Konstytucyjne podstawy bezpieczeństwa 2100-BW-L-D3KOPB
Wykład obejmuje następującą szczegółową problematykę:
1. Istota konstytucji jako gwaranta ładu politycznego w państwie; wartości konstytucyjne;
2. Naczelne zasady ustrojowe (konstytucyjne) ujmujące problematykę bezpieczeństwa państwa: zasada demokratycznego państwa prawnego (i zasady składowe), zasada państwa jako dobra wspólnego, zasada subsydiarności, zasada suwerenności i niepodległości;
3. System rządów w RP a efektywność w zapewnieniu państwu bezpieczeństwa: pozycja ustrojowa, funkcje i kompetencje głowy państwa, parlamentu i rządu i wzajemne między nimi relacje w kontekście bezpieczeństwa państwa;
4. Prawa i wolności oraz obowiązki człowieka i obywatela a konstytucyjne regulacje dotyczące bezpieczeństwa państwa;
5. Problem wojny i pokoju w świetle rozwiązań konstytucyjnych;
6. Rola i stosowanie konstytucji w stanach nadzwyczajnych;
7. Konstytucyjna rola sił zbrojnych w Konstytucji RP z 1997 r. na tle porównawczym oraz na tle polskich tradycji ustrojowych;
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie WIEDZY studentka/student po zakończeniu wykładu:
EK1. Zna i rozumie pojęcia w ujęciu i z zakresu problematyki przedmiotu: konstytucji i innych źródeł prawa, ładu i porządku konstytucyjnego, zasad konstytucyjnych, bezpieczeństwa ustrojowego, systemu rządów, godności człowieka, katalogu praw, wolności i obowiązków, sił zbrojnych, wojny i pokoju.
EK2. Zna i rozumie rolę konstytucji w tworzeniu ładu i porządku ustrojowego państwa oraz jako elementu stabilizującego życie polityczne państwa i integrującego społeczeństwo wokół określonych wartości i zasad.
EK3. Posiada wiedzę o systemie naczelnych organów państwowych i ich roli w zapewnieniu państwu bezpieczeństwa.
EK4. Zna i rozumie istotę praw, wolności i obowiązków człowieka i obywatela w sytuacji stabilności ustrojowej oraz w stanach zagrożeń.
W zakresie UMIEJĘTNOŚCI studentka/student po zakończeniu wykładu:
EK6. Potrafi wyjaśnić rolę konstytucji i innych źródeł prawa w zakresie bezpieczeństwa państwa; wiedzą tą jest w stanie operować analizując praktykę ustrojową i bieżące wydarzenia społeczno-polityczne.
EK7. Potrafi wskazać zadania różnego rodzaju organów i służb w zakresie ochrony konstytucji i ładu konstytucyjnego.
EK8. Posiada umiejętność dostrzegania i interpretowania zależności między istniejących katalogiem praw, wolności i obowiązków a różnego rodzaju zagrożeniami oraz potrafi wskazać środki ochrony praw i wolności.
W zakresie KOMPETENCJI studentka/student po zakończeniu wykładu:
EK9. Potrafi określać i definiować podstawowe priorytety służące przeciwdziałaniu zagrożeniom dla bezpieczeństwa ustrojowego.
Kryteria oceniania
Podstawą oceny jest egzamin pisemny w postaci eseju z elementem "obrony pracy" - części ustnej, umożliwiającej pełną weryfikację podjętych problemów, hipotez i wniosków. W trakcie trwania semestru studenci otrzymują wykaz zagadnień egzaminacyjnych, będący podstawą przygotowania.
Praktyki zawodowe
Praktyki nie są wymagane.
Literatura
L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa, różne wyd.
Parlamentarny nadzór nad sektorem bezpieczeństwa. Zasady, mechanizmy i praktyki, Warszawa 2004.
Z. Trejnis, Siły zbrojne w państwie demokratycznym i autorytarnym, Warszawa 1997.
W.J. Wołpiuk, Państwo wobec szczególnych zagrożeń, Warszawa 2002.
K. Prokop, Stany nadzwyczajne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Białystok 2005.
M. Brzeziński, Stany nadzwyczajne w polskich konstytucjach, Warszawa 2007.
S. Hoc, Przestępstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, Opole 2002.
M. Zubik (red.), Konstytucja III RP w tezach orzeczniczych Trybunału Konstytucyjnego i wybranych sądów, Warszawa 2008.
T. Mołdawa, Naczelne władze państwa w sytuacji nadzwyczajnych zagrożeń (doświadczenia krajów Europy Zachodniej), [w:] Pokolenia. Kultura. Polityka. Księga jubileuszowa na 65-lecie Profesora Bronisława Gołębiowskiego, Warszawa 1999.
J. Szymanek, Rozporządzenie z mocą ustawy jako gwarancja bezpieczeństwa państwa, [w:] S. Sulowski, M. Brzeziński (red.), Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2009.
G. Rydlewski, Prezydent RP w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego, [w:] S. Sulowski, M. Brzeziński (red.), Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2009.
G. Rydlewski, Rada Ministrów i inne naczelne organy administracji rządowej w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego, [w:] S. Sulowski, M. Brzeziński (red.), Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2009.
A. Pakuła, Bezpieczeństwo publiczne jako dobro wspólne (kilka uwag i refleksji), [w:] A. Chajbowicz, T. Kocowski (red.), Bezpieczeństwo wewnętrzne w działaniach terenowej administracji publicznej, Kolonia Limited 2009.
S. Zalewski, Bezpieczeństwo polityczne państwa, Warszawa 2002.
D. Dudek, Bezpieczeństwo Rzeczypospolitej jako wartość konstytucyjna, [w:], L. Antonowicz, T. Guz, M.R. Pałubska (red.), Bezpieczeństwo Polski. Historia i współczesność, Lublin 2010.
A. Komadowska, Problematyka bezpieczeństwa państwa w kodeksie karnym z 1997 r., [w:], L. Antonowicz, T. Guz, M.R. Pałubska (red.), Bezpieczeństwo Polski. Historia i współczesność, Lublin 2010.
J. Zalewski, Apolityczność Sił Zbrojnych Drugiej i Trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej. Teoria i praktyka, Warszawa 2009.
M. Brzeziński, Bezpieczeństwo jako wartość konstytucyjna, Warszawa 2019.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: