Wprowadzenie do metod przestrzennych 1900-SM-1-WMBP
Kurs ma na celu wprowadzenie studentów w metody badań przestrzeni, stosowanych w studiach miejskich, umożliwiających badanie struktur miejskich, procesów urbanizacyjnych i zależności przestrzennych w środowisku zurbanizowanym. Skupia się na teoretycznych podstawach oraz praktycznych zastosowaniach narzędzi służących do analizy, wizualizacji i interpretacji danych przestrzennych. Omówione zostaną zarówno tradycyjne metody geograficzne, jak i nowoczesne techniki wykorzystujące Systemy Informacji Geograficznej (GIS), analizę zdjęć lotniczych i obrazów satelitarnych, modele przestrzenne i analizy urbanistyczne. Wyjaśnione zostanie zastosowanie złożonych metod pozwalających na identyfikację wzorców urbanistycznych, analizę procesów przestrzennych oraz podejmowanie decyzji strategicznych i planistycznych opartych na danych.
Wykład składa się z trzech części. W ramach cyklu wykładów dotyczących Systemów Informacji Geograficznej zaprezentowane zostaną zagadnienia związane z źródłami i metodami pozyskiwania danych przestrzennych w skali regionalnej i lokalnej. Omówione zostaną narzędzia online umożliwiające wyszukiwanie i analizę informacji przestrzennej w tym geowyszukiwarki, geoportale oraz pro-gramy z zakresu Systemów Informacji Geograficznej. Zaprezentowane zostaną sposoby pozyskiwania i wstępnej analizy danych OpenStreetMap oraz BDOt10k.
W drugiej części kursu dotyczącej teledetekcji omówione zostaną zagadnienia związane z podstawami teoretycznymi tej dziedziny nauki. Zaprezentowane zostaną obrazowe systemy satelitarne oraz lotnicze pozwalające na badanie przestrzeni miejskiej w różnych skalach z szczególnym naciskiem na monitorowanie rozrastania się terenów zurbanizowanych, badanie miejskiej wyspy ciepła i analizy pokrycia terenu oraz jego zmian w czasie. Tematyka będzie pokrywała również wykorzystanie technik skanowania laserowego w modelowaniu budynków, analizach dostępności światła słonecznego oraz ocenie stanu zieleni miejskiej. Poruszone zostaną także zagadnienia badań teledetekcyjnych dotyczących zanieczyszczenia światłem oraz inwentaryzacją zwierząt dziko żyjących. Zaprezentowane zostaną przykłady praktyczne z zrealizowanych projektów oraz wybrane serwisy udostępniające dane teledetekcyjne.
W trzeciej części kursu uczestnicy poznają zaawansowane metody służące do identyfikacji wzorców urbanistycznych, analizy złożonych procesów przestrzennych oraz wspomagania decyzji planistycznych i strategicznych w kontekście miejskim. Omówione zostaną podejścia wykorzystujące wielowymiarowe dane przestrzenne i czasowe, pozwalające na rozpoznawanie dynamiki zmian przestrzennych, takich jak rozwój zabudowy, procesy gentryfikacji czy suburbanizacji. Szczególny nacisk położony będzie na integrację danych statystycznych, demograficznych, środowiskowych i infrastrukturalnych z danymi przestrzennymi. Zaprezentowane zostaną przykładowe wyniki analiz przestrzennych dotyczących m.in. dostępności do usług, zróżnicowania społeczno-ekonomicznego sąsiedztw, a także analiz koncentracji i dyspersji zjawisk problemowych. Przedstawione będą także przykłady analiz urbanistycznych.
Nakład pracy studenta: 2 ECTS = 2× 25h = 50h (w bezpośrednim kontakcie 1,5 ECTS)
Zajęcia (wykład) = 30h (N)
Konsultacje = 7,5 (N)
Przygotowanie (samodzielne) do egzaminu = 12,5 (S)
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się (kody): K_W01, K_W02, K_U01, K_U02, K_U03, K_K01, K_K02
Po ukończeniu przedmiotu student:
WIEDZA
1. zna i rozumie w pogłębionym stopniu wybrane fakty, obiekty i zjawiska związane ze studiami miejskimi oraz dotyczące ich metody i teorie wyjaśniające złożone zależności między nimi, uporządkowaną i podbudowaną teoretycznie wiedzę obejmującą wybrane zagadnienia z zakresu zaawansowanej wiedzy szczegółowej właściwej dla studiów miejskich;
2. zna i rozumie w pogłębionym stopniu główne tendencje rozwojowe geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej, w zakresie, w jakim dyscyplina ta związana jest ze studiami miejskimi;
UMIEJĘTNOŚCI
1. umie formułować i rozwiązywać złożone i nietypowe problemy oraz innowacyjnie wykonywać zadania z zakresu studiów miejskich w nieprzewidywalnych warunkach przez właściwy dobór źródeł i informacji z nich pochodzących, dokonywanie oceny, krytycznej analizy, syntezy, twórczej interpretacji i prezentacji tych informacji;
2. umie formułować i rozwiązywać złożone i nietypowe problemy oraz innowacyjnie wykonywać zadania z zakresu studiów miejskich poprzez dobór oraz stosowanie metod i narzędzi, w tym zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych, oraz przystosowanie istniejących lub opracowanie nowych metod i narzędzi właściwych dla studiów miejskich;
3. umie formułować i testować hipotezy związane z prostymi problemami badawczymi z zakresu studiów miejskich
KOMPETENCJE
1. jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści z zakresu studiów miejskich;
2. jest gotów do uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz zasięgania opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu
Kryteria oceniania
Zaliczenie na ocenę – test zamknięty z zagadnień omawianych na zajęciach.
Literatura
Baum, S. (Red.) (2021). Methods in Urban Analysis. Springer.
Białousz, S. (2013). Informacja przestrzenna dla samorządów terytorialnych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
Gottdiener, M. D., Lehtovuori, P., & Budd, L. (2015). Key concepts in urban studies. SAGE Publications Ltd
Gzell, S. (2020). Urbanistyka XXI wieku. PWN.
Haritage G. L. (Red.), Large A. R. G. (Red.) (2009). Laser scanning for the environmental sciences, Chichester, Wielka Brytania, Wiley-Blackwell.
Izdebski W., Serement A. (2021). Praktyczne aspekty infrastruktury danych przestrzennych w Polsce. Część II. GUGiK.
Kudłacz, M. (2023). Miasto-idea: nowe podejście do gospodarowania zasobami miasta. CeDeWu.
Lillesand M.T., Kiefer R.W., Chipman J.W. (2004). Remote sensing and image interpretation, 5th edition. Wiley.
Longley, P.A., Goodchild M.F., Maguire D.J., Rhind, D.W. (2006). GIS. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa.
Lynch, K. (2011). Obraz miasta. Wydawnictwo Archivolta Michał Stępień.
Rashed T. Carsten J. (Red.) (2010). Remote sensing of urban and suburban areas. Vol. 10. Springer Science & Business Media
Rola baz danych obiektów topograficznych w tworzeniu infrastruktury informacji przestrzennej w Polsce. GUGiK, Warszawa 2013.
Tomlinson, R. (2008). Rozważania o GIS. Planowanie Systemów Informacji Geograficznej dla Menedżerów. ESRI Polska, Warszawa
Wejchert, K. (1984). Elementy kompozycji urbanistycznej. Wydawnictwo Arkady.
Wężyk P. (Red) (2014). Podręcznik dla uczestników szkoleń z wykorzystania produktów LiDAR, Warszawa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: