Funkcjonowanie krajobrazu II (aspekt ekologiczny) 1900-3-FK2-GK
Przedmiot ma na celu zapoznanie studenta z różnymi aspektami funkcjonowania krajobrazu. W ramach wykładu poruszane będą zagadnienia związane m.in. ze zmiennością krajobrazu (przyczyny, mechanizmy, podstawowe procesy), jego stabilnością, ewolucją oraz przekształceniami antropogenicznymi a także sposobami ochrony funkcjonowania krajobrazu. Omówione zostaną również wybrane modele oraz metody badania funkcjonowania krajobrazu. Podczas ćwiczeń studenci poznają w praktyce różne aspekty funkcjonowania krajobrazu na przykładzie rezerwatu Las Bielański. W ramach ćwiczeń przewidziane jest kilkugodzinne wyjście w teren oraz wykonanie opracowania kameralnego w formie kateny.
Nakład pracy studenta:
30h - obecność na zajęciach (wykład, ćwiczenia)
ok. 15h - praca własna (zapoznanie się z zalecaną literaturą, przygotowanie się do egzaminu z wykładów, przygotowanie referatu na ćwiczenia, ewentualne dokończenie opracowania kameralnego w domu)
45h ogółem (lub więcej, zależnie od systematyczności w pracy podczas semestru oraz cech indywidualnych studenta).
Kierunek podstawowy MISMaP
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty kierunkowe: K_W01, K_W05, K_W19, K_U01, K_U02, K_U04, K_U05, K_U10
Efekty specjalnościowe: S3_W01, S3_W05, S3_W14, S3_U01, S3_U02, S3_U05, S3_U06, S3_U07
Absolwent zna i rozumie:
- główne koncepcje, kierunki i osiągnięcia badawcze współczesnej geoekologii, służące poznaniu i wyjaśnieniu zróżnicowania procesów funkcjonowania krajobrazu
- główne procesy i zjawiska związane z ekologicznym aspektem funkcjonowania krajobrazu, ich uwarunkowania i specyfikę oraz wpływ działalności antropogenicznej na te procesy i wynikające stąd konflikty funkcjonalno-przestrzenne
- wybrane, najnowsze trendy w rozwoju badań naukowych z zakresu funkcjonowania krajobrazu (szczególnie w aspekcie ekologicznym), stosowane metody oraz praktyczne zastosowanie wyników.
Absolwent potrafi:
- opisać środowisko przyrodnicze w kategoriach złożonego systemu wzajemnie powiązanych komponentów, modyfikowanego przez działalność człowieka
- zaplanować i przeprowadzić badania z zakresu wybranych ekologicznych aspektów funkcjonowania krajobrazu.
- dobrać odpowiednie metody badawcze dla rozwiązania problemu badawczego z zakresu wybranych aspektów stanu krajobrazu, jego przekształceń antropogenicznych oraz funkcjonowania.
- pozyskać wybrane informacje dotyczące środowiska przyrodniczego obszaru oraz zaprezentować wyniki badań.
- wskazać skutki antropogenicznych oddziaływań na krajobraz wybranego obszaru oraz kierunki użytkowania terenu właściwe z punktu widzenia wykorzystania potencjału krajobrazu a zwłaszcza jego zasobów biotycznych.
Absolwent rozumie wartość różnorodności geosfery, w szczególności różnorodności biotycznej oraz postępuje z poczuciem odpowiedzialności za stan ekosystemów i zasobów Ziemi.
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny z wykładów - test, pytania zamknięte i otwarte.
Zaliczenie ćwiczeń na podstawie obowiązkowej obecności na zajęciach (w tym w części terenowej), bieżącego przygotowania do zajęć, aktywności (uczestnictwa w dyskusji) oraz ocen uzyskanych z referatów i innych prac wykonywanych w trakcie zajęć lub w domu.
Egzamin z wykładu, zaliczenie ćwiczeń na ocenę
Ocena końcowa: 50% - ocena z wykładów, 50% - ocena z ćwiczeń (zarówno ocena z wykładu jak i z ćwiczeń musi być oceną pozytywną)
Literatura
Richling A., Solon J., Ekologia krajobrazu, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2011.
Pietrzak M. Podstawy i zastosowania ekologii krajobrazu, PWSZ w Lesznie, 2010
Geoekologia i ochrona krajobrazu. Leksykon. Praca zbiorowa pod red. E. Malinowskiej, W. Lewandowskiego i A. Harasimiuka, Wyd. Wydz. Geogr. i St. Reg. UW, 2004.
Chmielewski T.J. Systemy krajobrazowe, Struktura – funkcjonowanie – planowanie. PWN, Warszawa 2012
Andrzejewski R 1978 Ssaki Lasu Bielańskiego "Kronika Warszawy" 1: 83-90
Baum T., P. Trojan (red.) 1982. Las Bielański w Warszawie. Rezerwat przyrody. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
Brykowska M., 1982, Kościół Kamedułów na Bielanach, Warszawa
Chojnacki J. M., Mróz W. J. 1984 Wpływ antropogennych zmian stosunków wodnych na roślinność rezerwatu Las Bielański w Warszawie Wiadomości Ekologiczne 30: 167-192
Chromy M., T. Mazgajski, F. Podlacha, Ł. Rejt. 2001 Stan i zmiany awifauny rezerwatu "Las Bielański" w Warszawie Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 20: 27-41
Gazda A., Miścicki S., 2012, Przekształcanie drzewostanów robiniowych w rezerwacie przyrody – koncepcja i realizacja, Studia i Materiały CEPL w Rogowie R. 14. Zeszyt 33 (4): 74-80
Kobendza R., 1932, Bielany pod Warszawą i konieczność ich ochrony, Warszawa.
Krogulec E., Mikołajków J., Jóźwiak K.,2005, Badania monitoringowe wód podziemnych obszarów chronionych o różnym poziomie antropopresji, Przegląd Geologiczny 53 (6): 522-526
Luniak M. 1982 Ptaki rezerwatu Las Bielański w Warszawie Ochrona Przyrody 44: 219-243
Luniak M. 1990 Środowisko przyrodnicze Warszawy: Badania przyrodnicze w Lesie Bielańskim Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Luniak M. 1991 Awifauna Lasu Bielańskiego w Warszawie 15 lat po ustanowieniu rezerwatu Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 10: 167-181
Luniak M. 2007 Raport o wartości i stanie przyrody Lasu Bielańskiego Warszawa, manuskrypt
Matuszkiewicz J.M. 2005 Zespoły leśne Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN
Nowakowski E 2008 Ocena stanu zachowania populacji kozioroga dębosza (Cerambyx cerdo L.) w rez. "Las Bielański w Warszawie" Warszawa, manuskrypt
Stachowiak M., E. Nowakowski 2007 Inwentaryzacja stanowisk kozioroga dębosza (Cerambyx cerdo L.; Coleoptera, Cerambycidae) oraz wytyczne do jego ochrony na terenie miasta stołecznego Warszawy wraz z propozycją działań ochronnych dla pozostałej części województwa mazowieckiego Raport z realizacji umowy o dzieło WOA.III 1142-18/2007, Bydgoszcz - Warszawa, manuskrypt
Solińska-Górnicka B., Namura-Ochalska A., Symonides E. 1997. Long term dynamics of a relict ancient forest in an urban area. Fragmenta Floristica et Geobotanica, 42: 423-474.
Solińska-Górnicka B., Sudnik-Wójcikowska B., b.d.w., Rezerwat przyrody „Las Bielański” w Warszawie Ścieżka przyrodnicza, Zarząd Oczyszczania Miasta, Dział Lasów, Wyd. Akcydensowe, Warszawa
Standardowy Formularz Danych obiektu Natura 2000 PLH140041 „Las Bielański”
Zaręba R., 1958, Wiek dębów bielańskich w Warszawie, Rocz. Sekcji Dendrol., 12: 179-183. Sod., Sum. The age of the Oaks at Bielany near Warsaw. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej R. 11. Zeszyt 4 (23) / 2009
Zdanowicz E. Skłodowski J. 2013, Ocena zmian w środowisku wokół szlaków rekreacyjnych na przykładzie rezerwatu Las Bielański w Warszawie, Studia i Materiały CEPL w Rogowie R.15. Zeszyt 37 (4)
Zieliński J. i in. 2003 Bielany – przewodnik historyczno-sentymentalny, Warszawa-Bielany, Urząd Dzielnicy Bielany m.st. Warszawy
Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 22 września 2016 r., w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Las Bielański”. publikowane w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego, poz. 8575
Uzasadnienie Zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 22 września 2016 r., publikowane w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego, poz. 8575
http://www.lasbielanski.waw.pl/
http://www.bielanski.republika.pl/
http://www.zm.org.pl/?t=las_bielanski
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: