zbigniew, Nauka administracji, Warszawa 2010.
9. Leoński Zbigniew, Samorząd terytorialny w RP, Warszawa 2006.
10. Malec Jerzy, Malec Dorota, Historia administracji i myśli administracyjnej, Kraków 2003.
11. Ochendowski Eugeniusz, Prawo administracyjne. Część ogólna, Toruń 2013.
12. Osiński Joachim, Administracja publiczna na tle zmian instytucji państwa w XXI wieku, Warszawa 2008.
13. Peters Guy B., Administracja publiczna w systemie politycznym, Warszawa 1999.
14. Przybyszewski Roman, Administracja publiczna wobec przemian społeczno-ekonomicznych epoki informacyjnej, Toruń 2009.
15. Rydlewski Grzegorz, Modernizacja administracji. Studium polityk administracyjnych w Polsce, Warszawa 2015.
16. Rydlewski Grzegorz, Polityka i administracja w rządach państw członkowskich unii europejskiej studium politologiczne, Warszawa 2006.
17. Rydlewski Grzegorz, Systemy administracji publicznej w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Warszawa 2007.
18. Rydlewski Grzegorz, Megasystem bezpieczeństwa narodowego w Polsce. Ujęcie procesowe i funkcjonalno-decyzyjne, Toruń 2017.
19. Zieliński Eugeniusz, Administracja rządowa i samorządowa w Polsce, Warszawa 2013.

Źródła internetowe:
Itrich-Drabarek Jolanta (red.), Encyklopedia administracji, Warszawa 2018,

Izdebski Hubert, Od administracji publicznej do public governance w: "Zarządzanie Publiczne"nr 1 (1), 7-20 2007,

Dolnicki Bogdan, Samorząd terytorialny, 2012,

Rydlewski Grzegorz, Współczesne rządy wobec wyzwań nowego modelu rządzenia:

B. Guy Peters, Bob Jessop, Dwie wizje rządzenia decentracją i recentracja procesów rządzenia "Zarządzanie Publiczne" nr 15 (1), 107-122 2011,

Dobrowolski Zbysław, Administracja publiczna w Polsce, Zarządzanie. Zarys problematyk, Kraków 2018,