Sąsiedztwa: różnorodność, wyzwania, działania 1900-SM-2-B3-SRW

Zajęcia prezentują najważniejsze zagadnienia dotyczące sąsiedztw i wspólnot lokalnych. Podczas zajęć, w dominującej formie warsztatowej, przeanalizowana zostanie problematyka różnorodności społecznej i kulturowej (w tym międzypokoleniowej) oraz innych różnic i ich wpływu na funkcjonowanie społeczności i wspólnot lokalnych. Tematy na nich poruszane obejmują moduły: 1) przegląd wybranych zagadnień związanych z funkcjonowaniem wielokulturowych społeczności lokalnych, 2) planowanie z uwzględnieniem problematyki multigeneracyjności oraz 3) tworzenie sieci współpracy sąsiedzkiej wraz z planowaniem i realizacją działań sąsiedzkich. Kolejność modułów może być zmienna w poszczególnych latach.

Moduł dotyczący wielokulturowych społeczności lokalnych bazuje na wynikach bieżących badań terenowych prowadzonych w ostatnich latach bezpośrednio przez wykładowczynię. Przedstawione i omówione zostaną konkretne społeczności, z uwzględnieniem ich uwarunkowań historycznych, struktury społecznej i przestrzennej, życia codziennego i odświętnego. Część warsztatowa obejmie analizę narzędzi badawczych, wgląd w pracę z danymi badawczymi i próbę interpretacji danych.

Moduł dotyczący problematyki zróżnicowania pokoleniowego obejmuje planowanie w społecznościach multigeneracyjnych w formie przeglądu międzynarodowych, praktycznych rozwiązań dla mieszkańców różnych generacji.

Moduł dotyczący stricte sąsiedztwa ściśle wiąże się z zarysowaniem kontekstu dla sieci współpracy, ich definicji, modelów i form działania, uwarunkowań prawnych, a następnie pokazania przykładów inicjatyw dobrej współpracy. Zostanie omówiona rola animatora/koordynatora sieci współpracy oraz formy tworzenia takich sieci oraz cały proces planowania działań sąsiedzkich od diagnozy potrzeb, zasobów i potencjałów poprzez mapowanie i analizę interesariuszy, narzędzia planowania, kartę projektu, po komunikację i PR działań sąsiedzkich, w tym omówienie ról nadawców i odbiorców komunikatów, języka, treści, narzędzi i kanałów komunikacji oraz pozyskiwanie partnerów do współpracy. Ta część zajęć zakończy się omówieniem realizacji działań sąsiedzkich, w tym takich zagadnień, jak: prowadzenie spotkań sieci, formułowanie mierzalnych celów i podział zadań, motywowanie uczestników sieci do współpracy, cykl życia projektu, narzędzia praktyczne do planowania działań, analiza ryzyka, monitoring i ewaluacja działań.
2,5 ECTS (2,5 * 25h = 62,5h)
W tym 2 ECTS w kontakcie z nauczycielem
(N) – praca w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem,
(S) – praca własna (samodzielna) studenta.
Zajęcia = 30 h (N)
Konsultacje przygotowanej prezentacji – 5 h (N)
Praca w grupach – przygotowanie do prezentacji =20 h (S)
Samodzielne przygotowanie do zajęć = 7,5h (S)

Moduł 1:
Herman A. (2012), Pojednanie w praktyce życie codziennego i jego uwarunkowania w społecznościach dwuwyznaniowych, (w:) Kurczewski J. Herman A. (red.), Antagonizm i pojednanie w środowiskach wielokulturowych, Gdańsk: wyd. słowo/obraz terytoria, s. 19-88
Orzechowski P. (2023), Wpływ obostrzeń sanitarnych na realizację badań terenowych w społeczności zróżnicowanej wyznaniowo, “Przegląd Socjologiczny” 72(3), s. 171-195, https://czasopisma.ltn.lodz.pl/Przeglad-Socjologiczny/article/view/2093/1847
Przybylska L. (2014), Sakralizacja przestrzeni pubicznych w Polsce, Gdańsk: WUG
Herman A. (2014), Ukraińcy grekokatolicy i Polacy mariawici wśród Polaków rzymskich katolików. Lokalne zróżnicowanie społeczne i mechanizmy jego utrzymywania w perspektywie porównawczej, „Studia Humanistyczne AGH” 13/2, https://journals.bg.agh.edu.pl/STUDIA/2014.13.2/human.2014.13.2.41.pdf

Moduł 2:
Warner M.E., Dunn D., Li X., Long V., Madfis H., North T., Rivin A., Zaire D., 2013, Overview: Planning for Multigenerational Communities, Deparetment of City and Regional Planning, Cornell University, http://s3.amazonaws.com/mildredwarner.org/attachments/000/000/388/original/e39939330afd3ec338632ab1e783b411
Butts D.M., 2019, Intergenerational sites: new trends in urban planning, global trends and good practices from the US and beyond, United Nations, https://www.un.org/development/desa/family/wp-content/uploads/sites/23/2018/05/2.pdf
How Multigenerational Communities Can Please All Ages and Stages, https://www.fsresidential.com/corporate/news-and-events/articles/how-multigenerational-communities-can-please-all-a
M. Rosochacka-Gmitrzak, A. Chabiera, 2013, Słowo wstępne. Od konfliktu i ambiwalencji do dialogu – ku zrównoważonym i inteligentnym relacjom międzypokoleniowym [w] Rosochacka-Gmitrzak M., Chabiera A., (red.), Dialog międzypokoleniowy. Między ideą a praktyką. Inspiracje. BRPO, Warszawa, s. 5-10
M. Rosochacka-Gmitrzak, 2014, Intergenerational dialogue as an ageing Europe toolkit for meeting its challenge [w] Sociology and Healthcare - SGEM Conference Proceedings, tom II, Albena Bulgaria, s.455-462
M. Rosochacka-Gmitrzak, 2013, Starzenie się w miejscu zamieszkania – w stronę szerszego rozumienia koncepcji [w] W. Wilimska (red.), (Nie)czekając na starość. Wyzwania dla polityki społecznej w obliczu demograficznych przemian. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie, Kraków, s. 117-124

Moduł 3:
B. Skrzypczak, Organizator kultury jako animator społeczny, punkt: Kim jest i jaką rzeczywiście rolę pełni lub może spełniać animator?, (w:) Godlewski Grzegorz i in. (red.), Animacja kultury. Doświadczenie i przyszłość, Instytut Kultury Polskiej UW, Warszawa 2002, ss. 345-348.
B. Skrzypczak, Profil animatora społecznego, w: Henzler P., Skrzypczak B. (red.), Kim jest animator społeczny, Warszawa 2006.
F. Gerrits, P. Vlaar, Profil kompetencji. Organizator społeczności lokalnych http://www.osl.org.pl/wp-content/uploads/2012/04/Profil_Kompetencji_preview_stronami.pdf
M. Green, H. Moore, J. O’Brien, Rozwój społeczności w oparciu o zasoby Model ABCD w praktycehttp://www.osl.org.pl/wp-content/uploads/2014/03/ABCD_w_praktyce.pdf
M. Dudkiewicz, Metodologiczny kontekst badań aktywizujących, w: Animacja Życia Publicznego. Analizy i Rekomendacje, Zeszyty Centrum Badań społeczności i Polityk Lokalnych nr 5/2011http://www.badaniawdzialaniu.pl/publikacje/animacja-zycia-publicznego/
B. Lewenstein, Zasoby lokalne: zarys koncepcji, (w:) P. Gliński, B. Lewenstein, A. Siciński, Samoorganizacja społeczeństwa polskiego: III sektor i wspólnoty lokalne w jednoczącej się Europie, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2004, ss. 281-301.
J. Grad, U. Kaczmarek, Organizacja i upowszechnianie kultury w Polsce. Zmiany modelu, Poznań 1999, Schemat ze strony 122 (pod tytułem: Proponowany schemat programowania imprezy).
A. Barr, S. Hashagen Jak osiągnąć lepszy rozwój społeczności Podręcznik do planowania i ewaluacji MODEL ABCD http://www.osl.org.pl/wp-content/uploads/2013/11/ABCD_Leap_www.pdf
A. Barr, J. Dailly Podręcznik do nauki ewaluacji i planowania w rozwoju społeczności LEAP http://www.osl.org.pl/wp-content/uploads/2013/11/ABCD_Leap_www.pdf
Skrypt ABC tworzenia projektu praktyczny przewodnik – materiał opracowany przez Zespół Centrum PISOP http://ekonomiaspoleczna.pisop.pl/wp-content/uploads/2018/03/skrypt-abc-tworzenia-projektu-nowy-3.pdf
G. Makowski, F. Pazderski, Inspirator obywatelski– przewodnik po metodach nieformalnej edukacji obywatelskiej w bibliotekach publicznych i nie tylko…, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2011 http://www.isp.org.pl/publikacje,1,461.html
J. Gralczyk, B. Skrzypczak, Domy kultury jako Centra Aktywności Lokalnej, Kwartalnik Trzeci Sektor nr 19, zima 2009.
Model domu sąsiedzkiego wypracowany w ramach projektu „CEAL – nowe spojrzenie na ekonomię społeczną z perspektywy brytyjskich doświadczeń http://www.cal.org.pl/wp-content/uploads/2012/04/GFIS_MODEL_-Dom-S%C4%85siedzki.pdf
Sąsiedzi nie gryzą, czyli 20 lokalnych inicjatyw w Warszawie i nie tylko http://bibliotekawolontariatu.pl/wp-content/uploads/publikacja.pdf
Ewaluacja projektów miękkich KOMPENDIUM, Stowarzyszenie Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich PISOP, Poznań 2008 r. https://pisop.org.pl/pliki/7d851f8cbb29faee940b9abb52f8207f43946/ewaluacja-projektow-miekkich-kompendium.pdf