Komunikacja zwierząt 1400-238KZ
Wykład realizowany w pierwszej połowie semestru obejmuje następujące zagadnienia:
1. Czym jest komunikacja; wskazówki i sygnały; klasyfikacje sygnałów; koszt i wiarygodność sygnałów
2. Ewolucja sygnałów; prekursory sygnałów
3. Sygnały dźwiękowe; sposoby wydawania sygnałów dźwiękowych; rozchodzenie się i odbieranie sygnałów dźwiękowych; wielkość ciała a sygnały dźwiękowe
4. Wokalizacja u ptaków z wrodzonym repertuarem głosów i u ptaków uczących się śpiewu; różnice anatomiczne i neuronalne u obu grup ptaków; podobieństwa i różnice w porównaniu do języka ludzkiego
5. Sygnały wizualne; produkcja i modyfikacja sygnałów wizualnych; transmisja sygnałów wizualnych w środowisku; sposoby odbierania sygnałów wizualnych
6. Sygnały chemiczne (zapachowe); związki chemiczne używane przez zwierzęta do przekazywania informacji; produkcja, trwałość i rozprzestrzenianie się sygnałów chemicznych; chemoreceptory; Inne rodzaje sygnałów wykorzystywane przez zwierzęta (sygnały dotykowe i sygnały elektryczne)
7. Sygnały wydawane w sytuacjach konfliktowych i zagrożenia; strategie rozwiązywania konfliktów na odległość; sygnalizowanie agresji, dominacji, deeskalacji; sygnały alarmowe i odstraszające
8. Sygnały wydawane pomiędzy partnerami oraz rodzicami i potomstwem; strategie i sygnały wydawane podczas zalotów; sygnały wzmacniające więzi partnerskie; sygnały w grupach rodzinnych
9. Sieci komunikacyjne; podsłuchiwanie i oszustwa; przekazywanie informacji w większych grupach społecznych; wydawanie głosów w duetach
10. Propagacja sygnałów w środowisku; degradacja częstotliwości, amplitudy, kierunkowości; nisze akustyczne
Ćwiczenia realizowane są w sali oraz podczas 5-dniowego pobytu w stacji terenowej Wydziału Biologii w Urwitałcie (aktualne informacje w polu UWAGI dla danego roku).
Na ćwiczeniach studenci nauczą się rozpoznawania głosów ptaków (pospolitych gatunków leśnych, łąkowych i wodno-błotnych), posługiwania się sprzętem bioakustycznym wykorzystywanym do nagrywania głosów w warunkach terenowych, a zebrany materiał będzie analizowany w programach służących do analizy dźwięku.
Podczas ćwiczeń studenci będą wykonywać własne obserwacje i proste eksperymenty dotyczące m.in. następujących zagadnień:
1. Sposoby komunikacji i aktywność dobowa śpiewu wybranych gatunków ptaków
2. W jaki sposób ptaki rozpoznają inne osobniki – analiza dyskryminacyjna osobników na przykładzie gatunków o prostej strukturze głosu
3. Śpiew solo czy śpiew w duecie – analiza głosów i funkcji kooperatywnego śpiewu u ptaków
4. Obrona terytorialna – analiza sygnałów agresywnych i strategii obronnych wybranych gatunków ptaków
5. Adaptacja głosów do specyficznych warunków środowiskowych – analiza struktury i propagacji głosu ptaków w różnych siedliskach
Część ćwiczeń w sali będzie miała formę warsztatów i seminariów.
Więcej informacji odnośnie zajęć wyjazdowych w rubryce "Uwagi".
Kierunek podstawowy MISMaP
ochrona środowiska
Rodzaj przedmiotu
fakultatywne
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
1. Ma wiedzę na temat sposobów, form i funkcji komunikacji pomiędzy osobnikami w świecie zwierząt (K_W08)
2. Zna i rozumie wzajemne zależności między siedliskiem a różnorodnością i złożonością wytwarzanych sygnałów (K_W09)
3. Ma wiedzę na temat ewolucji głosów i strategii komunikowania się ptaków w różnych aspektach życia (K_W08, K_W11)
4. Potrafi zdefiniować i rozróżnić czym jest właściwa komunikacja, sygnał i wskazówka (K_W12)
5. Zna podstawowe metody i techniki służące do prowadzenia badań bioakustycznych (K_W15)
6. Zna odpowiednie metody służące do analizy dźwięku (danych bioakustycznych) (KW_16)
Umiejętności:
1. Potrafi stosować podstawowe techniki i narzędzia badawcze w bioakustyce (K_U01)
2. Czyta ze zrozumieniem teksty naukowe w języku obcym oraz komunikuje się w języku obcym na poziomie B2 (K_U02)
3. Potrafi analizować otrzymane wyniki i dyskutować je w oparciu o dostępną literaturę (K_U03)
4. Potrafi posługiwać się różnymi programami do analizy dźwięku, programami graficznymi i statystycznymi do opracowania uzyskanych wyników (K_U04, K_U08)
5. Potrafi pod nadzorem opiekuna naukowego przeprowadzić proste obserwacje lub eksperymenty z zastosowaniem poznanych metod bioakustycznych (K_U06)
6. Potrafi przedstawić otrzymane wyniki w postaci prezentacji multimedialnej (K_U07)
Kompetencje społeczne:
1. Poszerza zainteresowania w obrębie nauk przyrodniczych (ekologii behawioralnej) (K_K01)
2. Odczuwa potrzebę stałego dokształcania się i aktualizowania wiedzy na tematy związane z ekologią behawioralną zwierząt (K_K04)
3. Wykazuje umiejętność pracy w grupie, przyjmując w niej różne role (K_K07)
4. Krytycznie analizuje informacje pojawiające się w środkach masowego przekazu i w literaturze fachowej (K_K08)
Kryteria oceniania
Wykład
• egzamin pisemny (testowo-opisowy, min. 50% + 1 punktów)
Ćwiczenia
• projekt naukowy realizowany w grupie (ocena realizacji projektu i prezentacji jego wyników)
• prezentacje naukowe na podstawie otrzymanej literatury fachowej (ocena prezentacji naukowych przygotowanych na podstawie artykułów naukowych omawiających zagadnienia poruszane na wykładzie)
Ocena końcowa będzie średnią ważoną z uzyskanych ocen.
Literatura
• Bradbury J.W., Vehrencamp S.L. 2011. Principles of animal communication. Sinauer Associates, USA.
• Catchpole C.K., Slater P.J.B. 2008. Bird song: biological temes and variations. Cambridge University Press, UK.
• Gill F.B., Prum R.O., Robinson S.K. 2019. Ornithology. W. H. Freeman, USA.
• Nicholas B. Davies, John R. Krebs, Stuart A. West 2012. An introduction to behavioural ecology. Wiley-Blackwell, USA.
Uwagi
|
W cyklu 2023L:
W tym roku kurs będzie realizowany podczas 10 kolejnych tygodni i dwóch wyjść terenowych (łącznie 45h, 3 ECTS). Zajęcia w sali będą obejmowały 2h wykładu i 1h ćwiczeń (łącznie 30 h). Ćwiczenia terenowe odbędą się w dwie wybrane soboty (łącznie 15 h). Termin i miejsce zajęć zostaną uzgodnione na pierwszych zajęciach kursu. Wyjazd terenowy w tym roku nie jest planowany. |
W cyklu 2024L:
W tym roku kurs będzie realizowany podczas 10 pierwszych tygodni semestru letniego (łącznie 45h, 3 ECTS). Zajęcia w sali będą obejmowały 2h wykładu i 1h konwersatorium (łącznie 30 h). Dodatkowo w dwie wybrane soboty odbędą się ćwiczenia terenowo-laboratoryjne (łącznie 15h). Termin i miejsce sobotnich zajęć zostaną uzgodnione na pierwszych zajęciach kursu. Wyjazd terenowy w tym roku nie jest planowany. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: