Stosunki wyznaniowe w Rzeczypospolitej Polskiej 2102-2WM7SWRP

Przedmiot zawiera cztery główne zagadnienia. Są to: idea wolności sumienia i wyznania; pluralizm systemów stosunków między państwem i Kościołem w przeszłości i w dobie współczesnej; nauczanie Kościoła katolickiego w kwestii stosunków państwo-Kościół; stosunki państwo-Kościół i status prawny związków wyznaniowych w Polsce w latach 1918-2006. Szczegółowa zawartość przedmiotu jest następująca:
I. Wolność sumienia i wyznania (wolności religii) jako podstawowe prawo człowieka: ewolucja idei (od tolerancji religijnej do wolności wyznania); pojęcie wolności sumienia i wyznania; podmiotowy i przedmiotowy zakres wolności sumienia i wyznania; granice, gwarancje i prawna ochrona wolności sumienia i wyznania w prawie polskim i prawie międzynarodowym.
II. Model państwa wyznaniowego: istota systemu powiązania państwa i Kościoła; charakter państwa w systemie powiązania; istota państwa wyznaniowego; wolność sumienia i wyznania w systemie powiązania państwa i Kościoła.
III. Model państwa świeckiego: geneza zasady rozdziału państwa i Kościoła; istota, konsekwencje i zasięg geograficzny systemu rozdziału państwa i Kościoła; charakter państwa w systemie rozdziału; znaczenie reguły neutralności państwa w kwestiach światopoglądowych; wolność sumienia i wyznania w systemie rozdziału państwa i Kościoła.
IV. Zarys nauki społecznej Kościoła katolickiego i koncepcja stosunków państwo-Kościół w ujęciu Soboru Watykańskiego II: kształtowanie się, zasady i treść katolickiej nauki społecznej (doktryny) w XIX i XX w.; samookreślenie roli Kościoła katolickiego w sferze życia politycznego oraz optimum stosunków Kościół-państwo w świetle ustaleń Soboru Watykańskiego II; koncepcja stosunków Kościół-państwo w nauczaniu papieża Benedykta XVI.
V. Stosunki państwo-Kościół w Polsce w latach 1918-1939: struktura wyznaniowa społeczeństwa polskiego; konstytucyjne zasady stosunków wyznaniowych w państwie; status prawny związków wyznaniowych; realizacja zasady wolności sumienia i wyznania w życiu publicznym.
VI. Stosunki wyznaniowe w Polsce w latach 1944-1989: struktura religijna społeczeństwa polskiego; ideowo-polityczne podstawy relacji państwo-Kościół i ich ujęcie w konstytucji z 1952 r.; realizacja rozdziału Kościoła i państwa; status prawny kościołów i innych związków wyznaniowych w okresie istnienia Polski Ludowej.
VII. Stosunki wyznaniowe w Polsce postkomunistycznej: znaczenie ustaw wyznaniowych uchwalonych 17 maja 1989 r.; zasady stosunków wyznaniowych obowiązujące w latach 1989-1997 i zakres ich realizacji; treść przepisów wyznaniowych w Konstytucji RP z 1997 r.; postawa Kościoła katolickiego wobec przemian ustrojowych w Polsce.
VIII. Istota i znaczenie konkordatu z 1993 r.: teoria współczesnego konkordatu w zarysie; historia i losy konkordatu polskiego podpisanego w 1993 r.; podstawowe zasady i treść konkordatu; przepisy wykonawcze do konkordatu; konkordat i sytuacja prawna niekatolickich związków wyznaniowych w Polsce.
IX. Status prawny związków wyznaniowych oraz ich sytuacja majątkowa: autonomia i niezależność państwa i Kościoła; tworzenie nowych związków wyznaniowych; zagadnienie osobowości prawnej i sposobu powstawania wyznaniowych osób prawnych; uprawnienia majątkowe i źródła finansowania działalności kościołów i innych związków wyznaniowych.
X. Działalność związków wyznaniowych w Polsce: podstawy prawne i zakres organizacyjny tej działalności; charakterystyka działalności o charakterze kultowym (kult publiczny), oświatowo-wychowawczym, opiekuńczym i kulturalnym.