Antropologia dokumentowania. Strategie reporterskie a ich podłoża semantyczne 1600-SZD-SPEC-ADK-KM
Zajęcia są poświęcone relacji kultury skrajnego indywidualizmu (zdominowanej przez figurę minimal self w ujęciu amerykańskiego historyka i krytyka kapitalizmu Ch. Lascha) i typologii współczesnego reportażu. Na zajęciach przyjrzymy się kilku wybranym strategiom reporterskim. Kryterium podziału na kategorie owych strategii wynikać będzie ze stopnia, charakteru oraz celowości, którymi piszące reporterskie „ja” wypełnia swoją tożsamością (fizyczną, kulturową, intelektualną, emocjonalną) fabułę reportażu. Będziemy próbować określić, która ze strategii jest najbardziej narcystyczna. Czy będzie nią strategia reportażu wcieleniowego, na przykład, w wydaniu Johna Howarda Griffina, który w roku 1959 zdecydował się poddać silnym naświetlaniom w celu przebarwienia swojej skóry na bardzo ciemną barwę, a następnie wyruszył na południe Stanów Zjednoczonych, by sprawdzić, jak rzeczywiście wygląda kondycja czarnoskórych mieszkańców Ameryki, po czym napisał o tym doświadczeniu swą słynną książkę Czarny jak ja? A może większym narcyzem jest reporter piszący współcześnie, który w stosunku do wydarzeń, zjawisk i osób odległych w czasie, używa kluczy kategoryzacyjnych nieobecnych w opisywanym kontekście historycznym, czyli taki reporter, który posługuje się historią w celu formowania strategii dyskursywnych we współczesności i wobec przyszłości, który pozornie eksplikuje przeszłość, a w rzeczywistości jedynie posługuje się przeszłością jako maską historyczną? A może wreszcie największym narcyzem będzie reporter, który – jak powiedziałby Paweł Zajas – posługuje się paszportem literatury faktu, aby tworzyć opowieść z elementami fikcji i korzystać z „paktu reporterskiego”, aby przemycać do gatunku reportażu – ujmijmy rzecz eufemistycznie – owoce własnej inwencji, czyli swoją wizję rzeczywistości par excellence? Słowem, taki reporter, który nawet podział na fakty i fikcję uważa za labilny, gdyż ważniejszy jest w jego mniemaniu autorski efekt procesu tworzenia. Jeśli rację ma Christopher Lasch, konstatując, że kultura późnego kapitalizmu jest kulturą nadmiernej ekspozycji „ja”, kulturą narcyzmu właśnie, jeśli dodamy do naszych rozważań różnorakie aktualizacje koncepcji Lascha, to jakie rezultaty przyniesie eksperyment aplikowania ich do gatunku reportażu? Czy wspólnie uda się zbudować narzędzie, za pomocą którego zbadamy stopień narcyzmu reportera? Czy dojdziemy do wniosku, że w „kulturze cyfrowego narcyzmu” (Magdalena Szpunar) nawet gatunek, który powstał dla przedstawiania rzeczywistych zdarzeń i towarzyszących im okoliczności, czyli reportaż, nieuchronnie staje się reportażem narcyza?
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza | Zna i rozumie:
WG_01 w stopniu umożliwiającym rewizję istniejących paradygmatów - światowy dorobek, obejmujący podstawy teoretyczne oraz zagadnienia ogólne i wybrane zagadnienia szczegółowe – właściwe dla danej dyscypliny w ramach nauk społecznych
WG_02 - główne tendencje rozwojowe dyscyplin w ramach nauk społecznych, w których odbywa się kształcenie
WG_03 - metodologię badań naukowych w obrębie dyscyplin naukowych z dziedziny nauk społecznych
WK_01 - fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji z perspektywy nauk społecznych
Umiejętności | Potrafi:
UK_05 - posługiwać się językiem obcym na poziomie B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego z wykorzystaniem fachowej terminologii właściwej danej dyscyplinie w ramach nauk społecznych w stopniu umożliwiającym uczestnictwo w międzynarodowym środowisku naukowym i zawodowym
Kompetencje społeczne | Jest gotów do:
KO_01 - wypełniania zobowiązań społecznych badaczy i twórców
KO_02 wypełniania zobowiązań społecznych i podejmowania działań na rzecz interesu publicznego, zwłaszcza w zakresie inicjowania działań na rzecz interesu publicznego
KO_03 - myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy
Kryteria oceniania
Opis wymagań związanych z uczestnictwem w zajęciach, w tym dopuszczalnej liczby nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: lektura zadanych na dane zajęcie tekstów; dopuszczalna liczba nieobecności: 1.
Zasady zaliczania zajęć i przedmiotu (w tym zaliczania poprawkowego): ustne zaliczenie na ocenę polegające na przygotowaniu analizy wybranego reportażu omawianego na zajęciach (zaliczenie poprawkowe na tych samych zasadach)
Metody weryfikacji efektów uczenia się: zaliczenie na ocenę
Kryteria oceniania: znajomość tekstów teoretycznych, umiejętność ich aplikacji do analizy przedmiotu badania, spójność i adekwatność argumentacji
Praktyki zawodowe
-
Literatura
G. Agamben, Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie, przeł. Mateusz Salwa, Warszawa 2008.R. Bonazzi, Reluctant Activist. The Spiritual Life and Art of John Howard Griffin, Fort Worth 2018.G. Didi-Huberman, Invention of Hysteria. Charcot and the Photographic Iconography of the Salpetriere, przekł. Alisa Hartz, Londyn 2003.Ch. Lasch, Kultua narcyzmu, Warszawa 2015.Ch. Lasch, The Minimal Self: Psychic Survival in Troubled Times, New York-London 1984.C. Ginzburg, Morelli, Freud and Sherlock Holmes: Clues and Scientific Methods, “History Workshop”, No. 9 (1980), s. 5-36.C. Ginzburg, Ser i robaki : wizja świata pewnego młynarza z XVI w., Warszawa 1989. C. Ginzburg, Clues, myths, and the historical method, Baltimore 2013.J. H. Griffin, Scattered Shadows. A Memoir of Blindness and Vision, Maryknoll (NY) 2004.J. H. Griffin, Czarny jak ja, Warszawa 2016. J. Kuciel-Frydryszak, Chłopki, Warszawa 2023. A. Meek, Biopolitical Media Catastrophe, Immunity and Bare Life, New York 2017. M. Piechota, O tym, którym trudniej. Reportaże literackie Lidii Ostałowskiej, „Naukowy Przegląd Dziennikarski”, nr 4/2014. A. Sekula, O wynalezieniu znaczenia fotografii [w tegoż:] Społeczne użycia fotografii (antologia tekstów pod redakcją Karoliny Lewandowskiej), przekł. Krzysztof Pijarski, Warszawa 2010.R. Sennett, The Fall of Public Man, New York-London 1992.S. Steensen, Subjectivity as a Journalistic Ideal [w:] Putting a Face on It: Individual Exposure and Subjectivity in Journalism, B. Kjos Fonn, N. Hyde-Clark (pod red.), Oslo 2017 (s.25-47).M. Szpunar, Kultura cyfrowego narcyzmu, Kraków 2016. G. Walraff, Trzynaście niepożądanych reportaży, Poznań 1973.G. Walraff, Na samym dnie, Poznań 1988.P. Zajas, Jak świat prawdziwy stał się bajką: o literaturze niefikcjonalnej, Poznań 2011.
Uwagi
|
W cyklu 2024L:
- |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: