Wyspa Wielkanocna (Rapa Nui) w świetle relacji z podróży z XVIII i XIX wieku 1500-SDN-WWWŚRZP

Wiedza (zna i rozumie)
WG_01 w stopniu umożliwiającym rewizję istniejących paradygmatów – światowy dorobek, obejmujący podstawy teoretyczne oraz zagadnienia ogólne i wybrane zagadnienia szczegółowe – właściwe dla dyscyplin humanistycznych
WG_03 metodologię badań naukowych w obrębie nauk humanistycznych
WK_01 fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji z perspektywy nauk humanistycznych
Umiejętności (potrafi)
K_U01 komunikować się na tematy specjalistyczne w stopniu umożliwiającym aktywne uczestnictwo w międzynarodowym środowisku naukowym w obrębie nauk humanistycznych
UW_01 wykorzystywać wiedzę z różnych dyscyplin nauk humanistycznych do twórczego identyfikowania, formułowania i innowacyjnego rozwiązywania złożonych problemów lub wykonywania zadań o charakterze badawczym, a w szczególności definiować cel i przedmiot badań naukowych w dziedzinie nauk humanistycznych, właściwie rozwijać metody, techniki i narzędzia badawcze oraz twórczo je stosować; formułować hipotezę badawczą oraz wnioskować na podstawie wyników badań naukowych
Kompetencje społeczne (jest gotów do)
KK_03 uznania priorytetu wiedzy w rozwiązaniu problemów badawczych, poznawczych i praktycznych, w obrębie dyscyplin humanistycznych, z zachowaniem szacunku dla standardów pracy i debaty naukowej

Obecność (dopuszczalna liczba nieobecności: 2), udział w dyskusjach, aktywna praca nad analizowanymi tekstami. Uczestnik zajęć otrzyma zaliczenie, jeśli nie przekroczy dopuszczalnej liczby nieobecności (lub wykona dodatkowe zadanie w razie większej liczby absencji) i przedstawi na forum grupy wyniki swojej pracy nad wybranym tekstem.

UWAGA: poniższa lista lektur jest propozycją. Ostateczny wybór zależy od tego, które teksty podróżnicze będziemy analizować na zajęciach, a o tym może zdecydować m.in. liczba uczestników i prezentowana przez nich znajomość języków obcych.

Lektury autorstwa prowadzącej zajęcia:
● Z. Jakubowska, Odkryta przypadkiem, pojęta opacznie. Wyspa Wielkanocna w osiemnastowiecznych relacjach podróżników na tle rozważań o spotkaniu kultur, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich, Warszawa 2013 [publikacja zawiera przekłady tekstów źródłowych]
● Z. Jakubowska, Still More to Discover. Easter Island in an Unknown Manuscript by the Forsters from the 18th Century / Wciąż odkrywana. Wyspa Wielkanocna w nieznanym rękopisie Forsterów z XVIII wieku, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich, Warszawa 2014 [publikacja zawiera przekład tekstu źródłowego]
● Z. Jakubowska, Behrens’ narrative of the discovery of Easter Island: Two editions, two personalities, two realities, Rapa Nui Journal, Vol. 26 (1), May 2012, s. 21–30
● Z. Jakubowska, Wyspa Wielkanocna w dziewiętnastowiecznych tekstach polskich [w:] Polska – Ameryka Łacińska. Historia – polityka – gospodarka – kultura, red. Michał Drgas, Jacek Knopek, Anna Ratke-Majewska, Dom Wydawniczy Duet, Toruń 2014, ss. 317–338
● Z. Jakubowska, The Forsters back in the spotlight. Unknown manuscript on Easter Island discovered in Poland, “Rapa Nui Journal”, Vol. 28 (1), May 2014, ss. 68–87
● Z. Jakubowska, The Spanish expedition to Easter Island, 1770. Original documents and their rendition by Bolton Glanvill Corney [w:] Found in Multiculturalism. Acceptance or Challenge?, Series: Warsaw Studies in Politics and Society – Volume 1, Peter Lang – International Academic Publishers, Frankfurt am Main, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Wien 2014, ss. 107–119
● Z. Jakubowska-Vorbrich, Spanish Expedition to Easter Island, 1770, and Its Interpretation: An example of Cultural Misunderstanding?, in: Oceania. An Important Part of the Pacific, red. Dariusz Zdziech, WUJ 2018, ss. 13-36.
● Z. Jakubowska-Vorbrich, James Cook’s Expedition to Easter Island, 1774: Some Linguistic Reflections on a Visit of a Rapanui Aboard the English Ship in: “The Sleep of Reason Produces Monsters”. Misconceptions about Easter Island in the Light of 21st Century Science, coordinated and edited by Zuzanna Jakubowska-Vorbrich, ISIiI UW – MHPRL, Warszawa 2018, ss. 121-132.
● Z. Jakubowska-Vorbrich, Chilean Report on Easter Island, 1870: From Science to Politics and Prejudice in: “The Sleep of Reason Produces Monsters”. Misconceptions about Easter Island in the Light of 21st Century Science, coordinated and edited by Zuzanna Jakubowska-Vorbrich, ISIiI UW – MHPRL, Warszawa 2018, ss. 199-228.
● Z. Jakubowska-Vorbrich, Traducciones y fuentes / Traductions et sources w: Loti Pierre, Diario de un aspirante de La Flora / Journal d’un aspirant de La Flore, Rapanui Press, Rapa Nui 2023, ss. 134-187.

Lektury innych autorów:
Źródła:
● Cook James, Journal on Board His Majesty’s Bark Resolution [in:] The Journals of Captain James Cook on His Voyages of Discovery, Vol. II: The Voyage of the Resolution and Adventure 1773–1775, red. J. C. Beaglehole, Hakluyt Society, Cambridge University Press, Cambridge 1961, ss. 1–682 [fragmenty].
● Forster George, A Voyage round the World, in His Britannic Majesty’s Sloop, Resolution, commanded by Capt. James Cook, during the Years 1772, 3, 4 and 5, by Georg Forster, F.R.S., Member of the Royal Academy of Madrid, and of the Society for Promoting Natural Knowledge at Berlin, 2 tomy, printed for B. White, J. Robsen and P. Elmsly, London 1777 [fragmenty].
● Geiseler Wilhelm, Die Oster-Insel. Eine Stätte prähistorischer Kultur in der Südsee. Bericht des Kommandanten S. M. Kbt. „Hyäne”, Kapitänleutenant Geiseler, über die Ethnologische Untersuchung Der Oster-Insel (Rapanui) an den Chef der Kaiserlichen Admiralität, Ernst Siegfried Mittler und Sohn, Berlin 1883.
● Loti Pierre, Diario de un aspirante de La Flora / Journal d’un aspirant de La Flore, Rapanui Press, Rapa Nui 2023, ss. 134-187.
● Thomson William J., Te Pito Te Henua, or Easter Island [in:] Report of the National Museum 1888–‘89, Smithsonian Institution, Government Printing Office, Washington 1891, s. 447–552, il. xii–lx.
● Viaje de instruccion de los cadetes de la Escuela Naval a la isla de Pascua [in:] Memoria que el Ministro de Estado en el Departamento de Marina presenta al Congreso Nacional de 1870, nr 12, Imprenta Nacional, Santiago de Chile 1870, ss. 83–110.

● Opracowania (do czytania we frsgmentach):
● ABULAFIA, David, The Discovery of Mankind. Atlantic Encounters in the Age of Columbus, Yale University Press, New Haven & London 2008.
● BEAGLEHOLE John Cawte, The Exploration of the Pacific, Stanford University Press, Stanford 1968.
● DALRYMPLE Alexander, An Historical collection of the several voyages and discoveries in the South Pacific Ocean, t. II, Containing the Dutch Vogayes, London 1771.
● DĄBROWSKI Mieczysław, Swój/obcy/inny. Z problemów interferencji i komunikacji międzykulturowej, Świat Literacki, Izabelin 2001.
● FISCHER Steven Roger, Island at the End of the World. The Turbulent History of Easter Island, Reaktion Books Ltd, London 2010.
● GREENBLATT Stephen, Marvelous Possessions. The Wonder of the New World, The University of Chicago Press, Chicago; Oxford University Press, Oxford 1991.
● HAUN Beverley, Inventing „Easter Island”, Universty of Toronto Press Incorporated, Toronto – Bufallo – London 2008.
● MÉTRAUX Alfred, Ethnology of Easter Island, Bishop Museum Press Reprints, Honolulu, Hawaii 1971 [1940].
● OBEYESEKERE Gananath, Apoteoza kapitana Cooka. Europejskie mitotwórstwo w rejonie Pacyfiku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
● PRATT Mary Louise, Imperialne spojrzenie. Pisarstwo podróżnicze a transkulturacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011.
● RENNIE Neil, Far-Fetched Facts. The Literature of Travel and the Idea of the South Seas, Oxford University Press, New York 1998.
● SAHLINS Marshall, Jak myślą „tubylcy”. O kapitanie Cooku, na przykład, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
● SMITH Bernard, Imagining the Pacific. In the Wake of the Cook Voyages, Melbourne University Press, Carlton, Victoria 1992.
● TODOROV Tzvetan, Podbój Ameryki. Problem innego, Fundacja ALETHEIA, Warszawa 1996.

Artykuły:
● BUKOWSKI Marcin, WIŚNIEWSKI Mikołaj, Emocje międzygrupowe a stereotypy i zagrożenia społeczne: co jest przyczyną, a co skutkiem uprzedzeń [in:] Wobec obcych. Zagrożenia psychologiczne a stosunki międzygrupowe, red. Mirosław Kofta, Michał Bilewicz, PWN, Warszawa 2011, ss. 40–59.
● CLENDINNEN Inga, “Fierce and Unnatural Cruelty”: Cortés and the Conquest of Mexico, Representations, nr 33, zima 1991, ss. 65–100.
● KOFTA Mirosław, NARKIEWICZ-JODKO Władysław, KOBYLIŃSKI Paweł, Deprywacja kontroli a poznanie i postawy międzygrupowe: znaczenie deficytów poznawczych i afektywnych [in:] Wobec obcych. Zagrożenia psychologiczne a stosunki międzygrupowe, red. Mirosław Kofta, Michał Bilewicz, PWN, Warszawa 2011, s. 74¬–99.
● LUKES Steven, Different Cultures, Different Rationalities?, “History of the Human Sciences”, nr 13, z. 1, 2000, s. 3–18.
● TARNOWSKA Monika, Kiedy odmawiamy „obcym” części człowieczeństwa? Uwarunkowania zjawiska infrahumanizacji [in:] Wobec obcych. Zagrożenia psychologiczne a stosunki międzygrupowe, red. Mirosław Kofta, Michał Bilewicz, PWN, Warszawa 2011, s. 168–188.
● VORBRICH Krzysztof Konstanty, Some Geographical and Geological Aspects in Johann Forster’s Posthumous Journals… Controversy—HMS Resolution Memoirs Never Refined, “Quaestiones Geographicae”, 31(3), Poznań, 2012, ss. 89–105.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 1500-SDN-WWWŚRZP w USOSweb