Krajobrazy Warszawy, krajoznawstwo miejskie. Widoki, praktyki, doświadczenia 1900-3-KWKM-WW
Krajoznawstwo wraca do łask jako temat oraz praktyka, mająca być najczęściej alternatywą dla nieetycznej turystyki masowej, opartej na eksploatacji środowiska i wyzysku wspólnot lokalnych. Ukazują się książki, które uznać można za manifesty alternatyw, za przykłady nowego „tekstu podróżniczego” lub wręcz „podróżnego” (Robiński, Solnit, Stilgoe, Macfarlane, Smethurst i in.); historycy i socjologowie chętnie sięgają do tego momentu w dziejach, kiedy podział na krajoznawców i turystów nie był tak wyraźny (Bertho-Lavenir, Urry, Rojek), a młodzi podróżnicy rezygnują z dalekich podróży na rzecz podążania szlakiem Janowskich, Glogerów, Fertnerów, Kulwieciów (Towarzystwo Krajoznawcze „Krajobraz”) oraz twórczo rozwijać pomysły Kobendzów, Herzów i Giełżyńskich. Sama kategoria KRAJOBRAZU, w tym krajobrazu kulturowego (niezależnie od tego, czy wyobrazić sobie możemy inny) została wreszcie i na gruncie polskim dowartościowana, stając się tematem osobnej subdyscypliny (studiów krajobrazowych), oświetlana dodatkowo przez rozwijające się badania z zakresu kultury wizualnej.
W pierwszej części zajęć poznawać będziemy kulturową historię podróży nowoczesnej: od końca XIX wieku do dziś, ze szczególnym uwzględnieniem instytucji i praktyk krajoznawczych od założenia Tow. Tatrzańskiego i P. Tow. Krajoznawczego poprzez instytucjonalizacje między- i podrugowojenne (Żydowskie Tow. Krajoznawcze, PTTK) aż do dzisiejszego nurtu mikrowypraw i "małego krajoznawstwa" (Krajobraz). Dyskutować będziemy też o użyteczności narzędzi analitycznych i interpretacyjnych dotyczących krajobrazu, wypracowanych na gruncie landscape studies, oraz socjologii podróży i antropologii kulturowej. Zastanawiać będziemy się nad miejscem dzikiej/zdziczałej przyrody (będziemy te kategorie rozważać) w mieście oraz tego, co nazwalibyśmy krajobrazem wiejskim. Zdobytą wiedzę sprawdzać będziemy podczas spacerów, w terenie.
Nakład pracy studenta: 2 ECTS = 2×25h = 50h (w bezpośrednim kontakcie 1 ECTS)
Zajęcia (konwersatorium) = 20h (N)
Konsultacje = 5 (N)
Przygotowanie (samodzielne) do zajęć = 25 (S)
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W01, K_W02, K_U01, K_U03, K_U04, K_K01, K_K02
Kryteria oceniania
Warunkiem brzegowym zaliczenia jest odpowiednia frekwencja (nieobecność na max. 4 godz. lekcyjnych. bez podania przyczyny; max. 8 godz lekcyjnych nieobecności w ogóle – nadmiarowe do zaliczenia na dyżurze).
Ocena końcowa wynikać będzie z jakości uczestnictwa w dyskusjach oraz realizacji ustalonych zadań (np. prezentacja referatów).
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
Tim Ingold, Culture on the Ground. The Word Perceived Through the Feet [w:] tegoż, Being Alive. Essays on Movement, Knowledge and Description, Routledge, New York 2011.
Aleksander Janowski, Pogadanki krajoznawcze. Podręcznik do początkowej nauki krajoznawstwa, PTK, Warszawa 1918
Lechosław Herz, wybrany przewodnik.
Dariusz Jarosz, „Masy pracujące przede wszystkim”. Organizacja wypoczynku w Polsce 1945-1956, Wwa-Kielce 2003
Marek Olkuśnik, Wyjechać z miasta. Mieszkańcy Warszawy wobec podróży, turystyki i wypoczynku na przełomie XIX i XX w., PTH, Neriton, Warszawa 2015.
Po kolei. Przewodnik podwarszawski, red. Jan Wiśniewski i in., TK Krajobraz, Warszawa 2015)
Jan Paweł Piotrowski, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze 1950-1989, Wyd. PTTK, Warszawa 2012
Krzysztof Podemski, Teoretyczne ujęcia podróży w naukach społecznych (fragm.) [w:] tegoż, Socjologia podróży, Wyd. UAM, Poznań 2005, s. 25-101.
Adam Robiński, Hajstry. Krajobraz bocznych dróg, Czarne, Wołowiec 2017 (wybrane fragmenty)
Chris Rojek, Indexing, Dragging and the Social Construction of Tourist Sights [w:] Touring Cultures, red. tychże, Routledge, London i New York 2003, s. 52-72.
Chris Rojek, John Urry, Transformations of Travel and Theory [w:] Touring Cultures, red. tychże, Routledge, London i New York 2003, s. 1-19.
Rebecca Solnit, Zew włóczęgi. Opowieści wędrowne, Karakter, Kraków 2018
Richard Tresidder, Tourism and Sacred Landscapes [w:] Tourism. Critical Concepts in the Social Sciences, t. I The Nature and Structure of Tourism, red. Stephen Williams, Rouledge, London i New York 2004, s. 339-350
Anna Wieczorkiewicz, Pochwała spojrzenia turystycznego [w:] Apetyt turysty. O doświadczaniu świata w podróży, Universitas, Kraków 2008.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: