Problemy i konflikty przestrzenno-funkcjonalne 1900-3-PKPF-ZAS

Zajęcia przygotowują studenta do identyfikacji i rozwiązywania konfliktów przestrzenno-funkcjonalnych związanych z zagospodarowaniem terenu (suburbanizacja, rolnictwo intensywne, gospodarka leśna, gospodarka wodna, infrastruktura techniczna i zabudowa, turystyka itp.), produkcją żywności, eksploatacją zasobów, ochroną przyrody i in.
Wiedza – student:
1. Zna pojęcie konfliktu przestrzenno-funkcjonalnego oraz główne typy konfliktów występujących w procesie zagospodarowania terenu (funkcjonalne, środowiskowe, społeczne, własnościowe, symboliczne).
2. Zna ramy prawne i planistyczne, w których ujawniają się konflikty przestrzenne (system dokumentów planistycznych, procedury konsultacji, składania uwag i odwołań).
3. Zna główne uwarunkowania powstawania konfliktów w obszarach zurbanizowanych i podmiejskich, w szczególności na styku: zabudowa – środowisko, zabudowa – infrastruktura, różne grupy interesariuszy.
4. Zna podstawowe metody identyfikacji i analizy konfliktów w przestrzeni (mapy konfliktów, analiza interesariuszy, proste analizy wielokryterialne, podstawowe zastosowania GIS w tym zakresie).
5. Zna przykłady realnych konfliktów przestrzennych oraz stosowanych sposobów ich łagodzenia lub rozwiązywania.
Umiejętności – student potrafi:
1. Wykorzystać dane przestrzenne i dokumenty planistyczne do identyfikacji i opisu konfliktów przestrzenno-funkcjonalnych na wybranym obszarze.
2. Zastosować proste narzędzia GIS do wizualizacji struktury funkcjonalnej, uwarunkowań środowiskowych i konfliktów (w tym przygotować mapę konfliktów).
3. Zidentyfikować główne grupy interesariuszy danego konfliktu, opisać ich interesy oraz możliwe linie sporu.
4. Opracować wariantowe propozycje rozwiązań konfliktu (lub pakietu konfliktów) oraz dokonać ich oceny w oparciu o przyjęte kryteria (przestrzenne, społeczne, środowiskowe, ekonomiczne).
5. Przygotować pisemny raport oraz prezentację multimedialną przedstawiającą wyniki analizy konfliktów i propozycje rozwiązań w formie zrozumiałej dla różnych odbiorców.
Kompetencje społeczne – student:
1. Rozumie, że konflikt jest naturalnym elementem rozwoju przestrzeni, i dostrzega znaczenie jego rzetelnej analizy dla jakości decyzji planistycznych.
2. Potrafi pracować w zespole projektowym nad złożonym problemem przestrzennym, dzielić się zadaniami i odpowiedzialnością oraz komunikować wyniki pracy.
3. Dostrzega znaczenie partycypacji społecznej, dialogu i mediacji w procesie rozwiązywania konfliktów przestrzennych.

Nakład pracy studenta:
Zajęcia kontaktowe: 45 godz. (15 wykład + 30 ćwiczenia)
Przygotowanie do ćwiczeń, praca nad projektem zespołowym (GIS, raport, prezentacja): ok. 40 godz.
Lektura materiałów, przygotowanie do zaliczenia wykładu: ok. 15 godz.
Łącznie: ok. 100 godz.

Metody oceniania:
Wykład: test pisemny (krótkie pytania otwarte i/lub zamknięte) z części teoretycznej.
Ćwiczenia: ocena projektu zespołowego (raport + mapy + prezentacja) oraz zaangażowania w pracę na zajęciach (obecność i aktywność, udział w dyskusji, terminowe wykonywanie etapów projektu np. oddanie map roboczych, szkiców, wstępnej analizy).

Kryteria i waga ocen:
Test z wykładu: 40% oceny końcowej,
Projekt z ćwiczeń (raport + mapy + prezentacja): 60% oceny końcowej.

Wymogi zaliczenia:
uzyskanie co najmniej 51% punktów z testu,
oddanie kompletnego projektu (raport + mapy) i prezentacja wyników na zajęciach,
spełnienie wymogów frekwencyjnych na ćwiczeniach (obecność na co najmniej 80% zajęć ćwiczeniowych).

Nie dotyczy.

Literatura podstawowa (konflikty przestrzenne, planowanie)
1. Czarnecki A. (2024), Konflikty przestrzenne. Pomiędzy wymiarem geograficzno-społecznym a politycznym, Wieś i Rolnictwo, nr 1. – syntetyczny, aktualny przegląd ujęć konfliktów przestrzennych.
2. Gorzym-Wilkowski W.A. (2010), Planowanie przestrzenne wobec kryzysu przestrzeni, Barometr Regionalny, nr 4(22). – o kryzysie przestrzeni jako stanie wielorakich konfliktów strukturalnych.
3. Grocholska J. (1986), Konflikty w planowaniu przestrzennym i próby ich rozwiązania (na przykładzie wybranych obszarów aglomeracji warszawskiej), Biuletyn Informacyjny, Studia nad funkcjonalnym makroregionem Warszawy (III), nr 53.
4. Grochowska A. (2016), Konflikty przestrzenne w planowaniu przestrzennym obszarów metropolitalnych na przykładzie Wrocławskiego Obszaru Metropolitalnego, Rozprawy Naukowe IGiRR UWr, t. 38, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
5. Telega A. (2015), Analizy stopnia dopasowania sposobu użytkowania ziemi jako narzędzie zarządzania konfliktami przestrzennymi, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, nr IV/1.

Literatura uzupełniająca (NIMBY, konflikty społeczno-przestrzenne, partycypacja)
1. Bednarek-Szczepańska M. (2013), Przestrzenny wymiar syndromu NIMBY na wsi i w małych miastach w Polsce, Studia Obszarów Wiejskich, t. 33.
2. Bednarek-Szczepańska M., Dmochowska-Dudek K. (2014), Syndrom NIMBY jako wyzwanie dla jednostek samorządu terytorialnego, Mazowsze. Studia Regionalne, nr 15.
3. Dmochowska-Dudek K. (2011), Obiekty NIMBY jako przykład konfliktowych inwestycji w przestrzeni miasta Łodzi, Space–Society–Economy, nr 10.
4. Dutkowski M. (1995), Konflikty w gospodarowaniu dobrami środowiskowymi, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk. – ogólniejsze, ale bardzo przydatne przy wątku środowisko–rozwój.
5. Hackiewicz M. (2011), Społeczne i prawne aspekty konfliktów na tle zagospodarowania przestrzennego na przykładzie budowy obwodnicy Milanówka i Grodziska Mazowieckiego, Mazowsze. Studia Regionalne, nr 6.
6. Michałowska E. (2008), Syndrom NIMBY jako przykład samoorganizacji społecznej na poziomie lokalnym, Studia Regionalne i Lokalne, nr 1(31).
7. Strzałkowski M., Suchomska J. (2019), Konflikty przestrzenne a partycypacja społeczna, Dyskurs&Dialog 2019/2

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 1900-3-PKPF-ZAS w USOSweb