Gleboznawstwo i geografia gleb 1900-12GL
WYKŁAD:
Treść podstawowa przedmiotu:
1. Miejsce i rola gleby w geoekosystemie.
2. Morfologia profilu glebowego.
3. Czynniki glebotwórcze (przegląd) i ich wpływ na przestrzenną zmienność gleb w skali globalnej.
4. Gleba jako źródło składników pokarmowych roślin.
5. Materia organiczna gleby.
6. Przegląd klasyfikacji gleb Polski i świata.
7. Geograficzne rozmieszczenie wybranych typów gleb i ich podstawowe właściwości.
8. Jakość gleb i ich przydatność użytkowa. Degradacja i sposoby ochrony gleb.
ĆWICZENIA:
1. Rozpoznawanie i analiza składu granulometrycznego prób glebowych. Metoda sitowa i areometryczna.
2. Właściwości fizyczne gleb – pierwotne i wtórne. Oznaczenie gęstości objętościowej i właściwości wodnych.
3. Właściwości chemiczne gleb – sorpcja, kwasowość, kationy zasadowe (metoda Kappena).
4. Próchnica i koloidy mineralne gleby (rodzaje, budowa, właściwości) – przegląd prób glebowych.
5. Wapń i węglany w glebie (oznaczenie metodą Scheiblera).
6. Kartografia gleb (mapy glebowe, ich znakowanie i interpretacja treści).
7. Opracowanie wyników oznaczeń właściwości gleb.
8. Ćwiczenia terenowe – morfologia profilu glebowego.
Przewiduje się pracę w terenie, z tego względu kolejność zajęć może ulec zmianie.
Nakład pracy studenta: uczestnictwo w wykładach 24 h
Uczestnictwo w ćwiczeniach – 24 h
Przygotowanie do ćwiczeń: 1-2 h do każdego zjazdu
Przygotowanie do egzaminu: ok. 20-30 h
Razem: ok. 80-100 h (czas przygotowania do ćwiczeń i egzaminu podano orientacyjnie, zależy on od systematyczności pracy w ciągu semestru oraz cech indywidualnych studenta).
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu student:
WIEDZA:
1. Zna czynniki glebotwórcze i ich wpływ na formowanie profili glebowych.
2. Zna główne procesy glebotwórcze.
3. Zna typy gleb świata i Polski, ich rozmieszczenie i przydatność użytkową.
4. Zna podstawowe właściwości gleb i metody ich oznaczania w laboratorium i w terenie.
UMIEJĘTNOŚCI:
1. Potrafi interpretować właściwości gleby jako pochodną cech innych komponentów geoekosystemu.
2. Umie wybrać zestaw podstawowych parametrów opisu właściwości fizycznych i chemicznych gleby oraz przeprowadzić ich analizę laboratoryjną.
3. Potrafi interpretować wyniki analiz laboratoryjnych
4. Potrafi korzystać z map glebowych i dokonywać ich interpretacji.
KOMPETENCJE:
1. Ponosi odpowiedzialność za rzetelność wyników badań i ich interpretację.
2. Potrafi pracować w zespole i dzielić się zadaniami.
3. Docenia potrzebę racjonalnego wykorzystania gleb jako bazy żywnościowej ludzkości i siedliska organizmów.
Kryteria oceniania
Ćwiczenia - obecność obowiązkowa, ocena stopnia przygotowania do zajęć, praktyczne wykonywanie oznaczeń laboratoryjnych – oceniane na bieżąco, sprawdziany pisemne.
Ocena końcowa: średnia ocen z egzaminu pisemnego i ćwiczeń. Obie oceny muszą być pozytywne.
Literatura
BEDNAREK R., DZIADOWIEC H., POKOJSKA U., PRUSINKIEWICZ Z. 2004. Badania ekologiczno-gleboznawcze. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
BROŻEK S., ZWYDAK M. 2003. Atlas gleb leśnych Polski gleb leśnych Polski. CILP. Warszawa.
DOBRZAŃSKI, B., UZIAK, S. (red.) 1970. Rozpoznawanie i analiza gleb. PWN, Warszawa.
DOBRZAŃSKI, B., ZAWADZKI, S. (red.) 1995. Gleboznawstwo. PWRiL, Warszawa.
OSTROWSKA A., GAWLIŃSKI S., SZCZUBIAŁKA Z.: Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. IOŚ. Warszawa 1991.
PRUSINKIEWICZ Z. 1994. Leksykon ekologiczno-gleboznawczy. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
SYSTEMATYKA GLEB POLSKI. Wyd. IV. 1989. Roczn. Glebozn. 40, 3/4.
SYSTEMATYKA GLEB POLSKI. Wyd. V. 2011. Roczn. Glebozn. 63, 3.
Światowa baza referencyjna zasobów glebowych 2014. Międzynarodowy system klasyfikacji gleb aktualizacja 2015 (red. Kabała C., Charzyński P., Bednarek R.) .2015. FAO, Toruń.
UGGLA, H. 1983. Gleboznawstwo rolnicze. Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa (wyd. III).
WITEK T. 1973. Mapy glebowo-rolnicze oraz kierunki ich wykorzystania. IUNG, Puławy.
ZAWADZKI S. 2002. Podstawy gleboznawstwa. PWRiL, Warszawa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: