Najważniejsze problemy współczesnego świata: perspektywa geograficzna 1900-SZD-NPWS
Opis treści merytorycznych:
Przedmiot prowadzony przez 4 wykładowców, specjalistów z wybranych subdyscyplin geografii. Celem wykładu jest zapoznanie słuchaczy z różnorodnością badań w ramach szeroko pojętych problemów współczesnego świata i wskazanie ich interpretacji w perspektywie geograficznej.
A. Wiele światów, jedna planeta: struktura społeczności międzynarodowej w latach 20. XXI wieku.
Zagadnienia poruszane w trakcie wykładu: 1. Strumienie i podziały czasu. Nazywanie teraźniejszości. 2. Terminologia przestrzenna używana w studiach nad rozwojem – Trzeci Świat, kraje rozwijające się, Północ-Południe etc.; 3. Podziały i różnice rozwojowe w świecie od 1 w. n.e. do 21 w. n.e.; 4. Filozofie rozwoju a podziały rozwojowe. Linia Brandta. Odwzorowanie Petersa. 5. W poszukiwaniu nowych globalnych podziałów rozwojowych.
B. Nie tylko globalne zmiany klimatu. Kierunki zmian środowiska Ziemi na początku XXI wieku i ich następstwa
Zagadnienia poruszane w toku wykładu: 1. Z czym weszliśmy w XXI wiek?; 2. Nie tylko zmiany klimatu – zagłada lasów tropikalnych; 3. Antropogeniczne wymieranie gatunków; 4. O nowy model rozwoju gospodarczego; 5 rewolucja młodych
C. Wielkie miasto, wielki problem. Małe miasto…wielki problem?
Zagadnienia poruszane w toku wykładu: 1. Urbanizacja i megamiasta. 2. Migracje i zróżnicowanie społeczne w miastach. 3. Suburbanizacja i rozlewanie się miast. 4. Gentryfikacja i turystyfikacja. 5. Sąsiedztwo i przestrzenie publiczne
D. Problemy społeczne współczesnego świata w kontekście metodologicznym
1. Problemy metodologiczne w badaniach dużych i małych grup społecznych na przykładzie
zagadnienia patologii społecznej i procesów depopulacyjnych. 2. Etapy postępowania
badawczego w realizacji pracy podejmującej kwestie społeczne. 3. Problemy z poprawnością
stosowanego nazewnictwa geograficznego. 4. Studium przypadku – zasadność
przeprowadzenia, przygotowanie i realizacja.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Wiedza:
Zna i rozumie:
- podstawowe zasady transferu wiedzy do sfery gospodarczej i społecznej oraz komercjalizacji wyników działalności naukowej i know-how związanego z tymi wynikami.
- podstawowe terminy przestrzenne używane w studiach nad rozwojem, ich genezę, ewolucję i złożoność; złożoność, niejednoznaczność i zmienność podziałów rozwojowych świata; relacje między poglądami filozoficznymi i politycznymi a przyjmowaną strukturą społeczności międzynarodowej ukształtowaną przez procesy rozwoju.
- współczesną, poprawną terminologię związaną z oceną środowiska przyrodniczego, dostrzeganymi w nim zagrożeniami, polityką środowiskową w skali regionalnej i globalnej. Spektakularne błędy w polityce środowiskowej, mechanizmy ich powstawania ,
- współczesne procesy i problemy społeczne, ekonomiczne i przestrzenne zachodzące w miastach różnej wielkości; złożoność procesów urbanizacyjnych; czynniki modelujące rozwój miast; zagrożenia wynikające z nadmiernej urbanizacji oraz problemy wielkich miast; przemiany funkcjonalno-przestrzenne zachodzące w różnych częściach miasta; wyzwania związane z kształtowaniem przestrzeni współczesnych miast
- etapy postępowania badawczego
Umiejętności:
Potrafi:
- wykorzystywać wiedzę z różnych dziedzin nauki lub dziedziny sztuki do twórczego identyfikowania, formułowania i innowacyjnego rozwiązywania złożonych problemów lub wykonywania zadań o charakterze badawczym, a w szczególności:
- definiować cel i przedmiot badań naukowych, formułować hipotezę badawczą
- rozwijać metody, techniki i narzędzia badawcze oraz twórczo je stosować
- wnioskować na podstawie wyników badań naukowych.
- krytycznie i twórczo uczestniczyć w dyskursie o terminach i podziałach rozwojowych, prawidłowo posługiwać się omawianymi na zajęciach terminami.
- przeanalizować fakty i przewidzieć potencjalne zagrożenia
- rozwiązywać problemy metodologiczne w realizowanym postępowaniu badawczym
- uzasadniać potrzebę przeprowadzenia studium przypadku.
Kryteria oceniania
1. Opis wymagań związanych z uczestnictwem w zajęciach, w tym dopuszczalnej liczby nieobecności podlegających usprawiedliwieniu
Podczas wykładu nie będzie sprawdzana lista stąd nie ma dopuszczalnej liczby nieobecności podlegających usprawiedliwieniu
2. Zasady zaliczania zajęć i przedmiotu (w tym zaliczania poprawkowego):
Zaliczenie w formie pisemnej składające się z pytań przygotowanych przez wszystkich prowadzących. Pytania będą mieć konstrukcję problemową.
Zaliczenie poprawkowe w formie pisemnej i zachowaniem analogicznych zasad konstrukcji pytań
3. Metody weryfikacji efektów uczenia się:
Zaliczenie pisemne, pytania opisowe
4. Kryteria oceniania:
Uczestnik kursu odpowiada na sformułowane pytania. Próg zaliczenie - od 50% maksymalnej liczby punktów.
Literatura
1. Braudel F., 1971, Historia i trwanie, Warszawa: Czytelnik.
2. Czerny, M., R. Łuczak, J. Makowski, 2007, Globalistyka. Procesy globalne i ich lokalne konsekwencje, PWN, Warszawa
3. Jacobs, J. 2015. Śmierć i życie wielkich miast Ameryki. CA Centrum Architektury.
4. Knox, P. L. (Ed.). 2014. Atlas of cities. Princeton University Press.
5. Knox, P. L., McCarthy, L. 1994. Urbanization: an introduction to urban geography. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
6. Makowski J.,1999, Zmiany zasięgu wilgotnych lasów równikowych, WGiSR UW, Warszawa
7. Makowski, J., 2010, Środowisko a rozwój, [w:] A. Bąkiewicz, U. Żuławska (Red. Rozwój w dobie globalizacji, PWE, Warszawa
8. Markusen, A., Gadwa, A. 2010. Creative placemaking. Washington, DC: National Endowment for the Arts.
9. Pacione, M. 2009. Urban geography: A global perspective. Routledge.
10. Peter, E. 2002. Livable cities: Urban struggles for livelihood and sustainability. University of California Press
11. Solarz M.W., 2018, Many worlds, one planet: ambiguous geographies of the contemporary international community, s./p. 54-76. W/In: red./ed. M.W. Solarz, New Geographies of the Globalized World. Abingdon and New York: Routledge [Routledge studies in human geography].
12. Solarz M.W., 2017, The birth and development of the language of global development in light of trends in global population, international politics, economics and globalisation, Third World Quarterly 38 (8), s./p. 1753-1766.
13. Solarz M.W., 2015, The end of geography and the power of maps, Geography 100 (3), s./p. 169-173.
14. Solarz M.W., 2020, The Global North-South Atlas: Mapping Global Change. London and New York: Routledge.
15. Solarz M.W., 2014, 2016, The Language of Global Development. A Misleading Geography. Abingdon and New York: Routledge, ss./pp. 181 [Routledge studies in development and society].
16. Solarz M.W., 2018, The Language of a Globalized World: Naming the Present Day and Its Worlds, s./p. 13. W/In: red./ed. S.D. Brunn et al., Handbook of the Changing World Language Map, Springer International Publishing AG, part of Springer Nature 2018.
17. Solarz M.W., 2012, ‘Third World’: the 60th anniversary of a concept that changed history, Third World Quarterly 33 (9), s./p. 1561-1573.
18. Wites T., 2007, Wyludnianie Syberii i rosyjskiego Dalekiego Wschodu, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
19. Wites T., 2019, Patologia społeczna. Perspektywa geograficzna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
20. Wites T. i in., 2019, Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: