Muzyka a polityka w perspektywie muzykologii systematycznej i kulturowej 1500-SDN-SP-NOS-MAP

Przedmiot składa się z trzech bloków:
Blok I - Muzyka (klasyczna) jako narzędzie wywierania wpływu – perspektywa psychologii muzyki. Celem tego bloku jest zapoznanie słuchaczy z teorią i metodyką badań dotyczących wykorzystania muzyki w pragmatycznych formach komunikacji (nastawionych na efekt). Punktem wyjścia będą rozważania z zakresu teorii komunikacji, a także problematyka komunikacji muzycznej zaprezentowana z perspektywy modelu społecznego wzmocnienia muzyki. Dyskusję dopełnią zagadnienia dotyczące roli muzyki w budowaniu przekazu emocjonalnego, problematyka transmisji znaczeń i kwestia wpływu preferencji muzycznych na reakcje odbiorcy. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na problematykę budowania strategii marki poprzez działania z zakresu audiomarketingu i sonic brandingu. Analizie zostaną poddane przykłady marek, które w swoich strategiach marketingowych wykorzystują muzykę klasyczną.

Blok II - Sztuka a totalitaryzmy. Zajęcia tej części mają na celu przestudiowanie różnych przypadków wykorzystywania sztuki przez systemy totalitarne, a także zrozumienie typów narracji i manipulacji wprowadzanych przez te systemy w celu prześladowania artystów uznanych za reprezentantów idei wrogich systemowi. Analizowane będą przede wszystkim kategorie używane przez nazistów w ramach wykreowanego przez nich pojęcia „sztuki zdegenerowanej” oraz realne efekty tych działań wobec twórców i ich dzieł. Ten krąg tematyczny będzie powiązany z analizą przykładów polityki represji wobec artystów w systemach komunistycznych, ze szczególnym uwzględnieniem użycia muzyki przez reżimy maoistowskie, stalinowskie, a także współcześnie, w północnej Korei czy putinowskiej Rosji. W jaki sposób narracje o sztuce są wykorzystywane w celach propagandowych, jakie podobieństwa i różnice możemy dostrzec pomiędzy różnymi systemami totalitarnymi oraz w podejściu do poszczególnych dziedzin sztuki? Jaka sztuka była promowana, a jaka odrzucana? Jakie były jej cechy stylistyczne, ekspresyjne, techniczne? Te pytania będą towarzyszyć lekturom wybranych pozycji oraz analizie przykładów audiowizualnych.

BLOK III – Polityczne konteksty muzyki popularnej. Zajęcia tej części skupiają się na muzyce popularnej jak narzędziu politycznej ekspresji. Lektura tekstów teoretycznych dotyczących wspomnianych relacji zestawiona zostanie z analizą szczególnych przypadków – charakteryzujących się złożonością problemów, kodów, kontekstów. Przeanalizowane zostaną działania słowno-muzyczne, na przykładzie pieśni protestu (amerykańska pieśń protestu i polityczna atmosfery lat 50. i 60., komisja senatora McCarthy’ego, sprzeciw i poparcie dla wojny w Wietnamie, ale także współczesne przykłady). Analiza relacji muzyki i performansu w kontekście polityki przeprowadzona zostanie na przykładzie badania koncertów (i ich przedłużenia, jakim są festiwale) jako pola politycznej gry (od Woodstock, przez koncerty punkowe, Jarocin, telewizyjny występ Sinead O’Connor, po manifest zespołu Bob Vylan na festiwalu Glastonbury ’25 ). Konteksty relacji muzyki i ruchomego obrazu przedstawią zajęcia analizujące wykorzystanie teledysku jako narzędzia politycznej gry artystów (od Land of Confusion Genesis do This is America Childish Gambino). Muzyka i obraz nieruchomy to przestrzeń okładek płytowych, plakatów, rekwizytów, koszulek – to również przestrzeń gry politycznej, która zostanie poddana analizie. Część czasu poświęcona zostanie też na zagadnienia i aspekty wskazane przez studentów.

Tematy zajęć:

BLOK I
1. Komunikacja muzyczna i model społecznego wzmocnienia muzyki
2. Jak muzyka wzbudza emocje?
3. Preferencje muzyczne
4. Muzyka w „teatrze marki”. Audiomarketing – teoria, badania, praktyka
5. Muzyka w „teatrze marki”. Sonic branding – teoria, badania, praktyka
BLOK II
6.-7. Nazistowska „sztuka zdegenerowana”
8.-9. Komunistyczna „muzyka dla mas” a wrogowie ideowi
10. Dywersyfikacja stylistyczna w totalitarnych manipulacjach współcześnie
BLOK III
11. Muzyka i słowo – zjawisko protest song w latach 50. i 60. XX i dziś
12. Muzyka i performans – polityczne aspekty koncertów i festiwali
13. Muzyka i obraz ruchomy – teledysk jako narzędzie politycznej gry
14. Muzyka i obraz – symbole, grafiki, tematy, motywy wizualnej gry towarzyszącej muzyce
15. Temat rozwinięty lub zaproponowany przez studentów