Ochrona przyrody i zarządzanie środowiskiem II 1900-4AOZ2EK
Celem konwersatorium jest przekazanie wiedzy dotyczącej zagrożeń środowiska związanych przede wszystkim z działalnością człowieka oraz aktualnych możliwości ochrony przyrody. Wyjaśniane są podstawowe pojęcia, prawa i problemy współczesnej ekologii.
Szczegółowo prezentowane są główne źródła zanieczyszczeń powietrza, wód; degradacji gleb, lasów, flory i fauny, krajobrazu oraz przekształcenia powierzchni ziemi w skali całego globu ze szczególnym uwzględnieniem warunków Polski. Omawiane są konsekwencje poszczególnych zagrożeń środowiska począwszy od poziomu ekosystemu aż do skali globalnej. Wskazywane są alternatywne rozwiązania czystych technologii i metod pozwalających poprawić jakość podstawowych komponentów środowiska.
Ponadto w trakcie zajęć zwraca się uwagę na rolę i znaczenie funkcjonowania sprawnego systemu zarządzania środowiskiem oraz potrzebę współpracy międzynarodowej. Omawiane są: najważniejsze inicjatywy, programy, porozumienia i konwencje międzynarodowe; dyrektywy UE; stan i strategia ochrony przyrody w UE i w Polsce.
W efekcie – konwersatorium ma za zadanie zwrócić uwagę studentów na niebezpieczeństwa związane z antropopresją na środowisko oraz na konieczność, możliwości i sposoby ochrony przyrody.
Treść:
1. Globalne i regionalne problemy środowiskowe; międzynarodowe inicjatywy i programy w ochronie przyrody i środowiska; międzynarodowe porozumienia i konwencje; rozwój zrównoważony.
2. Zarządzanie ochroną środowiska w Polsce- administracja centralna, terenowa, samorządy; aktualny stan prawny w ochronie przyrody i środowiska; Państwowy Monitoring Środowiska.
3. Ekologia jako nauka – podstawowe pojęcia i terminy; prawa ekologiczne; czynniki ekologiczne.
4. Globalne zagrożenia środowiska. Podstawowe pojęcia: zagrożenie, skażenie, zanieczyszczenie itd.
5. Zagrożenia atmosfery: naturalne i antropogeniczne źródła zanieczyszczeń powietrza; podstawowe parametry określające jakość powietrza; emisja powszechnych zanieczyszczeń powietrza w Polsce i na świecie.
6. Zanieczyszczenia związane z energetyką i transportem. Możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
Rozwojowe kierunki i przedsięwzięcia ograniczające emisję zanieczyszczeń do atmosfery.
7. Skutki zanieczyszczeń powietrza: efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwaśne deszcze, smog siarkowy, smog fotochemiczny. Strategie i konwencje międzynarodowe dotyczące ochrony atmosfery, dyrektywy UE.
8. Zagrożenia i ochrona wód: zasoby wody na świecie i w Polsce; bilans wodny; główne źródła zanieczyszczeń wód.
9. Akty prawne: Prawo wodne; dyrektywy UE. Wskaźniki fizykochemiczne i biologiczne oceny jakości wody. Metody oczyszczania ścieków.
10. Jakość wód w Polsce: monitoring wód podziemnych i powierzchniowych; klasy czystości; stan czystości rzek, jezior; zanieczyszczenia Bałtyku.
11. Zagrożenia i ochrona pokrywy glebowej - przyczyny i objawy degradacji; rekultywacja, monitoring gleb; zarządzanie ochroną gleb, akty prawa krajowego i międzynarodowego; miejsce ochrony gleb (gruntów) w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
12. Zagrożenia i ochrona lasów - lasy w Polsce i UE - lesistość zasobność, funkcje; główne zagrożenia; monitoring lasów; biomonitoring - metody; stan degradacji; ochrona lasu; zasady zrównoważonej gospodarki leśnej
13. Ochrona przyrody - konwencje międzynarodowe i dyrektywy Unii Europejskiej; strategia ochrony przyrody Unii Europejskiej- Natura 2000.
14. Regulacje prawne dotyczące ochrony przyrody w Polsce; struktura organizacyjna służb ochrony przyrody; formy ochrony przyrody - Ekologiczny System Obszarów Chronionych, ochrona gatunkowa; ochrona terenów zieleni urządzonej i zadrzewień; zagrożenie flory i fauny Polski - Czerwone listy i księgi; plany ochrony parków narodowych
15. Ochrona krajobrazu - definicje krajobrazu; typy krajobrazu; stan prawny ochrony krajobrazu w Polsce; Europejska Konwencja Krajobrazowa; metody ochrony krajobrazu; Studium kształtowania krajobrazu; ochrona krajobrazu w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
Nakład pracy studenta:
Godziny zorganizowane:
- konwersatorium - 32 godziny
Samodzielna praca:
- przygotowanie do każdych zajęć (łącznie) - 8 godzin
- przygotowanie do zaliczenia - 20 godzin
Razem ok. 60 godzin.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu student:
WIEDZA
1. zna najważniejsze źródła emisji zanieczyszczeń powietrza, wody
1. zna najważniejsze przyczyny degradacji gleb, lasów, flory, fauny, krajobrazu;
2. zna skalę oraz tendencje zmian w ostatnich latach globalnych
3. zagrożeń środowiska w Polsce i na świecie;
4. zna podstawowe akty prawne dotyczące ochrony przyrody i
5. poszczególnych komponentów środowiska;
UMIEJĘTNOŚCI
1. definiuje podstawowe pojęcia ekologiczne
2. umie przedstawić warunki i konsekwencje występowania głównych zagrożeń środowiska
3. ocenia znaczenie sprawnie działającego systemu zarządzania dla poprawy jakości środowiska i podnoszenia ekologicznej świadomości społeczeństwa
4. uzasadnia konieczność współpracy w ochronie środowiska zarówno w skali lokalnej jak i międzynarodowej
Kryteria oceniania
Kontrola obecności
Ocena ciągła bieżącego przygotowania do zajęć i aktywności;
Egzamin końcowy pisemny w postaci testu złożonego z ok. 15 pytań otwartych i 15 zamkniętych obejmujących wiadomości zdobyte przez studenta w ramach realizacji przedmiotu.
Literatura
Karaczun Z., Indeka L., 1999 Ochrona środowiska. ARIES, Warszawa
Ochrona środowiska –aktualne roczniki; Wyd. Głównego Urzędu Statystycznego, Warszawa
Poskrobko B. 2007. Zarządzanie środowiskiem, PWE, Warszawa
Pyłka-Gutowska E., 2001, Ekologia z ochroną środowiska, Wyd. Oświata, Warszawa
www.gios.gov.pl: Raport o stanie środowiska Polski
www.natura2000.mos.gov.pl: system obszarów Natura 2000
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: