Romantyzm wobec nowoczesności 1500-SDN-SP-LIT-RWN
Proponowany program zajęć obejmuje lekturę dzieł romantyzmu jako prekursorskich, zapowiadających to, co w literaturze XIX, XX i XXI wieku jest nieszablonowe, innowacyjne, odkrywcze, wizjonerskie. Zakłada, że dzięki romantyzmowi literatura nie stoi w miejscu, lecz stale ewoluuje, przybiera coraz to inne, oryginalne formy. Celem przedmiotu jest ukazanie epoki, z której wyłoniły się nowe prądy filozoficzno-artystyczne (egzystencjalizm, ekspresjonizm, surrealizm), techniki pisarskie (poetyka przemilczeń, fragmentaryzm, oniryzm, kolaż, groteska), synkretyczne i syntetyczne formy literackie (dramat nazywany „poemą” lub „fantazją”, poezja wizualna), postawy ideowe (nonkonformizm, bunt przeciw opresyjnej władzy charakterystyczne np. dla przedstawicieli nowej fali). Zajęcia zmierzają do uświadomienia znaczenia romantyzmu w wyswobodzeniu literatury od normatywizmu, nakazów i zakazów, w uwolnieniu wyobraźni od krępujących ją więzów. Ich zadaniem jest wskazanie, że romantyczna nowoczesność inspiruje mnożenie się odkrywczych metodologii naukowych, umożliwiających badanie zjawisk literackich z różnych perspektyw: komparatystyki (także interdyscyplinarnej, śledzącej mechanizmy korespondencji i syntezy sztuk), kategorii dziewiętnastowieczności, postkolonializmu, emigracji (w sensie zmiany miejsca pobytu i eskapizmu duchowego), geopoetyki, pamięci kulturowej czy psychobiografii. Metodologie te i pojęcia będą stanowiły narzędzia pomocnicze podczas analizy tekstów na zajęciach.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza (zna i rozumie)
WG_01 w stopniu umożliwiającym rewizję istniejących paradygmatów – światowy dorobek, obejmujący podstawy teoretyczne oraz zagadnienia ogólne i wybrane zagadnienia szczegółowe – właściwe dla dyscyplin humanistycznych
WG_02 główne tendencje rozwojowe dyscyplin humanistycznych, w których odbywa się kształcenie
WK_01 fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji z perspektywy nauk humanistycznych
Kryteria oceniania
obecność na zajęciach (dopuszczalna jedna nieobecność, w przypadku przekroczenia limitu – zaliczenie ustne z możliwością poprawki)
Literatura
Barańczak Stanisław, Nieufni i zadufani, Wrocław 1971.
Baudelaire Charles, Kwiaty zła, przeł. B. Wydżga, Kraków 2009.
Baudelaire Charles, Pochodnie, w: J. Starzyński, O romantycznej syntezie sztuk. Delacroix, Chopin, Baudelaire, Warszawa 1965.
Breton André, Manifest surrealizmu, w: Surrealizm. Antologia, ułożył A. Ważyk, Warszawa 1973.
Broch Hermann, Kilka uwag o kiczu; Zło w systemie wartości sztuki, w: tenże, Kilka uwag o kiczu i inne eseje, przeł. D. Borkowska, J. Garewicz, R. Turczyn, Warszawa 1998.
Kierkegaard Søren, Choroba na śmierć, przeł. J. Iwaszkiewicz, Warszawa 1995.
Krasiński Zygmunt, Przedświt (dowolne wydanie).
Krasiński Zygmunt, wiersz Mord elektrycznym prądem… (dowolne wydanie).
Krysowski Olaf, Etos wygnania w zbiorze esejów Czesława Miłosza Szukanie ojczyzny, „Tekstualia. Palimpsesty Literackie, Artystyczne, Naukowe”: https://tekstualia.pl/files/1f9c8489/krysowski_o._-_etos_wygnania_w_zbiorze_esejow_czeslawa_milosza_szukanie_ojczyzny.pdf
M. Głowiński, Groteska jako kategoria estetyczna, w: Groteska, red. tenże, Gdańsk 2003.
Mickiewicz Adam, wiersz Gdy tu mój trup…; Pan Tadeusz (Epilog) – dowolne wydania.
Miłosz Czesław, O wygnaniu, w: tenże, Szukanie ojczyzny, Kraków 2001.
Miłosz Czesław, Tygrys, w: Rodzinna Europa, Kraków 1994.
Mrożek Sławomir, Słoń, w: tenże, Słoń i inne opowiadania, Warszawa 2008.
Poe Allan Edgar, Anioł dziwnych przypadków, w: tenże, Opowiadania, wybrał i przedmową opatrzył W. Kopaliński, przeł. W. Furmańczyk i in., t. 2, Warszawa 1986.
Poe Allan Edgar, Król Mór, w: tenże, Opowiadania, wybrał i przedmową opatrzył W. Kopaliński, przeł. S. Wyrzykowski., t. 1, Warszawa 1986.
Saganiak Magdalena, Groteska u Słowackiego, w: Romantyzm. Poezja. Historia. Prace ofiarowane Zofii Stefanowskiej, red. M. Prussak i Z. Trojanowicz, Warszawa 2002.
Słowacki Juliusz, Balladyna (dowolne wydanie).
Świetlicki Marcin, Czynny do odwołania, Wołowiec 2001.
Świetlicki Marcin, Nieczynny, Warszawa 2003.
Weisstein Ulrich, Literatura i sztuki wizualne, przeł. B. Janke-Cabańska, w: Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej, red. Halina Janaszek-Ivanićkova, Warszawa 1997.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: