Teoria komunikacji społecznej 2101-L-D1TKSP-DPRM
Tematyka wykładu obejmuje przedstawienie najważniejszych zagadnień z zakresu ogólnej wiedzy o komunikowaniu oraz ogólna charakterystykę komunikowania interpersonalnego, grupowego, sieciowego i działania mediów w systemie społecznym. Bloki tematyczne wykładu:
1.Narzędzia komunikowania (znaki, kody, języki, media, kompetencja komunikacyjna).
2.Komunikowanie jako interakcja (interakcja „ja-mnie”, przejmowanie roli innego, tożsamość, kształtowanie wizerunku).
3.Interakcja jako dyskurs (płaszczyzny interakcji i roszczenia ważnościowe, typy interakcji, działanie komunikacyjne jako dyskurs – lokucja, illokucja, perlokucja).
4.Konstruowanie przekazu (poziomy i ramy konstrukcji przekazu, konwencje narracyjne i schemat sytuacji dramaturgicznej, cechy gatunkowe, konstrukcja opowieści mitycznej).
5.komunikowanie interpersonalne (budowanie relacji, związku i więzi, dynamika interakcji, poznawcze i perswazyjne podstawy interakcji).
6.Komunikowanie interpersonalne w małej grupie (grupa jako środowisko komunikacyjne, rodzaje i cykl życia grup, podejmowanie decyzji w ramach grupy).
7.Interakcje komunikacyjne w małych grupach (przywództwo i władza w grupie, struktura relacji grupowych a efektywność działania grupy).
8.Komunikowanie sieciowe (główne cechy charakterystyczne).
9.Media masowe ( typy instytucji nadawczych, orientacja komunikacyjna, funkcje komunikowania, doktrynalne podstawy i ramy działania).
10.Komunikowanie masowe w demokratycznym systemie politycznym (funkcjonowanie mediów w „warunkach normalnych” – stosunek polityków do mediów i mediatyzacja polityki, rola mediów w kampaniach wyborczych i sytuacjach kryzysowych).
11.Komunikowanie masowe w gospodarce rynkowej (media jako element i uczestnik rynku, komercjalizacja, rola reklamy w działaniu mediów i funkcjonowaniu rynku, mitologizacja reklamy).
12.Komunikowanie masowe a stosunki władzy w społeczeństwie (teoria hegemonii i „wytwarzanie zgody”, jednostka jako obywatel i konsument, poczucie podmiotowości).
13.Oddziaływanie i efekty mediów (wpływ mediów na interakcje społeczne, teoria dwustopniowego przepływu, teoria spirali milczenia, efekt trzeciej osoby).
14.Oddziaływanie i efekty mediów (ustalanie porządku dziennego, luka wiedzy, podejście użytkowania i korzyści, teoria recepcji, kultywowanie głównego nurtu kultury).
Tematyka podejmowana i dyskutowana w ramach ćwiczeń stanowi rozwinięcie, uszczegółowienie oraz uzupełnienie tematyki wykładu. Najważniejsze obszary tematyczne ćwiczeń to: kompetencja komunikacyjna (wykształcenie i płeć jak wyznaczniki stylu komunikowania), modele komunikowania, komunikowanie niewerbalne, elementy perswazji w komunikowaniu, schematy i stereotypy w komunikowaniu, konstruowanie struktur narracyjnych, interakcja symboliczna i analiza ramowa, dekodowanie rzeczywistości społecznej, istota i odmiany dyskursu, analiza dyskursów medialnych, wolność i odpowiedzialność w komunikowaniu społecznym, podobieństwa i różnice między mediami publicznymi i komercyjnymi, gatunki medialne, specyfika gatunkowa przekazów a świat przedstawiony w mediach, audytorium a publiczność, efekty krótkofalowe i długofalowe mediów, modele i teorie komunikacji międzykulturowej.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (wykładu i ćwiczeń) student:
WIEDZA
1. wie co to jest dyskurs i na czym polega rola różnych formuł i konwencji
gatunkowych w konstruowaniu przekazów, opisywaniu rzeczywistości,
wyrażaniu emocji oraz krytycznym dekodowaniu przekazów przez różne
grupy odbiorców,
2. zna główne cechy różnicujące poszczególne typy komunikowania
społecznego oraz właściwe dla nich media i kanały komunikacji,
3. zna podstawowe teorie wyjaśniające rolę autoprezentacji i konstrukcji
własnej tożsamości poprzez rozmaite zachowania komunikacyjne w
różnych sytuacjach i układach komunikacyjnych,
4. wie jak kształtuje się dynamika interakcji i budowania więzi społecznych
w procesach komunikacyjnych w ramach związków interpersonalnych
oraz w relacjach grupowych,
5. wie na czym polega specyfika komunikacji sieciowej oraz jak technologie
cyfrowe zmieniają charakter przekazu oraz relacje między różnymi
uczestnikami wymiany informacji w sieci,
6. wie jakie jest miejsce i rola mediów masowych w funkcjonowaniu
nowoczesnego systemu społecznego,
7. zna najważniejsze teorie efektów mediów, użytkowania mediów oraz
wpływu mediów na interakcje i środowisko społeczne.
UMIEJĘTNOŚCI
1. potrafi rozpoznawać intencje nadawcy, czynniki i okoliczności
warunkujące jego działanie, jawne i ukryte treści przekazu,
wieloznaczność i wielopoziomowość struktur tekstowych, zależność
tekstu od kontekstu, nastawienie i reakcje różnych grup odbiorców,
możliwe i prawdopodobne efekty różnych przekazów w różnych
społecznych układach odniesienia;
2. potrafi analizować działanie mechanizmów dyskursywnych, a w
szczególności dekonstruować znaczenie komunikacyjnych zachowań
człowieka, rekonstruować „modele mentalne” nadawcy, wzory interakcji
komunikacyjnych „wymuszanych” przez przekazy, różne postacie władzy
symbolicznej sprawowanej przez media, wyniki badań telemetrycznych;
3. umie wyjaśniać uwarunkowanie, przebiegi i następstwa procesów
komunikacyjnych w skali mikro (interakcje interpersonalne), mazzo
(interakcje w małych grupach) i makro (komunikowanie masowe w
systemie społecznym), a także zmiany procesów komunikowania
wynikające z rozwoju społeczeństwa sieciowego (Internet, konwergencja
mediów, multimedialność).
INNE KOMPETENCJE
1. rozumie działania i strategie komunikacyjne różnych aktorów
społecznych kształtujących otaczającą rzeczywistość,
2. rozumie motywacje do podejmowania i prowadzenia działań
komunikacyjnych w różnych sytuacjach społecznych i kontekstach
medialnych zgodnych z podstawowymi normami społecznymi i
standardami etycznymi,
3. dysponuje modelami pozwalającymi na programowanie własnej kariery
zawodowej w świecie mediów, w tym zwłaszcza identyfikowanie
głównych barier awansu zawodowego oraz wyznaczników sukcesu
medialnego.
Kryteria oceniania
Wiedza i umiejętności nabywane w toku ćwiczeń oceniane są na podstawie prezentacji i prac pisemnych przygotowywanych przez każdego studenta w czasie trwania zajęć, wiedza nabyta w toku wykładów oceniana jest w formie egzaminu pisemnego.
Praktyki zawodowe
Brak
Literatura
S.P.Morrealle, B.H.Spitzberg, J.K.Barge Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności (Warszawa 2007),
Maciej Mrozowski Media masowe. Wiedza, rozrywka i biznes (Warszawa 2001).
Em Griffin Podstawy Komunikacji społecznej (Sopot, 2003).
Denis McQuail Teoria komunikowania masowego (Warszawa 2007).
K.Adams, G.J.Galanes Komunikacja w grupach (Warszawa 2008).
M.Lister, J.Dovey, S.Giddings, I.Grant, K.Kelly Nowe media. Wprowadzenie).
Włodzimierz Głodowski Komunikowanie interpersonalne (Warszawa, 2005)
Literatura podstawowa dla ćwiczeń:
• Dziennikarstwo i świat mediów (Zbigniew Bauer i Edward Chudziński (Red.), Universitas, Kraków 2008, wyd IV zmienione i rozszerzone.
• John Fiske: Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, ASTRUM, Wrocław, 1999
• Tomasz Goban-Klas – Cywilizacja medialna. WSiP.
• Tomasz Goban-Klas – Media i komunikowanie masowe. Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999,
• Denis McQuail – Teoria komunikowania masowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2007
• Morreale S.P., Spitzberg B.H., Barge J.K.- Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności. Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa, 2007.
• Mrozowski M. (2001) Media masowe. Władza, rozrywka i biznes (ASPRA-JR, Warszawa.
• Em Griffin – Podstawy komunikowania społecznego. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003
• Walery Pisarek – Wstęp do nauki o komunikowaniu. Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne. Warszawa 2008
• Stanisław Michalczyk- Społeczeństwo medialne. Studia z teorii komunikowania masowego. Śląsk. Katowice 2008
John Fiske Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem Wrocław, 1999)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: