Podstawy prawne prowadzenia działalności kulturalnej w Polsce 2100-PK-M-D4PPDK

Konwersatorium ma za zadanie wyposażyć studenta/kę w wiedzę na temat podstaw prawnych prowadzenia działalności kulturowej w Polsce oraz w kompetencje praktyczne: umiejętność poruszania się w odnośnej legislacji, wyszukiwania aktów prawnych wraz z komentarzami, wynajdywania porad i wskazówek prawnych, a także praktycznych zastosowań przepisów wyznaczających ramy działania i determinujących funkcjonowanie instytucji kultury w Polsce, a w końcu – świadomego i krytycznego rozumienia tego systemu.

Kurs obejmuje następujące bloki tematyczne, których zakres może być realizowany na więcej niż jednych zajęciach:

I. Katalog aktów prawnych dotyczących prowadzenia działalności kulturalnej w Polsce. Umiejscowienie działalności kulturalnej w kontekście prawa cywilnego, prawa pracy, prawa administracyjnego, prawa własności intelektualnej, ustaw branżowych, Konstytucji RP, prawa UE.

II. Podmioty uprawnione do prowadzenia działalności kulturalnej oraz podstawy prawne ich działania:
- organy państwowe
- jednostki samorządu terytorialnego
- organizacje pozarządowe – fundacje i stowarzyszenia
- organizacje prywatne, komercyjne
- działalność kulturalna a działalność gospodarcza
- organizacje pożytku publicznego i wolontariat

III. Ustawowe i pozaustawowe formy organizacyjne działalności kulturalnej. Muzea, biblioteki, narodowy zasób archiwalny i archiwa, ochrona zabytków. Kinematografia jako obszar działalności kulturalnej. Teatr, galerie artystyczne, filharmonie i in. instytucje kulturalne.

IV. Prawo autorskie w działalności instytucji kulturalnych. Podstawy prawne gwarancji oraz ograniczenia swobody wypowiedzi i wolności twórczości artystycznej w działalności kulturalnej.

V. Podstawowe rodzaje umów zawieranych w działalności kulturalnej.

VI. Krytyka podstaw prawnych kształtujących działalność kulturalną w Polsce – dyskusje, kontrowersje, dialog międzyinstytucjonalny.

Konwersatorium ma za zadanie wyposażyć studenta/kę w wiedzę na temat podstaw prawnych prowadzenia działalności kulturowej w Polsce oraz w kompetencje praktyczne: umiejętność poruszania się w odnośnej legislacji, wyszukiwania aktów prawnych wraz z komentarzami, wynajdywania porad i wskazówek prawnych, a także praktycznych zastosowań przepisów wyznaczających ramy działania i determinujących funkcjonowanie instytucji kultury w Polsce, a w końcu – świadomego i krytycznego rozumienia tego systemu.

Kurs obejmuje następujące bloki tematyczne, których zakres może być realizowany na więcej niż jednych zajęciach:

I. Katalog aktów prawnych dotyczących prowadzenia działalności kulturalnej w Polsce. Umiejscowienie działalności kulturalnej w kontekście prawa cywilnego, prawa pracy, prawa administracyjnego, prawa własności intelektualnej, ustaw branżowych, Konstytucji RP, prawa UE.

II. Podmioty uprawnione do prowadzenia działalności kulturalnej oraz podstawy prawne ich działania:
- organy państwowe
- jednostki samorządu terytorialnego
- organizacje pozarządowe – fundacje i stowarzyszenia
- organizacje prywatne, komercyjne
- działalność kulturalna a działalność gospodarcza
- organizacje pożytku publicznego i wolontariat

III. Ustawowe i pozaustawowe formy organizacyjne działalności kulturalnej. Muzea, biblioteki, narodowy zasób archiwalny i archiwa, ochrona zabytków. Kinematografia jako obszar działalności kulturalnej. Teatr, galerie artystyczne, filharmonie i in. instytucje kulturalne.

IV. Prawo autorskie w działalności instytucji kulturalnych. Podstawy prawne gwarancji oraz ograniczenia swobody wypowiedzi i wolności twórczości artystycznej w działalności kulturalnej.

V. Podstawowe rodzaje umów zawieranych w działalności kulturalnej.

VI. Krytyka podstaw prawnych kształtujących działalność kulturalną w Polsce – dyskusje, kontrowersje, dialog międzyinstytucjonalny.

LITERATURA KURSU:

1. Literatura wykorzystywana podczas zajęć

A. Akty prawne
- Konstytucja RP z dn. 02.04.1997 [Dz.U.1997.78.483] (fragm.)
- Ustawa z dn. 25.10.1991 o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej [Dz.U.2024.0.87] (całość)
- Ustawa z dn. 4.02.1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych [Dz.U.2022.2509 t.j.] (fragm.)
- Ustawa z dn. 21.11.1996 o muzeach [Dz.U.2022.385 t.j.] (fragm.)
- Ustawa z dn. 27.06.1997 o bibliotekach [Dz.U.2022.2393 t.j.] (fragm.)
- Ustawa z dn. 24.04.2003 o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie [Dz.U.2024.0.1491 t.j.] (fragm.)
- Ustawa z dn. 23.07.2003 o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami [Dz.U.2024.1292 t.j.] (fragm.)
- Ustawa z dnia 30.06.2005 o kinematografii [Dz.U.2023.130 t.j.] (fragm.)

B. przywołane orzecznictwo sądów polskich - odnośnie do tematu

2. Literatura do samodzielnej pracy studenta

I. Literatura obowiązkowa podstawowa – przygotowanie do zajęć

- Frankiewicz, A. (2012). Znaczenie prawne regulacji dziedzictwa narodowego i dóbr kultury w rozdziale I Konstytucji RP. Przegląd Prawa i Administracji, 88, 9-22.
- Gajewski, S. i Jakubowski, A. (2016). Ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Komentarz. (fragmenty)
- Golat, R. (2006). Podstawy prawa kultury. Poznań: Wyd. Poznańskie. (fragmenty)
- Hołda, J., Hołda, Z. i Ostrowska, D. (2005). Prawne podstawy działalności kulturalnej. Kraków. (fragmenty)
- Jagielska-Burduk, A. i Szafrański, W. (2012). Kultura w praktyce. Zagadnienia prawne. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. (fragmenty)
- Pluszyńska, A. (2015). Podstawy prawne organizacji kultury i mediów. Kraków: Attyka. (fragmenty)
- Potocki, A. (2018). Zależność samorządowych instytucji kultury w aspekcie prawnoporównawczym. Dialogi Polityczne, 22, 151–162.

II. Literatura obowiązkowa rozszerzająca – do wykorzystania podczas zajęć i/lub w pracy pisemnej

- Barbasiewicz, A. (2020). Ustawa o muzeach. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck. (fragmenty)
- Brzozowska, M. (2010). Prawo autorskie w kulturze. Praktyczny przewodnik po zakamarkach prawa autorskiego w muzeach, teatrach i innych instytucjach kultury. Bytom: Bytomskie Centrum Kultury. (fragmenty)
- Ciechorski, J. (2012). Ustawa o bibliotekach. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. (fragmenty)
- Fischer, I., Gawrońska-Baran, A. i Krywan, T. (2019). Vademecum dyrektora instytucji kultury. Wyd. 2,. Warszawa. (fragmenty)
- Ginter, A. i Michalak, A. (2024). Ochrona zabytków. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer. (fragmenty)
- Liżewski, S. i Winiarczyk, M. (2021). Działalność kulturalna: wybrane akty prawne. Warszawa: Wydawnictwo Prawo dla Praktyków. (fragmenty)
- NIK. (2018). Najwyższa Izba Kontroli o Działalności kulturalnej samorządów - informacje szczegółowe. KNO.430.012.2018. Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego. Warszawa: NIK. (fragmenty)
- Staszczyk, P. (2022). Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer Polska. (fragmenty)
- Tuleja, P. (2023). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer Polska. (fragmenty)

III. Literatura uzupełniająca

- Bychawska-Siniarska D. & Głowacka D., Swoboda wypowiedzi w działalności artystycznej a ochrona uczuć religijnych (strony 139-144). Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
- Golat, R. (2012). Zamówienia publiczne w sferze kultury. Warszawa: Wolters Kluwer.
- Grabowska, D. (2015). Biblioteki szkolne w Polsce – podstawy prawne. Bibliotekarz, 5, 1-6.
- Howorka, B. (2010). Bibliotekarz i prawo: podstawowe informacje o prawie dla pracowników bibliotek. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. (fragmenty)
- Howorka, B. (1997). Ustawa o bibliotekach – próba analizy. Poradnik Bibliotekarza, 11.
- Howorka, B. (1997). Ustawa z mojego złego snu. Bibliotekarz, 12.
Karczyński, Ł. (2015). Instrumenty pośredniego wsparcia kultury w prawie podatkowym. W J. Gliniecka, A. Drywa, E. Juchniewicz i T. Sowiński, Prawo finansowe wobec wyzwań XXI wieku (strony 321-338). Warszawa: CeDeWu.
- Podczaska, A. i Kujawska-Krakowiak, K. (2007). Sponsoring kultury i sztuki w praktyce. Istota sponsoringu, aspekty prawne, case studies. Warszawa: Fundacja Commitment to Europe arts & business. (fragmenty)
- Sewerynik, A. (2023). Prawo autorskie w instytucjach kultury + wzory do pobrania. Warszawa: C.H. Beck. (fragmenty)
- UMP. (2024, 07 21). UMP o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Pismo do MKiDN. Dostęp: Unia Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza - Komisja ds. Kultury Miast Unii Metropolii Polskich: https://metropolie.pl/fileadmin/news/2024/7/2024.07.12_Pismo_UMP_do_MKiDN_w_sprawie_zmian_w_ustawie_o_organizowaniu_i_prowadzeniu_dzialalnosci_kulturalnej-podpis.pdf
- Wójciuk, M. i Sut, P. (2011). Internet a prawa jednostki – uwagi o dysfunkcjonalności prawa. W J. Kreft i R. Stopikowski, Media. Biznes. Kultura. Tom II (strony 106-115). Gdańsk: Marpress.

LITERATURA KURSU:

1. Literatura wykorzystywana podczas zajęć

A. Akty prawne
- Konstytucja RP z dn. 02.04.1997 [Dz.U.1997.78.483] (fragm.)
- Ustawa z dn. 25.10.1991 o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej [Dz.U.2024.0.87] (całość)
- Ustawa z dn. 4.02.1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych [Dz.U.2022.2509 t.j.] (fragm.)
- Ustawa z dn. 21.11.1996 o muzeach [Dz.U.2022.385 t.j.] (fragm.)
- Ustawa z dn. 27.06.1997 o bibliotekach [Dz.U.2022.2393 t.j.] (fragm.)
- Ustawa z dn. 24.04.2003 o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie [Dz.U.2024.0.1491 t.j.] (fragm.)
- Ustawa z dn. 23.07.2003 o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami [Dz.U.2024.1292 t.j.] (fragm.)
- Ustawa z dnia 30.06.2005 o kinematografii [Dz.U.2023.130 t.j.] (fragm.)

B. przywołane orzecznictwo sądów polskich - odnośnie do tematu

2. Literatura do samodzielnej pracy studenta

I. Literatura obowiązkowa podstawowa – przygotowanie do zajęć

- Frankiewicz, A. (2012). Znaczenie prawne regulacji dziedzictwa narodowego i dóbr kultury w rozdziale I Konstytucji RP. Przegląd Prawa i Administracji, 88, 9-22.
- Gajewski, S. i Jakubowski, A. (2016). Ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Komentarz. (fragmenty)
- Golat, R. (2006). Podstawy prawa kultury. Poznań: Wyd. Poznańskie. (fragmenty)
- Hołda, J., Hołda, Z. i Ostrowska, D. (2005). Prawne podstawy działalności kulturalnej. Kraków. (fragmenty)
- Jagielska-Burduk, A. i Szafrański, W. (2012). Kultura w praktyce. Zagadnienia prawne. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. (fragmenty)
- Pluszyńska, A. (2015). Podstawy prawne organizacji kultury i mediów. Kraków: Attyka. (fragmenty)
- Potocki, A. (2018). Zależność samorządowych instytucji kultury w aspekcie prawnoporównawczym. Dialogi Polityczne, 22, 151–162.

II. Literatura obowiązkowa rozszerzająca – do wykorzystania podczas zajęć i/lub w pracy pisemnej

- Barbasiewicz, A. (2020). Ustawa o muzeach. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck. (fragmenty)
- Brzozowska, M. (2010). Prawo autorskie w kulturze. Praktyczny przewodnik po zakamarkach prawa autorskiego w muzeach, teatrach i innych instytucjach kultury. Bytom: Bytomskie Centrum Kultury. (fragmenty)
- Ciechorski, J. (2012). Ustawa o bibliotekach. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. (fragmenty)
- Fischer, I., Gawrońska-Baran, A. i Krywan, T. (2019). Vademecum dyrektora instytucji kultury. Wyd. 2,. Warszawa. (fragmenty)
- Ginter, A. i Michalak, A. (2024). Ochrona zabytków. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer. (fragmenty)
- Liżewski, S. i Winiarczyk, M. (2021). Działalność kulturalna: wybrane akty prawne. Warszawa: Wydawnictwo Prawo dla Praktyków. (fragmenty)
- NIK. (2018). Najwyższa Izba Kontroli o Działalności kulturalnej samorządów - informacje szczegółowe. KNO.430.012.2018. Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego. Warszawa: NIK. (fragmenty)
- Staszczyk, P. (2022). Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer Polska. (fragmenty)
- Tuleja, P. (2023). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer Polska. (fragmenty)

III. Literatura uzupełniająca

- Bychawska-Siniarska D. & Głowacka D., Swoboda wypowiedzi w działalności artystycznej a ochrona uczuć religijnych (strony 139-144). Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
- Golat, R. (2012). Zamówienia publiczne w sferze kultury. Warszawa: Wolters Kluwer.
- Grabowska, D. (2015). Biblioteki szkolne w Polsce – podstawy prawne. Bibliotekarz, 5, 1-6.
- Howorka, B. (2010). Bibliotekarz i prawo: podstawowe informacje o prawie dla pracowników bibliotek. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. (fragmenty)
- Howorka, B. (1997). Ustawa o bibliotekach – próba analizy. Poradnik Bibliotekarza, 11.
- Howorka, B. (1997). Ustawa z mojego złego snu. Bibliotekarz, 12.
Karczyński, Ł. (2015). Instrumenty pośredniego wsparcia kultury w prawie podatkowym. W J. Gliniecka, A. Drywa, E. Juchniewicz i T. Sowiński, Prawo finansowe wobec wyzwań XXI wieku (strony 321-338). Warszawa: CeDeWu.
- Podczaska, A. i Kujawska-Krakowiak, K. (2007). Sponsoring kultury i sztuki w praktyce. Istota sponsoringu, aspekty prawne, case studies. Warszawa: Fundacja Commitment to Europe arts & business. (fragmenty)
- Sewerynik, A. (2023). Prawo autorskie w instytucjach kultury + wzory do pobrania. Warszawa: C.H. Beck. (fragmenty)
- UMP. (2024, 07 21). UMP o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Pismo do MKiDN. Dostęp: Unia Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza - Komisja ds. Kultury Miast Unii Metropolii Polskich: https://metropolie.pl/fileadmin/news/2024/7/2024.07.12_Pismo_UMP_do_MKiDN_w_sprawie_zmian_w_ustawie_o_organizowaniu_i_prowadzeniu_dzialalnosci_kulturalnej-podpis.pdf
- Wójciuk, M. i Sut, P. (2011). Internet a prawa jednostki – uwagi o dysfunkcjonalności prawa. W J. Kreft i R. Stopikowski, Media. Biznes. Kultura. Tom II (strony 106-115). Gdańsk: Marpress.