Historia urbanistyki I 1900-6-HUR1
ZAJĘCIA 1
1. WSTĘP DO PRZEDMIOTU
• Literatura
• Tworzenie miasta - czynniki urbanistyczne
• Biblijny obraz miasta
• Jerozolima: miasto święte
2. NAJSTARSZE CYWILIZACJE: Mezopotamia
• początki
• Okres sumeryjsko – akadyjski
• Mezopotamia południowa – Babilonia
• Mezopotamia północna – Asyria
• Mezopotamia pod obcym panowaniem
3. NAJSTARSZE CYWILIZACJE: Egipt
• Egipt darem Nilu, budulec
• Stare Państwo, Średnie Państwo, Nowe Państwo
• Panowanie asyryjskie
• Egipt nowożytny
4. NAJSTARSZE CYWILIZACJE: Grecja archaiczna
• Kultura minojska
• Troja
ZAJĘCIA 2 - 3
1. GRECJA: KULTURA POLIS
• Wprowadzenie: słownik grecki, złoty podział odcinka
• Specyfika osadnictwa - miast kolonii – basen Morza Śródziemnego
• Delfy – zasady kompozycji zabudowy
• Zasady hippodamejskie
• Milet, Priene, Efez, Pergamon, Ateny
2. CYWILIZACJA RZYMSKA
• Drogi, mosty, wodociągi…
• Miasto i rytuały - Rzym
• Cardo i Decumanus jako elementy krystalizujące plan
• Układ obozu wojskowego
• Perge i Aspendos
• Geraza, Palmira, Timgad
• Pompeje u stóp Wezuwiusza
3. RDZEŃ RZYMSKI W MIASTACH EUROPY
• Neapol (Neapolis), Aosta, Split (Spalatum), Trewir (Augusta Treverorum), Paryż (Lutetia Parisiorum), Londyn (Londinium), Kolonia (Colonia Claudia Ara Agrippinensium), Wiedeń (Vindobona), Manchester (Mamucium)
4. MIASTA ISLAMU
• Wprowadzenie: upadek cesarstwa zachodniego
• Wędrówka ludów w Europie
• Mekka i Medyna, Jerozolima, Bagdad, Samara nad Tygrysem, Kair, Kordoba, Alhambra
ZAJĘCIA 4 - 5
1. SPLENDOR ŚREDNIOWIECZA
• Uwarunkowania: system polityczny, klasztory, rolnictwo
• Młyn, wiatrak, ogród
• Miasto jako element zamknięty (Carcassonne)
• Wertykalizm (Mont San Michelle, San Gimignano)
• Piza, Asyż, Perugia, Siena,
• Outremeer i wyprawy krzyżowe. Wymiana myśli
• Wenecja
• Prawo lokacyjne. Lubeka, Magdeburg
2. MIEJSCE ZA LASAMI, ZA GÓRAMI: MIASTA SIEDMIOGRODU
3. ŚREDNIOWIECZE W POLSCE:
• Początki cywilizacji: Karpacka Troja
• Grody: Gniezno, Ostrów Lednicki
• Modernizacja XIII wieku
• Miasta lokacyjne, zasady, warunki
• Wrocław i inne miasta śląskie
• Kraków, Lwów, Wilno, Lublin
• miasta hanzeatyckie: Toruń, Chełmno, Gdańsk, Elbląg
4. CESARSTWO WSCHODNIE. KONSTANTYNOPOL
• Grecki Bizantion
• Konstantynopol okres świetności
• Schyłek miasta chrześcijańskiego
• Zdobycie Konstantynopola przez Mehmeta II
• Początek renesansu – armata i jej wpływ na kształt miasta
ZAJĘCIA 6 - 8
1. RENESANS
• Koncepcja miasta idealnego
• Fortyfikacje determinantą planu
• Zamość i inne polskie miasta
• Florencja
• Pomnik jako zwornik planu
• Otwarcie na krajobraz (Pitigliano)
• Złudzenia geometrii (Teatro Olimpico A. Palladio)
2. BAROK WŁOSKI
• Rzym, Michał Anioł, Papież Sykstus V
3. BAROK FRANCUSKI
• Paryż i Wersal
• Nancy
4. INNE MIASTA OKRESU BAROKU
• Miasta holenderskie
• Miasta polskie
• Utopie klasycyzmu
5. SPECYFIKA ANGIELSKA XVII-XVIII W.
6. ZALICZENIE SEMESTRU
ZAJĘCIA 9 - 10
1. MIASTA REWOLUCJI PRZEMYSŁOWYCH
• Kraków i Wiedeń
• Paryż Haussmanna
• Barcelona - plan I. Cierdy
• Łódź
• Miasto ogród E. Howarda
• Miasto przemysłowe T. Garniera
• Ruszt Jeffersona
• City Beautiful movement
• Broadacre F. L. Wrighta
ZAJĘCIA 11
2. MODERNIZM - JEGO POCZĄTEK I KONIEC
• Miasto współczesne i Plan Vosin
• CIAM, Le Corbusiere
• Brasilia
• Koniec ruchu nowoczesnego – Pruitt-Igoe
• Kultura urbanistyczna krajów socjalistycznych
ZAJĘCIA 12
1. MIASTO DLA LUDZI
• New urbanism: J.Jacobs, Las Vegas Strip, J.Gehl
2. EGZAMIN
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
WIEDZA
Student, który zaliczył przedmiot, posiada niezbędną wiedzę tzw. faktograficzną i przekrojową, dzięki której:
1. Zna podstawowe zespoły urbanistyczne i zasady ich kształtowania
2. Zna podstawowe koncepcje urbanistyczne (od antyku do współczesności)
UMIEJĘTNOŚCI
Student, który zaliczył przedmiot, umie skutecznie stosować nabytą wiedzę do rozwiązywania problemów praktycznych, czyli :
1. Rozumie i potrafi wskazać podobieństwa i różnice w podstawowych urbanistycznych założeniach historycznych.
3. Posiada kwalifikacje, aby wskazać podstawowe elementy kompozycyjne i ich znaczenie jako składowe poszczególnych zespołów i wnętrz urbanistycznych
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Student uczy się odpowiedzialności za innych i za dobro wspólne; poznaje składniki odpowiedzialności za społeczne skutki wykonywania swojego zawodu, odnosząc się m.in. do ochrony dziedzictwa kulturowego
1. Rozpoznaje zespoły urbanistyczne i obiekty architektoniczne wchodzące w ich skład, potrafi określić okres ich powstania i podstawowe zasady kształtowania i kompozycji.
2. Zauważa ciągłość procesów historycznych w otaczającym środowisku urbanistycznym; rozumie ich następstwo i znaczenie oraz konieczność uwzględniania tej problematyki w analizach przestrzennych i urbanistycznych.
Kryteria oceniania
Zaliczenie po pierwszym semestrze będzie polegało na rozpoznaniu przedstawionego układu urbanistycznego i jego charakterystyce.
Egzamin końcowy będzie miał formę pisemną w postaci testu wielokrotnego wyboru: złożonego z około 32 pytań. Test zalicza zwykła większość (50% + jeden punkt).
Dodatkowe 12 punktów, ułatwiające zaliczenie, bądź podniesienie oceny końcowej można uzyskać na podstawie notatek, zawierających wskazane przez prowadzącego schematy urbanistyczne prezentowane na wykładach. Obecność na więcej niż połowie wykładów będzie dodatkowo premiowana przy egzaminie.
Praktyki zawodowe
Brak.
Literatura
• Wprowadzenie do historii budowy miast. Ludzie i środowisko. W. Ostrowski; OWPW W-wa 2001;
• Urbanistyka tom I i II Tołwiński T. Wyd. ZBM PW W-wa 1934;
• Pałace starożytnego orientu. E. Niemczyk, OW Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1995;
• Pokusa miejsca. Przeszłość i przyszłość miast, J. Rykwert, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2013;
• Idea miasta. Antropologia formy miasta w Rzymie, w Italii i w świecie starożytnym, J. Rykwert, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2016;
• O czynniku kompozycji w planowaniu przestrzeni. A. Böhm, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2016;
• Zarys historii budowy miast w Polsce do połowy XIXw., W. Kalinowski, WUMK, Toruń 1966;
• Zabytki urbanistyki i architektury w Polsce, t.1 Miasta historyczne, pod red. W. Kalinowskiego, Arkady, Warszawa 1986;
• Uczyć się od Las Vegas, R. Venturi, D. Scott Brown, S. Izenour, Karakter, Kraków 2013;
• Cykl skryptów: Architekci wczesnego renesansu włoskiego, Wybitni włoscy architekci pełnego renesansu, Architekci włoscy
okresu manieryzmu i baroku, Architekci włoscy okresu neoklasycyzmu, A. Czapska, Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1986;
• Architektura świata. Islam od Bagdadu do Kordoby; H. Stierling Muza S.A W-wa 1998;
• Architektura świata. Egipt od czasów prehistorycznych do rzymskich; D. Wildung Muza S.A W-wa 1997;
• Sztuka świata t.1 i kolejne, W. Dobrowolski et al., wyd. pol. zespół A. Lewicka-Morawska et al., pod kier. P. Trzeciaka; Arkady, Warszawa 1990;
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: