Dydaktyka zajęć terenowych w szkole podstawowej 1900-1-DZTSP-PED
Zajęcia mają na celu kompleksowe przygotowanie studentów do planowania, organizowania, realizowania oraz ewaluacji zajęć terenowych prowadzonych w ramach edukacji geograficznej na różnych etapach kształcenia - w szkole podstawowej. Zajęcia ukierunkowane są na kształcenie kompetencji dydaktycznych przyszłych nauczycieli przyrody i geografii.
Ćwiczenia umożliwiają poznanie specyfiki zajęć terenowych jako jednej z najważniejszych form pracy dydaktycznej na lekcjach przyrody i geografii, pozwalającej na bezpośredni kontakt ucznia ze środowiskiem przyrodniczym i społeczno-gospodarczym, rozwijającej umiejętności obserwacyjne, badawcze oraz analityczne uczniów. Uczestnicy zajęć zapoznają się zarówno z podstawami teoretycznymi organizacji wyjść terenowych, jak również z praktycznymi aspektami ich realizacji.
Istotnym elementem kursu jest zrozumienie roli zajęć terenowych w realizacji wymagań podstawy programowej geografii oraz ich znaczenia w procesie kształtowania kompetencji kluczowych uczniów, w szczególności umiejętności uczenia się, pracy zespołowej, krytycznego myślenia, rozwiązywania problemów oraz odpowiedzialności za środowisko.
Zajęcia prowadzone są w formie ćwiczeń realizowanych zarówno w sali dydaktycznej, jak i w terenie. Taki układ umożliwia harmonijne łączenie wiedzy teoretycznej z praktyką, a także przygotowanie studentów do pracy w realnych warunkach szkolnych i pozaszkolnych. Zajęcia odbywają się w sali i w terenie. Zajęcia terenowe realizowane są w ramach 2-3 zblokowanych spotkań, jedne zajęcia odbędą się w Legionowie.
Na końcu trzeba dodać jeszcze nakład pracy sutdenta
Nakład pracy studenta niezbędny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się wynosi 2 ECTS = 2 * 25 h = 50 h , w tym:
- udział studenta w zajęciach stacjonarnych i terenowych (30 h);
- praca własna studenta obejmująca przygotowanie materiałów i projektów zajęć terenowych (15 h);
- konsultacje (5 h).
Rodzaj przedmiotu
fakultatywne
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się (kody): E.1.W5; E.1.W7; E.1.W13; E.1.U4; E.1.U5; E.1.U7; E.1.K2; E.1.K3; E.1.K5; E.1.K6; E.1.K7.
Wiedza:
Student zna i rozumie:
- formy pracy specyficzne dla geografii: wycieczki, zajęcia terenowe,
- środki dydaktyczne i pomoce dydaktyczne do zajęć terenowych– dobór i wykorzystanie zasobów edukacyjnych,
- metody kształcenia w odniesieniu do zajęć terenowych z geografii,
- potrzebę kształtowania pojęć, postaw, umiejętności praktycznych, w tym rozwiązywania problemów,
- znaczenie rozwijania umiejętności osobistych i społeczno-emocjonalnych uczniów, potrzebę kształtowania umiejętności współpracy uczniów, w tym grupowego rozwiązywania problemów oraz budowania systemu wartości i rozwijania postaw etycznych uczniów,
- potrzebę kształtowania u ucznia pozytywnego stosunku do nauki, rozwijania ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej,
- zasady bezpieczeństwa podczas zajęć terenowych;
Umiejętności:
Student potrafi:
- identyfikować zajęcia terenowe z celami kształcenia, w szczególności z wymaganiami ogólnymi podstawy programowej, oraz z kompetencjami kluczowymi;
- podczas zajęć terenowych dostosować sposób komunikacji do poziomu rozwojowego uczniów;
- kreować sytuacje dydaktyczne podczas zajęć terenowych służące aktywności i rozwojowi zainteresowań uczniów oraz popularyzacji wiedzy;
- podejmować podczas planowania i organizacji zajęć terenowych skuteczną współpracę z rodzicami lub opiekunami uczniów, pracownikami szkoły i środowiskiem pozaszkolnym;
- dobierać metody pracy oraz środki dydaktyczne, w tym z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnej, aktywizujące uczniów i uwzględniające ich zróżnicowane potrzeby edukacyjne;
- przeprowadzić wstępną diagnozę umiejętności ucznia niezbędną do wykonywania zadań podczas zajęć terenowych;
Umiejętności społeczne
Studenta jest gotów do:
- popularyzowania wiedzy wśród uczniów i w środowisku szkolnym oraz pozaszkolnym;
- zachęcania uczniów do podejmowania prób badawczych w terenie;
- kształtowania umiejętności współpracy uczniów, w tym grupowego rozwiązywania problemów podczas zajęć w terenie;
- budowania systemu wartości i rozwijania postaw etycznych uczniów oraz kształtowania ich kompetencji komunikacyjnych i nawyków kulturalnych podczas zajęć terenowych;
- rozwijania u uczniów ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej oraz logicznego i krytycznego myślenia.
Kryteria oceniania
W tracie zajęć stosowane są zróżnicowane metody kształcenia: dyskusja, analiza materiałów źródłowych, (dokumentów oświatowych) oraz różne formy pracy: zbiorowa, w grupach, indywidualna.
Ocena końcowa obejmuje: a) ocenę aktywności studenta na zajęciach oraz b) ocenę projektu zajęć terenowych z przyrody w szkole podstawowej.
Obecność na zajęciach jest obowiązkowa (dopuszcza się dwie usprawiedliwione nieobecności). W sytuacji nieobecności na zajęciach student musi zrealizować założone cele kształcenia i wykonać niezbędne zadania, zgodnie z instrukcją podaną przez prowadzącego zajęcia. Przewidziany czas na uzupełnienie zaległości 2 tygodnie.
Literatura
1. Gaszyńska A., Świderek M., Zdanowska M (red.) 2016 - W dziką stronę. Rozmowy o edukacji w przyrodzie, ODE Źródła,
2. Jermaczek-Sitak M., Baranowska K., Świderek G. - 2011 Nie znikaj. Materiały dla nauczycieli, ODE Żródła.
3. BerneI., Zajęcia w terenie, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1984.
4. Roland E. Zajęcia terenowe – ekscytująca przygoda z przyrodą: http://ebis.ibe.edu.pl/numery/2017-2/ebis-2017-2-10.pdf
5. Łozińska W., Szczugiel B.,Zielona szkoła: poradnik dla nauczycieli organizujących zajęcia w terenie, Wydawnictwo „Sukurs”, Warszawa 2001.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: