Antropocen - wpływ człowieka na systemy środowiskowe 1900-3-AWC-ZAS
Na wykładzie omawiane są zagadnienia wpływu działalności człowieka na systemy środowiskowe i relacje między poszczególnymi systemami. Porusza on problematykę zarówno mechanizmów antropopresji, jak i jej skutków w odniesieniu do różnych komponentów środowiska. Kluczowe są: wskazanie na relacje między rozwojem gospodarczym a przemianami środowiska, zwrócenie uwagi na ryzyko z tym związane, prezentacja metod oceny stopnia antropogenicznej transformacji litosfery, atmosfery, hydrosfery, biosfery i pedosfery, a tym samym pokazanie, jak kształtuje się antroposfera jako nowy obszar interakcji człowieka ze środowiskiem. Wykład przedstawia antropopresję jako problem wymagający globalnej współpracy i długofalowej strategii, których celem powinno być zrozumienie przyczyn i skutków ingerencji człowieka w funkcjonowanie systemów przyrodniczych oraz wypracowanie możliwie najlepszych rozwiązań współczesnych wyzwań środowiskowych. Poszczególne części wykładu dotyczą różnych komponentów środowiska, ale w każdym przypadku traktowanych jako integralna część całego systemu, w którym zmiana jednego elementu pociąga za sobą szereg skutków modyfikujących stan i procesy kształtujące ten system.
Nakład pracy studenta (1 ECTS = 25-30 h, 2 ECTS = 50-60 h):
30 h - obecność na wykładzie
15-25 h - praca własna studenta (powtarzanie materiału, zapoznanie się z zalecaną literaturą)
5 h – przygotowanie do zaliczenia
50-60 h ogółem (zależnie od systematyczności w pracy podczas semestru oraz cech indywidualnych studenta).
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Kierunek podstawowy MISMaP
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Kierunkowe efekty uczenia się: K_W05, K_W19, K_K02, K_K06
Specjalnościowe efekty uczenia się: S6_W05, S6_W19, S6_K02, S6_K06
Przedmiotowe efekty uczenia się:
WIEDZA:
Absolwent zna i rozumie:
- koncepcje wyjaśniające mechanizmy oddziaływania człowieka na środowisko,
najnowsze trendy w badaniach z zakresu antropogenicznych przekształceń środowiska (S6_W05, S6_W19).
KOMPETENCJE SPOŁECZNE:
Absolwent jest gotów do:
- oceny różnorodności współczesnego świata i akceptacji zasad zarządzania środowiskiem z poszanowaniem zarówno przyrody, jak i człowieka (S6_K02),
- upowszechniania dokonań naukowych z zakresu antropogenicznych przemian środowiska,
rozumie istotę odpowiedzialności człowieka za stan ekosystemów i zasobów Ziemi (S6_K06).
Kryteria oceniania
Test, kolokwium, aktywność w trakcie zajęć, udział w dyskusji.
Literatura
Benner S., Lax G., Crutzen P.J., Pöschl U., Lelieveld J., Brauch H.G., 2021. Paul J. Crutzen and the Anthropocene: A New Epoch in Earth’s History. Springer.
Bińczyk E., 2018. Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropogenu. PWN, Warszawa.
Birkenmajer K., 2012. Antropocen – nowa epoka geologiczna? Przegląd Geologiczny, 60, 11, 587-588.
Goudie A., 2018. Human Impact on the Natural Environment: Past, Present and Future. Wiley-Blackwell.
Lewis S., Maslin M.A., 2015. Defining the Anthropocene. Nature 519(7542), 171-80.
Pacewicz G., 2002. Ludzkość uplanetyzowana : pojęcie noosfery Pierre’a Teilharda de Chardin. Humanistyka i Przyrodoznawstwo 8, 33-47.
Wallenhorst N., Wulf Ch., 2023. Handbook of the Anthropocene. Humans between Heritage and Future. Springer.
Williams M., Zalasiewicz J., Haff P.K., Schwägerl Ch., Barnosky A.D., Ellis E.C. 2015. The Anthropocene biosphere. The Anthropocene Review 2, s. 196-219.
Wójcik J., 2021. Antropogeniczne zmiany środowiska przyrodniczego Ziemi. PWN, Warszawa.
Zalasiewicz J., Waters C.N., Williams M., Summerhayes C.P., (red.), 2019. The Anthropocene as a Geological Time Unit. A Guide to the Scientific Evidence and Current Debate. Cambridge University Press.
Zalasiewicz J., Williams M., 2022. Klimat Ziemi od archaiku po antropocen, [w:] Jasikowska, K., Pałasz, M. (red.), Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu nauk. Kraków: Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Biblioteka Jagiellońska, s. 33–57.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: