Geografia polityczna 1900-1-GPT
Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami geografii politycznej. Szczególny nacisk położony jest na podstawowe zagadnienia z zakresu geografii politycznej (m.in. państwo, terytorium, granice) oraz na relacje polityka-przestrzeń w odniesieniu do przeszłości i teraźniejszości Polski. Studenci poznają mapę polityczną świata, uczą się ją interpretować i poznają genezę jej współczesnego kształtu. Zdobywają wiedzę na temat państwa - istoty, genezy, typów państw, granic, stolic, wpływu położenia geograficznego na los państw. Zdobywają wiedzę na temat organizacji i podziałów współczesnego świata. Zyskują wiedzę na temat głównych wyzwań geograficzno-politycznych stojących przed Polską. Poznają historię światowej i polskiej geografii politycznej, a także główne polskie narracje i spory geograficzno-polityczne. Poznają główne zagadnienia geografii politycznej Polski (m.in. uwarunkowania geograficzno-polityczne polskiej polityki zagranicznej; zmiany graniczne od X w. do dziś). Zapoznają się z takimi kierunkami badań współczesnej geografii politycznej jak m.in. geografia wyborcza, geografia konfliktów i wojen, geografia mniejszości narodowych, geografia 'języka politycznego przestrzeni publicznej'.
Treść wykładu:
- definicja i historia geografii politycznej, w tym polskiej, jej funkcje, zainteresowania i kierunki badawcze, wybrane teorie i koncepcje, znaczenie mapy w geografii politycznej, polityce i życiu społecznym;
- definicja państwa, jego geneza i ich typologia, w tym z uwzględnieniem cech terytorium;
- definicje terytorium i granicy, ich rodzaje, proces wytyczania granic, rodzaje obszarów morskich;
- geneza kształtu współczesnej mapy politycznej świata, zmiany na mapie politycznej świata od okresu Wielkich Odkryć Geograficznych, w tym rodzaje zmian i ich przyczyny (ujęcie historyczne i problemowe);
- najważniejsze zagadnienia, problemy i wyzwania geograficzno-polityczne związane z Polską i Polakami, w tym ewolucja granic Polski od X wieku do dziś, główne narracje i spory w ramach polskiej geografii politycznej.
Ćwiczenia:
1. Spotkanie organizacyjne.
2. Geografia wyborcza.
3. Mniejszości narodowe, etniczne i regionalne, ze szczególnym uwzględnieniem Polski.
4. Organizacje międzynarodowe.
5. Granice.
6. Konflikty i spory międzynarodowe.
7. Polityczny 'język' przestrzeni publicznej (polityka a toponomastyka, polityka a architektura i urbanistyka).
Przypuszczalnie osiągnięcie zakładanych efektów uczenia się przez studenta jest możliwe po przeznaczeniu przez niego na naukę przynajmniej 90 godz., wliczając uczestnictwo w zajęciach. Student musi poświęcić czas na przygotowanie się do ćwiczeń i egzaminu (lektura własna), opanować mapę polityczną świata, wykonać pracę na zaliczenie (w tym mapę) z zakresu geografii wyborczej oraz przygotować prezentację na ćwiczenia.
Kierunek podstawowy MISMaP
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
zdalnie
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się: K_W01, K_W04, K_W05, K_W08, K_W09, K_U01, K_U02, K_U03, K_U06, K_U07, K_U08, K_U09, K_U12,K_K01, K_K02, K_K05
Wiedza: Student zna i rozumie
K_W01, K_W04, K_W05, K_W08, K_W09
- historię geografii politycznej, jej funkcje, zainteresowania i kierunki badawcze, wybrane teorie i koncepcje, znaczenie mapy w geografii politycznej, polityce i życiu społecznym;
- definicję państwa, jego genezę i ich typologię, w tym z uwzględnieniem cech terytorium;
- definicje terytorium i granicy, ich rodzaje, proces wytyczania granic, rodzaje obszarów morskich;
- genezę kształtu współczesnej mapy politycznej świata, zmiany na mapie politycznej świata od okresu Wielkich Odkryć Geograficznych, w tym rodzaje zmian i ich przyczyny (ujęcie historyczne i problemowe);
- podstawowe informacje z zakresu stosunków międzynarodowych, w tym współczesne konflikty i spory międzynarodowe, najważniejsze współczesne organizacje międzynarodowe;
- pola i metody badawcze w geografii wyborczej;
- najważniejsze zagadnienia, problemy i wyzwania geograficzno-polityczne związane z Polską i Polakami, w tym ewolucję granic Polski od X wieku do dziś, najważniejsze mniejszości narodowe, etniczne i regionalne w Polsce, główne narracje i spory w ramach polskiej geografii politycznej;
- zależności między polityką a przestrzenią, także w przestrzeni publicznej i w architekturze.
Umiejętności: student potrafi
K_U01, K_U02, K_U03, K_U06, K_U07, K_U08, K_U09, K_U12
- wykonywać i analizować mapy wyborcze Polski;
- uczestniczyć w dyskusji na tematy geograficzno-polityczne, w tym przedstawiać logiczną argumentację i wyciągać krytyczne wnioski;
- zaprezentować wyniki samodzielnej analizy prostego problemu badawczego
w formie pisemnej i ustnej;
- samodzielnie wyodrębnić podstawowe tezy wysłuchanej prezentacji lub
przeczytanego tekstu;
- przygotować i przedstawić prezentację pisemną oraz ustną.
Kompetencje społeczne: student jest gotów do
K_K01,K_K02, K_K05
- uświadomienia sobie dynamicznego rozwoju i zmienności bytów, zjawisk i procesów o charakterze geograficzno-politycznym;
- pracy w grupie, jak i realizowania planu pracy własnej, będącej wkładem w dane zajęcia;
- uświadomienia sobie znaczenia problemów i wyzwań geograficzno-politycznych w historii, teraźniejszości i przyszłości Polski;
- aktywnego uczestnictwa w dyskusji na tematy geograficzno-polityczne, szanując poglądy partnerów.
Kryteria oceniania
1. Zaliczenie ćwiczeń - warunki:
- obecność (1 nieobecność dopuszczalna bez pytania o powody; w przypadku większej liczby usprawiedliwionych nieobecności zaliczenie na podstawie lektur, indywidualnych zaliczeń pisemnych i ćwiczeń domowych ustalonych z prowadzącym zajęcia);
- aktywność (5 pkt.);
- zaliczenie kolokwium ze znajomości mapy politycznej świata (40 pkt.), konieczność zdobycia co najmniej 32/40 p. (80%), aby uzyskać zaliczenie z ćwiczeń;
- wykonanie na ocenę 1 posteru z zakresu geografii wyborczej (20 pkt.), praca w 2-3 osobowych grupach;
- prezentacja jednego wskazanego zagadnienia na łonie grupy (10 pkt.).
Zaliczenie ćwiczeń zaczyna się od przekroczenia progu 60% (46/75 pkt.)
2. Zaliczenie wykładu (na wykładzie nie jest sprawdzana lista obecności):
- test z zagadnień przedstawianych na wykładzie i ew. także z zadanej literatury; zaliczenie od 60%; zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem przystąpienia do egzaminu. Egzamin poprawkowy jest analogiczny do egzaminu w pierwszym terminie (możliwe jest obniżenie progu do 50%).
Możliwe jest jednak przeprowadzenie w obu terminach egzaminu ustnego. Decyzję podejmuje koordynator przedmiotu. Student otrzymuje co najmniej 3 pytania z zakresu wykładu.
Osoby, które uzyskały z ćwiczeń oceny:
5! i 5 są zwolnione z egzaminu pod warunkiem rozmowy o zainteresowaniach naukowych z koordynatorem przedmiotu; jeśli nie zgłoszą się na rozmowę, przysługuje im prawo do egzaminu zerowego;
4+, 4 - mogą przystąpić do zerówki.
Egzamin w terminie zerowym jest ustny.
3. Ocena końcowa z przedmiotu jest średnią ważoną oceny z ćwiczeń (waga 0,5) i wykładu (0,5). Koordynator zastrzega sobie prawo do podwyższenia oceny.
Literatura
Wybór literatury:
- J. Barbag, Geografia polityczna ogólna, Warszawa 1987.
- H. Dominiczak, Dzieje Kresów i granicy państwa polskiego na wschodzie, Toruń 2011.
- P. Eberhardt, „Linia Odry i Nysy Łużyckiej, jako zachodnia granica Polski – postulaty i urzeczywistnienie”, w: P. Eberhardt (red.), Studia nad geopolityką XX wieku, Warszawa: IGiPZ PAN (Prace Geograficzne nr 242), 2013.
- P. Eberhardt, Polska granica wschodnia 1939-1945, Warszawa bdw.
- P. Eberhardt, Problematyka geopolityczna ziem polskich, „Prace Geograficzne” nr 218, Warszawa 2008.
- D. Górecki (red.), Dziedzictwo pogranicza. Realizacja praw mniejszości polskiej na Litwie, Białorusi, Ukrainie i w Czechach oraz mniejszości białoruskiej, litewskiej, ukraińskiej i czeskiej w Polsce, Łódź 2013.
- M. Kowalski, „Wileńszczyzna jako problem geopolityczny w XX wieku”, w: P. Eberhardt (red.), Problematyka geopolityczna ziem polskich, Warszawa: IGiPZ PAN (Prace Geograficzne nr 218), 2008.
- S. Lencewicz, S. (1937) Polska. Wielka Geografia Powszechna, Warszawa 1937.
- S. Leszczycki, Geograficzne podstawy Polski współczesnej, Poznań 1946.
- T. Palmowski, Kaliningrad – szansa czy zagrożenie dla Europy Bałtyckiej? Monografia społeczno-gospodarcza, Gdańsk-Pelplin 2013.
- M. Rościszewski, „Polska i jej uwarunkowania geograficzno-polityczne”, w: A. Stasiak (red.), Księga poświęcona pamięci profesora Marcina Marii Rościszewskiego, Warszawa: IGiPZ PAN (Geopolitical Studies t. 10), 2003.
- M. Rościszewski, „Polska granica wschodnia”, w: A. Stasiak (red.), Księga poświęcona pamięci profesora Marcina Marii Rościszewskiego, Warszawa: IGiPZ PAN (Geopolitical Studies t. 10), 2003.
- W. Sienkiewicz, Polska od roku 1944. Najnowsza historia, Warszawa 2012.
- M.W. Solarz (red.), Geograficzno-polityczny atlas Polski. Polska w świecie współczesnym, Warszawa 2018.
- M.W. Solarz (red.), Polska geografia polityczna wobec problemów i wyzwań współczesnej Polski i świata. Wybrane problemy, Toruń 2012.
- M.W. Solarz, Przestrzeń polityczna Polski – granice i podziały, "Prace i Studia Geograficzne" nr 54/2014.
- M.W. Solarz, Spór Wacława Nałkowskiego i Eugeniusza Romera o Polskę, „Geografia w szkole” 2012, nr 1.
- M.W. Solarz, The Language of Global Development. A Misleading Geography, Routledge 2014.
- M.W. Solarz, The Rise, Fall and Rebirth of Polish Political Geography, „Geopolitics” 19 (3) 2014.
- M. Sobczyński, Państwa i terytoria zależne. Ujęcie geograficzno-polityczne, Toruń 2006.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: