Konflikty lokalne i regionalne w Ameryce Łacińskiej 1900-3-KAM-GL
Wykłady: omawiane są konflikty (geneza, przebieg, struktura, skutki) i sytuacje konfliktowe w ogóle, a także warunki, w których konflikty mogą wystąpić i potencje następstwa, które mogą one rodzić.
Większa część wykładów dotyczy konfliktów o zasoby i sposoby zagospodarowania: Zarzewiem większości konfliktów o zasoby jest sytuacja społeczno-gospodarcza krajów Ameryki Łacińskiej (kraje rozwijające się, kraje globalnego Południa, analfabetyzm), w których ubóstwo (niedostatek dóbr), słabość demokracji, korupcja są podstawową przyczyną niezadowolenia części ludności i rodzi konflikty. Przykłady, które są omawiane na zajęciach to przede wszystkim konflikty rzeczowe, konflikty interesów wynikające z niesprawiedliwego podziału dóbr, rywalizacja o nie lub o udział w ich posiadaniu oraz konflikty idei. Najsłabszą stroną konfliktów, z reguły przegraną, są ludy tubylcze. Padają one ofiarą firm eksploatujących ropę naftową, eksploatujących lasy w celu uzyskania drewna, działających w imieniu producentów soi i trzciny cukrowej itd. Nieskrępowana eksploatacja zasobów przez firmy krajowe i międzynarodowe koncerny (korporacje) rodzi konflikty innego rodzaju, wynikające ze słabości państw, na terenie których działają. Jest to państwo - obcy kapitał niosący zagrożenie dla środowiska, także dla terenów prawnie chronionych (parków narodowych). Państwo nie ma środków na ochronę terenów zagrożonych.
Ponadto zostaną omówione konflikty o przestrzeń miejską i podmiejską w Ameryce Łacińskiej, hiperprzestępczość w Ameryce Centralnej - przyczyny, skutki i środki zaradcze (ze szczególnym uwzględnieniem wymuszeń), konfliktogenny charakter sektora nieformalnego w Ameryce Łacińskiej, młodzieżowe ruchy społeczne w dobie internetu a konflikty lokalne w Ameryce Łacińskiej, zagrożenie terrorystyczne w Ameryce Łacińskiej, kartele narkotykowe w Meksyku.
Ćwiczenia: polegają na realizacji - wspólnie całą grupą - projektu badawczego: konceptualizacji i operacjonalizacji badań nad konfliktami środowiskowymi w wybranych państwach Ameryki Łacińskiej, interpretacji wyników analiz oraz na ich prezentacji. Dane do analizy zostaną zgromadzone i przetworzone z wykorzystaniem Atlasu Sprawiedliwości Środowiskowej. Tworzenie bazy danych i analiza statystyczna zostaną przeprowadzone w programie Excel i SPSS, a prezentacja wyników - z wykorzystaniem pakietu Microsoft Office.
Szacowana liczba godzin, którą student musi przeznaczyć na osiągnięcie zdefiniowanych dla przedmiotu efektów uczenia się.
Wykład: 1 ECTS (30 godz.) – godziny w bezpośrednim kontakcie z prowadzącym, tj. udział w zajęciach, 1,5 ECTS (45 godz.) - wkład własny studenta, w tym 15 godz. zapoznanie z literaturą, 30 godz. przygotowanie do egzaminu ustnego.
Ćwiczenia: 0,5 ECTS (15 godz.) - godziny w bezpośrednim kontakcie z prowadzącym, tj. udział w zajęciach, w tym w dyskusjach nad konceptualizacją i operacjonalizacją badania projektowego; oraz zaprezentowanie wyników analizy w formie ustnej; 2 ECTS (50 godz.) - wkład własny studenta, w tym 35 godz. przygotowanie bazy danych, 15 godz. opracowanie multimedialnej prezentacji z wynikami badań i wykonanie pisemnego raportu końcowego.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (lista przedmiotów)
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty kierunkowe: K_W03, K_W12, K_W13 / K_U07, K_U08 / K_K02
Efekty specjalnościowe: S2_W03, S2_W11, S2_W13 / S2_U07, S2_U08 / S2_K02
WIEDZA: Absolwent zna i rozumie:
- przyczyny (podłoże) konfliktów w relacjach człowiek - środowisko w krajach Ameryki Łacińskiej (szerzej w krajach rozwijających się) w warunkach ograniczonego dostępu do różnych dóbr, niedożywienia, analfabetyzmu słabości struktur państwa;
- strukturę konfliktów o zasoby w Ameryce Łacińskiej;
- następstwa (faktyczne i możliwe) konfliktów o zasoby w Ameryce Łacińskiej, które w świetle współczesnej wiedzy prowadzą do degradacji środowiska i są zagrożeniem dla coraz mniej licznych i coraz mniej liczebnych grup ludności tubylczej.
- podstawową terminologię z zakresu sprawiedliwości środowiskowej, ze szczególnych uwzględnieniem specyfiki latynoamerykańskiej,
- historię konfliktów lokalnych i regionalnych w Ameryce Łacińskiej.
UMIEJĘTNOŚCi: Absolwent potrafi:
- wyszukiwać informacje i dane o konfliktach środowiskowych w Ameryce Łacińskiej;
- zdobywać umiejętności badawcze pozwalające na formułowanie problemów, pytań, celów, hipotez badawczych w zakresie konfliktów środowiskowych w Ameryce Łacińskiej;
- dobierać, stosować i interpretować wyniki odpowiednich metod analizy dotyczących konfliktów środowiskowych, mając na uwadze przyjęte hipotezy i dostępne dane;
- uczestniczyć w dyskusji na temat konfliktów środowiskowych w Ameryce Łacińskiej;
- zaprezentować wyniki analizy prostego problemu badawczego w zakresie konfliktów środowiskowych w Ameryce Łacińskiej w formie pisemnej i ustnej.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE: Absolwent jest gotów do:
- pracy w projekcie badawczym realizowanym w grupie w zakresie konfliktów środowiskowych w Ameryce Łacińskiej;
- przeprowadzania krytycznej analizy sytuacji konfliktowych w Ameryce Łacińskiej;
- uświadamia sobie szanse i zagrożenia związane z konfliktami lokalnymi i regionalnymi w Ameryce Łacińskiej;
- zrozumienia wagi konfliktów środowiskowych jako katalizatorów zmian w Ameryce Łacińskiej.
Kryteria oceniania
Wykłady: Lista obecności nie jest sprawdzany (wykłady nie są obowiązkowe). Ocena wystawiana jest na podstawie egzaminu ustnego z zagadnień poruszanych na wykładach i zawartych w podanej literaturze.
Ćwiczenia: Możliwa jest jedna nieobecność nieusprawiedliwiona (inne nieobecność trzeba usprawiedliwić). Oceniane są: aktywność na zajęciach, zwłaszcza w dyskusjach nad projektem badawczym i tematyką konfliktów środowiskowych w Ameryce Łacińskiej (40% oceny), opracowanie bazy danych (20%), prezentacja wyników analiz w formie wystąpienia na ostatnich zajęciach, które jest wspomagane prezentacją multimedialną (20%), raport końcowy z badań (20%).
Literatura
Bozigar M., Gray C.L., Bilsborrow R.E., 2016, Oil Extraction and Indigenous Livelihoods in the Northern Ecuadorian Amazon, World Development, t. 78, 125–35.
Czerny M., 2015, Ameryka Środkowa – trudne sąsiedztwo na przesmyku między Meksykiem i Ameryką Południową, Studia z Geografii Politycznej i Historycznej, t. 4, 37–54.
Czerny M., Czerny A., 2017, Geograficzne aspekty ochrony dziedzictwa kulturowego w Ameryce Łacińskiej, Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula, t. 52, 40-54.
Díaz A., Padilla C., 2018, Conflictos mineros en América Latina: extracción, saquero y agresión. Estado de situación en 2017, Observatorio de Conflictos Mineros de América Latina.
García Pérez J., 2005, Conflictos territoriales y luchas fronterizas en América Latina durante los siglos XIX y XX, Norba. Revista de Historia, t. 18, 215-41.
Haslam P.A, Tanimoune N.A., 2016, The Determinants of Social Conflict in the Latin American Mining Sector: New Evidence with Quantitative Data, World Development, t. 78, 401–19.
Lisińska M., 2017, Stan bezpieczeństwa w Ameryce Łacińskiej w 2016 roku, Przegląd Strategiczny, nr 10, 529–45.
Luján P.M., 2017, Geopolítica, conflictos fronterizos en América Latina, Revista Geopolítica Transfronteiriça, t. 1, nr 1, 1–14.
Łaciński P., 2017, Wyzwania i uwarunkowania stabilności geopolitycznej Ameryki Łacińskiej, Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny, t. 3, nr 97, 5–17.
UNDP, 2013, Understanding social conflict in Latin America, United Nations Development Programme, La Paz.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: