Europejska polityka spójności i rozwoju 2100-PP-M-D3EPSR
Pełny opis:
Europa była pierwszym regionem, który podszedł do swojej integracji w sposób holistyczny. Twórcy instytucji europejskich oparli proces budowania współpracy regionalnej na koncepcji spójności i równowagi rozwoju na wszystkich poziomach organizacji terytorialnej państw członkowskich, jak również współpracy transgranicznej, sub-regionalnej i regionalnej. Rozumieli, że tylko dzięki takiej strategii będzie można wdrażać polityki rozwoju w sposób efektywny i zapobiegający dysproporcjom gospodarczym oraz nierównościom społecznym na dużą skalę. Ta strategia miała wzmocnić demokratyczne systemy polityczne w Europie i zapobiec wybuchowi kolejnego konfliktu zbrojnego na skalę kontynentu i świata.
W ramach procesu postępującej integracji narastały wyzwania, związane z różnicami demograficznymi i terytorialnymi. W ramach traktatów ustanowiono mechanizmy solidarnościowe, związane z polityką rolną i społeczno-gospodarczą na poziomie narodowym i regionalnym. Trzeci, terytorialny wymiar tych mechanizmów, ustanowiono w 2008 roku. Wszystkie trzy mechanizmy stanowią trzy wymiary spójności UE, wspierane przez politykę spójności oraz fundusze strukturalne.
W ramach przedmiotu przedstawione zostanie ewolucja założeń i polityk spójności i rozwoju Wspólnot Europejskich, a następnie Unii Europejskiej. Wyjaśnione będą cele tych polityk UE takie jak umacnianie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej. Omówione zostaną również instytucjonalne źródła finansowania a także sposoby i instrumenty ich wykorzystania w celu wyrównywania dysproporcji między regionami, w szczególności między obszarami wiejskimi, obszarami podlegającymi przemianom przemysłowym i regionami, które cierpią na skutek poważnych i trwałych niekorzystnych warunków przyrodniczych lub demograficznych. Ważną rolę pośród przedstawianych zagadnień będą pełniły doświadczenie Polski i innych krajów, będących beneficjentami w poszczególnych perspektywach finansowych UE w ciągu ostatnich dwudziestu lat.
Zakres tematów:
1. Założenia rozwojowe Europy po II wojnie światowej – doświadczenia lat dwudziestych i trzydziestych oraz różnice rozwojowe poszczególnych krajów Europy
2. Koncepcje rozwoju w nowych ramach instytucjonalnych Wspólnoty Węgla i Stali
3. Polityki spójności o rozwoju Wspólnot Europejskich
4. Definicje polityk spójności i modele rozwoju w Unii Europejskiej
5. Ramy instytucjonalne polityk spójności
6. Zasady dystrybucji środków z funduszy spójności UE
7. Doświadczenia Polski w realizacji polityki spójności i rozwoju
8. Warsztaty – tworzenie lokalnych projektów i modeli rozwoju w ramach UE
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza – znajomość procesu ewolucji polityki spójności i rozwoju WE i UE, znajomość zasad polityki spójności UE, znajomość polskich regulacji i doświadczeń w realizacji polityki spójności
Umiejętności – rozumienie procesów rozwoju i zależności między poszczególnymi elementami rozwoju w wymiarze geograficznymi i sektorowym, identyfikacja celów rozwoju Polski w wymiarze lokalnym i krajowym w oparciu o strategie UE i Polski, dostosowanie projektów rozwojowych swojej społeczności lokalnej do możliwości finansowania z funduszy spójności UE
Metody dydaktyczne: metoda podająca i interaktywna
Kryteria oceniania
Metody i kryteria oceniania: aktywność na zajęciach (20%), lokalny projekt rozwojowy w grupach trzyosobowych i prezentacja (80%)
Literatura
Literatura :
1. Polityka spójności Unii Europejskiej : wybrane zagadnienia / Stanisław Naruszewicz.
Naruszewicz, Stanisław | 2004 | Warszawa : "Difin"
2. Wyzwania dla spójności Europy - gospodarka, zrównoważony rozwój, konkurencyjność / Pancer-Cybulska, Ewa Redakcja | Szostak, Ewa. Redakcja | 2017 | Wrocław : Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego
3. Polska w Unii Europejskiej : bilans korzyści / redakcja naukowa Stanisław Kluza ; [autorzy: Robert Azembski, Elżbieta Kawecka-Wyrzykowska, Stanisław Kluza, Witold M. Orłowski, Walenty Poczta ; Instytut Debaty Eksperckiej i Analiz Quant Tank, Fundacja Przyjazny Kraj], 2023 | Warszawa
4. Wybrane aspekty polityki spójności i rozwoju regionalnego Unii Europejskiej w Polsce w latach 1990-2020 : realizacja, wykorzystanie, perspektywy / Tomasz Hoffmann. Hoffmann, Tomasz (1973- ) Autor |2018 | Poznań : FNCE Wydawnictwo
5. Rola planowania przestrzennego w świetle polityki spójności Unii Europejskiej : wnioski dla teorii i praktyki / red. E. Węcławowicz-Bilska, M. Marx-Kozakiewicz ; Instytut Projektowania Miast i Regionów. Wydział Architektury PK. 2005 | Kraków : Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
6. Unia Europejska po 2020 roku w świetle aktualnych wyzwań : wybrane zagadnienia / Aleksandra Borowicz, Joanna Stefaniak. Borowicz, Aleksandra Autor | Stefaniak, Joanna (ekonomia). Autor | 2021 | Gdańsk ; Sopot : Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
7. Terytorialne efekty polityk Unii Europejskiej w Polsce / redakcja naukowa Grzegorz Gorzelak ; EUROREG Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych. Uniwersytet Warszawski. Gorzelak, Grzegorz (1949- ) Redakcja | Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (Uniwersytet Warszawski) Instytucja sprawcza | Wydawnictwo Naukowe "Scholar" Wydawca, 2022 | Warszawa
8. Leksykon polityki regionalnej Unii Europejskiej / Jarosław Kundera, Władysław Szmyt.
Kundera, Jarosław (1951- )| Wolters Kluwer Polska2008 | Kraków ; Warszawa
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: