Miasto i muzea 1900-SM-3-4MS-3W2
Pamiątką po jakim muzeum jest ulica Muzealna? Jakie muzeum chciał założyć Stefan Żeromski w soborze św. Aleksandra Newskiego na placu Saskim, a jakie Czesław Bielecki w podziemiach Pałacu Kultury? Skąd się wzięły w Muzeum Narodowym staroegipskie mumie? Dlaczego po wielu latach wahań władze „demokracji ludowej” ostatecznie podjęły decyzję o odbudowie Zamku Królewskiego? Czy na terenie Cytadeli powstanie warszawska „wyspa muzeów”? Nie na każde z tych pytań można znaleźć jedną gotową odpowiedź, ale wszystkie one (i wiele innych, które również postawimy) skłaniają do dyskusji na temat historycznie zmiennych i kulturowo uwarunkowanych ról odgrywanych przez warszawskie muzea w kontekście lokalnym, krajowym, europejskim i globalnym.
Przyjrzymy się ekspozycjom wybranych placówek i zastanowimy się, jaki obraz społeczno-kulturowej historii Warszawy mogą wynieść zwiedzający z wizyt w poszczególnych muzeach obecnie działających w mieście. Analizując poszczególne „narracje muzealne” (również w muzeach, których nie nazwalibyśmy „narracyjnymi”), będziemy zastanawiać się: kto w muzeum „mówi” i za pomocą jakich środków?, w czyim imieniu się wypowiada?, do kogo się zwraca?, co chce osiągnąć?
Zarazem dużo uwagi poświęcimy historii idei muzeum, dziejom poszczególnych placówek muzealnych oraz przemianom ram instytucjonalnych, w których warszawskie muzea funkcjonowały na przestrzeni lat. Spróbujemy także zastanowić się nad tym, jaki wpływ muzea wywierają na kształtowanie znaczeń, funkcji i wizerunku przestrzeni publicznych w mieście. Ważne będą dla nas zarówno muzea najnowsze lub niedawno „zrewitalizowane”, jak i działające wiele lat placówki, które zatrzymały się w czasie – i są w pewnym sensie muzeami samych siebie, a dokładniej muzeami nigdy później niezaktualizowanej wiedzy z czasów ich założenia. Zajmiemy się także „muzeami w budowie” i „muzeami w planach”, sprawdzimy również, co dzieje się w budynkach (miejscach), w których kiedyś w Warszawie funkcjonowały muzea.
Z uwagi na stołeczny charakter Warszawy będzie to sposób na badanie historii polityki kulturalnej i kultury pamięci w skali nie tylko miejskiej, aglomeracyjnej lub regionalnej, lecz także na poziomie krajowym i w relacjach międzynarodowych.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student(ka) zna i rozumie mechanizmy tworzenia, konteksty funkcjonowania i sposoby działania historycznych i współczesnych muzeów działających w mieście.
Student(ka) potrafi analizować relacje między historią kolekcji i historią siedziby muzeum a treścią wystaw, stałych i czasowych, polityką gromadzenia zbiorów i programami naukowymi, edukacyjnymi i kulturalnymi realizowanymi przez muzeum.
Student(ka) jest gotowy/gotowa do aktywnego działania na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i zaangażowania w debatę społeczną na temat roli kultury w mieście.
Kryteria oceniania
Ocena ciągła, na którą składają się:
- obecność i aktywność na zajęciach,
- przygotowanie do zajęć (w tym co najmniej jedna "prasówka" i/lub referat w ciągu semestru),
- prace domowe (np. notatka z wizyty w muzeum).
Literatura
„200 lat muzealnictwa warszawskiego. Dzieje i perspektywy”, pod red. Andrzeja Rottermunda, Andrzeja Sołtana, Marka Wrede, Warszawa 2006.
Jacek Dehnel, „Proteusz, czyli o przemianach. Spacerownik po historii Muzeum Narodowego w Warszawie”, Warszawa 2015.
„Historia Polski od-nowa. Nowe narracje historii i muzealne reprezentacje przeszłości”, pod red. Roberta Kostro, Kazimierza Wóycickiego, Michała Wysockiego, Warszawa 2014.
„Muzeum i zmiana. Losy muzeów narracyjnych”, pod red. Pawła Kowala, Karoliny Wolskiej-Pabian, Warszawa–Kraków 2019
Piotr Piotrowski, „Muzeum krytyczne”, Poznań 2011.
Piotr Piotrowski, „Traumatofilia i traumatofobia. Nowe muzea w Nowej Europie”, [w:] „1968–1989. Momenty zwrotne w polityce i sztuce”, pod red. Claire Bishop, Marty Dziewańskiej, Warszawa 2009, s. 419–436.
Jarosław Trybuś, „Warszawa niezaistniała. Niezrealizowane projekty urbanistyczne i architektoniczne Warszawy dwudziestolecia międzywojennego”, Warszawa 2012.
Joanna Wawrzyniak, Łukasz Bukowiecki, „Rzeczy i opowieści. Muzeum Warszawy wobec modelu muzeum narracyjnego”, „Teksty Drugie” 2020, nr 4, s. 233–257.
Anna Ziębińska-Witek, „Muzealizacja komunizmu w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej”, Lublin 2018.
Oprócz tego obowiązuje lektura dokumentacji oraz artykułów naukowych i prasowych dotyczących zagadnień szczegółowych omawianych na zajęciach
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: