Bezzałogowe statki powietrzne w badaniach geograficznych 1900-3-BSP-GIG-WW
Zajęcia mają charakter warsztatowy i koncentrują się na praktycznym wykorzystaniu bezzałogowych statków powietrznych (BSP) jako narzędzia badawczego w geografii. W trakcie zajęć studenci zapoznają się z zasadami planowania i realizacji operacji BSP, obowiązującymi regulacjami prawnymi dotyczącymi użytkowania dronów, a także z zagadnieniami bezpieczeństwa, odpowiedzialności operatora oraz jakości i wiarygodności pozyskiwanych danych przestrzennych.
Istotnym elementem zajęć jest praktyczne pozyskiwanie danych fotogrametrycznych z niskiego pułapu oraz ich dalsze przetwarzanie z wykorzystaniem oprogramowania fotogrametrycznego i systemów informacji geograficznej (GIS). Studenci nabywają umiejętności tworzenia podstawowych produktów fotogrametrycznych, takich jak ortofotomapy oraz modele powierzchni terenu, a następnie ich interpretacji w kontekście badań środowiskowych i analiz przestrzennych.
W ramach przedmiotu realizowany jest projekt zespołowy we współpracy z Kampinoskim Parkiem Narodowym, obejmujący zaplanowanie i wykonanie nalotu BSP nad fragmentem zlewni eksperymentalnej „Kampinos”, a następnie opracowanie mapy użytkowania terenu zgodnej ze standardami Bazy Danych Obiektów Topograficznych (BDOT). Projekt ma na celu zapoznanie studentów z pełnym cyklem badawczym: od definiowania celu i metodyki pozyskania danych, przez ich przetwarzanie i klasyfikację, po przygotowanie produktu kartograficznego odpowiadającego wymaganiom instytucjonalnym.
Zajęcia umożliwiają studentom integrację wiedzy zdobytej na wcześniejszych etapach kształcenia, w szczególności z zakresu GIS, teledetekcji i analiz środowiskowych, poprzez zastosowanie nowej metody badawczej w rzeczywistym kontekście problemowym. Szczególny nacisk położony jest na poprawność metodyczną, zgodność z obowiązującymi standardami danych przestrzennych oraz praktyczne wykorzystanie wyników analiz.
Zajęcia realizowane są w formie warsztatów obejmujących pracę terenie oraz ćwiczenia w pracowni komputerowej. Zakres tematyczny zajęć ma charakter ramowy i może być dostosowany do specyfiki realizowanego projektu oraz profilu grupy.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się (kody): S6_W06, S6_W09 / S6_U02
Po ukończeniu przedmiotu student:
WIEDZA
- zna zasady funkcjonowania bezzałogowych statków powietrznych (BSP) oraz możliwości ich zastosowania w badaniach geograficznych, w szczególności w analizach środowiskowych i przestrzennych;
- zna podstawowe regulacje prawne, organizacyjne i etyczne związane z wykonywaniem operacji BSP oraz pozyskiwaniem danych przestrzennych;
- zna metody pozyskiwania danych fotogrametrycznych z niskiego pułapu oraz zasady ich przetwarzania i interpretacji w środowisku GIS;
- zna standardy opracowania i prezentacji danych przestrzennych, w tym zasady tworzenia map użytkowania terenu zgodnych ze standardami BDOT.
UMIEJĘTNOŚCI:
- potrafi zaplanować i przygotować nalot BSP na potrzeby badań geograficznych, uwzględniając cel badania, warunki terenowe oraz ograniczenia formalno-prawne;
- potrafi pozyskać dane fotogrametryczne z wykorzystaniem BSP oraz przetworzyć je w specjalistycznym oprogramowaniu fotogrametrycznym i GIS;
- potrafi integrować dane pozyskane z BSP z innymi źródłami informacji przestrzennej oraz przeprowadzać ich analizę na potrzeby badań środowiskowych;
- potrafi opracować mapę użytkowania terenu na podstawie danych BSP, zgodnie z obowiązującymi standardami kartograficznymi i bazami referencyjnymi (BDOT);
- potrafi interpretować uzyskane wyniki i formułować wnioski w kontekście rzeczywistych problemów badawczych i aplikacyjnych.
KOMPETENCJE:
- jest świadomy odpowiedzialności związanej z pozyskiwaniem i wykorzystywaniem danych przestrzennych, w tym danych pozyskiwanych z użyciem BSP;
- potrafi pracować w zespole projektowym, realizując zadania związane z planowaniem badań terenowych, przetwarzaniem danych i opracowaniem wyników;
- docenia znaczenie nowoczesnych metod pomiarowych i analiz przestrzennych w badaniach geograficznych oraz w praktyce instytucjonalnej (administracja publiczna, ochrona środowiska, parki narodowe);
- rozumie potrzebę stosowania standardów i dobrych praktyk w opracowywaniu danych przestrzennych wykorzystywanych w procesach decyzyjnych.
Kryteria oceniania
Ocena końcowa jest wynikiem oceny ciągłej (bieżących zadań wykonywanych podczas warsztatów) oraz oceny projektu końcowego realizowanego w zespołach. Ocenianie odbywa się na podstawie jakości wykonanych prac, poprawności metodycznej oraz terminowości.
Składniki oceny:
Zadania cząstkowe (ocena ciągła): 35 %
Projekt końcowy zespołowy: 65 %
Każdy element oceniany jest w skali punktowej adekwatnej do jego złożoności. Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie co najmniej 51% maksymalnej liczby punktów oraz oddanie projektu końcowego w wymaganym zakresie.
Dopuszcza się jedną nieusprawiedliwioną nieobecność. Student jest zobowiązany do uzupełnienia zaległości powstałych w wyniku nieobecności (niezależnie od jej przyczyny) w terminie uzgodnionym z prowadzącym, nie dłuższym niż dwa tygodnie od powrotu na zajęcia.
Szczegółowe zasady zaliczenia oraz harmonogram zadań zostaną przedstawione na pierwszych zajęciach.
Praktyki zawodowe
Brak.
Literatura
Colomina, I., & Molina, P. (2014). Unmanned aerial systems for photogrammetry and remote sensing: A review. ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing, 92, 79–97. https://doi.org/10.1016/j.isprsjprs.2014.02.013
European Union Aviation Safety Agency. (n.d.). Easy access rules for unmanned aircraft systems (Regulations (EU) 2019/945 and (EU) 2019/947). EASA. Retrieved December 19, 2025, from https://www.easa.europa.eu/en/document-library/easy-access-rules/easy-access-rules-unmanned-aircraft-systems-regulations-eu
European Union Aviation Safety Agency. (2023, October 20). AMC & GM to Commission Implementing Regulation (EU) 2019/947 — Issue 1, Amendment 3. EASA. Retrieved December 19, 2025, from https://www.easa.europa.eu/en/document-library/acceptable-means-of-compliance-and-guidance-materials/group/amc--gm-to-commission-implementing-regulation-eu-2019947
European Union Aviation Safety Agency. (2019, June 11). Commission Implementing Regulation (EU) 2019/947. EASA. Retrieved December 19, 2025, from https://www.easa.europa.eu/en/document-library/regulations/commission-implementing-regulation-eu-2019947
Longley, P. A., Goodchild, M. F., Maguire, D. J., & Rhind, D. (2008). GIS: Teoria i praktyka. Wydawnictwo Naukowe PWN.
QGIS.org. (n.d.). QGIS User Guide (latest version). Retrieved December 19, 2025, from https://docs.qgis.org/
Urząd Lotnictwa Cywilnego. (2020, December 3). Kategoria otwarta – informacje. ULC. Retrieved December 19, 2025, from https://ulc.gov.pl/drony/kategoria-otwarta-informacje
Urząd Lotnictwa Cywilnego. (2025, October 6). Procedura wydania zezwolenia na operację w kategorii „szczególnej”. ULC. Retrieved December 19, 2025, from https://ulc.gov.pl/drony/kategoria-szczegolna/uzyskiwanie-zezwolen
Wolf, P. R., & Dewitt, B. A. (2000). Elements of photogrammetry: with applications in GIS. (4th ed.). McGraw-Hill Education
Główny Urząd Geodezji i Kartografii. (2013). Monografia GBDOT (cz. 2) [PDF]. GUGiK. Retrieved December 19, 2025, from https://www.gugik.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0019/22960/Monografia-GBDOT-cz.-2.pdf
Główny Urząd Geodezji i Kartografii. (2015). Baza danych obiektów topograficznych [Podręcznik do szkoleń, PDF]. GUGiK. Retrieved December 19, 2025, from https://www.gugik.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0020/23609/Podrecznik-do-szkolen.pdf
Geoportal.gov.pl. (n.d.). Baza danych obiektów topograficznych (BDOT10k). Retrieved December 19, 2025, from https://www.geoportal.gov.pl/pl/dane/baza-danych-obiektow-topograficznych-bdot10k/
Szczepanek, R. (2017). Systemy informacji przestrzennej z QGIS. Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
Agisoft LLC. (n.d.). Agisoft Metashape Professional: User manual. Retrieved December 19, 2025, from https://www.agisoft.com/
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: