Geoinformacyjne metody badań 1900-3-GMB-ZAS

Zajęcia realizowane w ramach projektu „Zintegrowany Program Rozwoju Dydaktyki – ZIP 2.0”,
współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego – Program Fundusze Europejskie dla
Rozwoju Społecznego 2021-2027 (FERS) (nr umowy: FERS.01.05-IP.08-0365/23-00).
W ramach ćwiczeń studenci wykorzystują dane geoprzestrzenne pierwotne i wtórne (z pomiarów, dostępnych zasobów, danych statystycznych) do charakterystyki, identyfikacji, klasyfikacji i oceny stanu komponentów systemu środowiskowego oraz złożonych aspektów działalności człowieka w systemach środowiskowych. Omówione zostaną techniki zdalnego pozyskiwania danych z pułapu satelitarnego, lotniczego i
naziemnego oraz zasady ich przetwarzania i interpretacji.
Scharakteryzowane zostaną podstawowe repozytoria danych przestrzennych pozyskanych metodami teledetekcyjnymi (np. zobrazowania satelitarne, ortofotomapy, wyniki skaningu laserowego), bądź będące efektem ich przetworzenia (np. bazy danych pokrycia terenu).
W toku zajęć zostaną zaprezentowane następujące zagadnienia:
1. Wprowadzenie do zagadnień związanych z geoinformatycznymi metodami pozyskiwania, przetwarzania i interpretacji danych o
środowisku; wybrane serwisy internetowe udostępniające dane o środowisku (np. ESA, NASA, USGS, Copernicus, Geoportale narodowe)
2. Badania terenowe z wykorzystaniem GPS i aplikacji mobilnych; przetwarzanie pozyskanych danych w oprogramowaniu GIS (przykład QField i QGIS);
3. Badania terenowe z wykorzystaniem urządzeń teledetekcyjnych stosowanych z poziomu Ziemi (koncepcja, zasady, metodyka);
przykłady stosowanych technik zbierania danych (możliwość prezentacji w terenie spektroradiometru do pomiaru charakterystyki szaty roślinnej); przetwarzanie i interpretacja pozyskanych danych;
4. Skaning laserowy: pozyskiwanie danych, wizualizacja, filtrowanie, klasyfikacja, produkty (NMT, NMPT);
5. Badania terenowe z wykorzystaniem bezzałogowych statków powietrznych (BSP/UVA) operujących na niskim pułapie (koncepcja, zasady metodyka); przykłady stosowanych technik zbierania danych (możliwość prezentacji w terenie po wcześniejszym umówieniu z grupą); przetwarzanie i interpretacja pozyskanych danych (np. zobrazowania w różnych zakresach promieniowania elektromagnetycznego);
6. Wykorzystanie danych radarowych w badaniach pogody: analiza odbiciowości, metoda sygnatur, produkty radarowe;
7. Wykorzystanie zobrazowań satelitarnych do analizy nefologicznej i oceny struktur zachmurzenia (zobrazowania multispektralne),
różnicowania topoklimatów oraz badania zasięgu miejskiej wyspy ciepła;
8. Wykorzystanie danych teledetekcyjnych w badaniach obiegu wody (np. detekcja powodzi i susz, ocena nieprzepuszczalności podłoża,
monitorowanie zasięgu lodowców);
9. Projekt zaliczeniowy polegający na wykorzystaniu zróżnicowanych źródeł danych w celu rozwiązania problemu przestrzennego związanego np. ze zrównoważonym rozwojem, adaptacją do zmian klimatu czy planowaniem przestrzennym.
Lista zagadnień ma charakter ramowy i może ulec zmianie w toku ćwiczeń. Poszczególne zagadnienia mogą być omawiane na więcej niż
jednych zajęciach. Możliwe są wyjścia terenowe w czasie zajęć (od 1 do 3 w zależności od pogody i uwarunkowań zewnętrznych).
Nakład pracy studenta: 3 ECTS = 3 × 25h = 75h (w bezpośrednim kontakcie
2 ECTS). W tym:
(N) – praca w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem,
(S) – praca własna (samodzielna) studenta.
 Zajęcia (ćwiczenia) = 30h (N)
 Konsultacje = 10h (N)
 Samodzielne przygotowanie do ćwiczeń = 20h (S)
 Czytanie zaleconej literatury = 5h (S)
 Samodzielne prace nad projektem = 10h (S)
RAZEM = ok. 75h.
Metody nauczania:
Metody praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe w pracowni komputerowej z wykorzystaniem specjalistycznego oprogramowania GIS oraz teledetekcyjnego, instruktaż bezpośredni, pomiary terenowe pod nadzorem nauczyciela i z jego bezpośrednim instruktażem, metoda projektów.